Right to property | Full meaning and definition

 Right To Property

The right to property has been a fundamental aspect of human rights and freedoms, evolving through centuries of legal traditions and struggles.

In India, the right to property has undergone significant transformations, reflecting the nation's dynamic legal and social fabric.

Once a fundamental right under the Indian Constitution, the right to property is now recognized as a constitutional legal right, safeguarded by various laws and judicial interpretations.

Join us as we delve into the intricacies of the Right to Property in India, exploring its history, current status, and the impact on individuals and communities across the nation.

Stay with us for an enlightening journey through the corridors of law, rights, and societal progress. This is 'Right To Property: An Unfolding Legacy in India'.

Right to property meaning / defination
The right to property refers to the legal right or guarantee that individuals have to acquire, use, control, benefit from, and dispose of material possessions or property. This right is fundamental to the freedom and autonomy of individuals, allowing them to secure their possessions and investments against arbitrary interference by others, including the state. The right to property is considered crucial for the protection of individual liberty, the pursuit of happiness, and the development of a prosperous and functioning society.

In legal and constitutional contexts, the right to property might vary significantly from one jurisdiction to another, both in terms of its definition and the protections it offers. Generally, it encompasses:

Acquisition and Ownership: The right to acquire property through purchase, inheritance, gift, or discovery.

Use and Control: The right to use and control one’s property in accordance with one’s preferences, as long as it does not harm others or violate laws.

Benefit: The right to benefit from the property, which includes earning income from it through rent, sale, or other forms of economic activities.

Disposition: The right to dispose of the property by selling it, donating it, leaving it to heirs, or by other means.

Originally, the right to property was considered a natural right alongside life and liberty. Philosophers like John Locke argued that property rights were fundamental to individual liberty and societal prosperity.

In some countries, the right to property is enshrined as a fundamental right within the constitution, offering strong protections against arbitrary confiscation or expropriation without just compensation.

Right to property john locke
John Locke, a 17th-century English philosopher and a key figure in the Enlightenment, had significant contributions to the concept of the right to property, which he detailed in his work, "Two Treatises of Government" (1689). Locke's theory of property is grounded in the idea of natural rights, which he believed to be inherent and inalienable rights granted by God or nature, including life, liberty, and property.

Locke's understanding of the right to property is based on the following principles:

Self-Ownership: Locke argued that every individual has ownership over their own body and by extension, the labor of their body. When individuals mix their labor with nature or natural resources, which are given by God to mankind in common, they make those resources their own property.

Labor as a Means to Property: According to Locke, property is created when an individual applies labor to natural resources. For instance, when a person cultivates unowned land and grows crops, the land and the crops become the property of that person. This is because they have mixed their labor with the land, which was previously common to all.

Natural Law and the Limits of Property: Locke also set limits on the acquisition of property through labor by introducing the concept of the Law of Nature. This law dictates that one may only appropriate as much as one can use without spoiling (the spoilage limitation) and that one must leave "enough and as good" in common for others (the sufficiency limitation). These conditions were meant to ensure that the acquisition of property does not harm others or lead to significant inequalities.

Property Rights without Government: Locke believed that property rights existed prior to and independent of government. The role of government, which arises from the consent of the governed, is to protect these pre-existing rights. Locke argued that one of the main reasons people enter into society and establish governments is to secure their property rights.

Locke's views on property rights have had a profound influence on political philosophy, especially on the development of liberalism. His ideas contributed to the understanding of individual rights and the role of government in protecting these rights, influencing various democratic societies and their legal systems, particularly in relation to the protection of private property. Locke's theory provided a philosophical justification for the existence and protection of private property as a natural right, which has been foundational to Western political thought and economic theory.

Right to property was deleted by which amendment
The right to property was deleted from the list of fundamental rights in India by the 44th Amendment Act of 1978. Before this amendment, the right to property was a fundamental right under Article 31 of the Indian Constitution. The 44th Amendment reclassified the right to property as a constitutional legal right under a new provision, Article 300A, which states that no person shall be deprived of his property save by the authority of law. This change meant that the right to property was no longer a fundamental right protected under Part III of the Constitution, which deals with fundamental rights, but it remained a constitutional right.

Right to property in india
The right to property has evolved significantly over time, especially in India. Initially, the right to property was a fundamental right under the Constitution of India, protected under Article 31. However, this changed with the 44th Amendment Act of 1978.

Before the 44th Amendment (Prior to 1978):

The right to property was a fundamental right. This meant it was protected under the Constitution and individuals had the right to seek direct redress from the Supreme Court of India if they believed their right to property was infringed.

The government had the power to acquire private property for public purposes, but it was required to provide compensation to the affected property owners.

After the 44th Amendment (Post-1978):

The right to property was removed from the list of fundamental rights and was made a constitutional right under Article 300A.

Article 300A states, "No person shall be deprived of his property save by the authority of law." This means that while the government still retains the power to acquire private property, it must do so according to the law established, which typically requires fair compensation to the property owner. However, since the right to property is no longer a fundamental right, individuals cannot directly approach the Supreme Court for infringement of this right but must seek redress through High Courts and lower courts.

Article 300A ensures a basic level of protection to property owners against arbitrary state action but does not elevate the right to property to the status it enjoyed as a fundamental right.

Significance of Article 300A:

Article 300A applies to all persons, including non-citizens.

It provides a broad definition of property, including tangible and intangible assets.

Though it does not offer the same level of protection as when the right to property was a fundamental right, it safeguards against unlawful deprivation of property by ensuring that any property acquisition by the state is done lawfully, with proper legislation.

In summary, the right to property in India is now a constitutional right that protects individuals from arbitrary seizure of property by the state, ensuring that any property acquisition is conducted lawfully and, typically, with compensation.

Right to property in india is a legal right
Yes, in India, the right to property is a legal or constitutional right, not a fundamental right. This status was established through the 44th Amendment Act of 1978, which removed the right to property from the list of fundamental rights enumerated in Part III of the Indian Constitution. Following this amendment, the right to property was moved to a new provision, Article 300A, under Part XII of the Constitution, which deals with the finance, property, contracts, and suits.

Article 300A states, "No person shall be deprived of his property save by authority of law." This means that while the government retains the authority to acquire private property for public use, it must do so legally, following a procedure established by law, and usually with compensation to the affected parties. However, since the right to property is no longer a fundamental right, individuals do not have the ability to directly move the Supreme Court of India under Article 32 for the enforcement of this right. They can, however, approach the High Court under Article 226 for any grievances related to property rights.

Right to land in india
The right to land in India is governed by various laws and regulations, reflecting the country's complex legal framework concerning land ownership, land use, and land rights. There is no single, overarching "right to land" in the Indian Constitution; instead, land rights are subject to a patchwork of state and central laws. Here are some key aspects of land rights in India:

Land Ownership Laws: Land ownership in India is primarily governed by state laws, as land is a state subject under the Indian Constitution. Each state has its own set of laws that govern land ownership, tenancy, and agricultural land use, leading to significant variations in land rights and land reform laws across the country.

Land Reforms: Post-independence, India embarked on various land reform measures aimed at redistributing land to the landless, eliminating intermediaries, and securing tenancy rights. These reforms have been implemented to varying degrees in different states.

Scheduled Areas and Tribal Lands: Special provisions exist for land rights in Scheduled Areas—regions with significant tribal populations. The Fifth and Sixth Schedules of the Indian Constitution provide for the protection of tribal lands and restrict the transfer of land from tribals to non-tribals to prevent exploitation.

Right to Fair Compensation and Transparency in Land Acquisition, Rehabilitation and Resettlement Act, 2013 (LARR): This law governs land acquisition in India and ensures fair compensation, transparency, and rehabilitation for those affected by land acquisition for public purposes. It replaced the Land Acquisition Act of 1894 and aimed to make the process more equitable for landowners and other affected parties.

Forest Rights Act, 2006: This Act recognizes the rights of forest-dwelling tribal communities and other traditional forest dwellers to land and other resources, acknowledging their dependence on forests for livelihood and cultural identity. It grants legal recognition to their rights over forest land for habitation or self-cultivation for livelihood.

Agricultural Land Ceiling Laws: Various states have enacted laws that set a maximum limit on the amount of agricultural land that an individual or family can own. The surplus land is meant to be redistributed to landless laborers and small farmers.

Land rights in India are a complex issue, involving legal, social, and economic dimensions. Disputes over land ownership are common and can be challenging to resolve due to fragmented land records, historical injustices, and varying interpretations of laws among states. The government has been working on initiatives like the Digital India Land Records Modernization Programme (DILRMP) to improve land governance through technology.

Right to ancestral property in india
The right to ancestral property in India is governed by the Hindu Succession Act, 1956, which applies to Hindus, Buddhists, Jains, and Sikhs. This law outlines the rules for inheritance and succession, including the rights to ancestral property. Ancestral property can be defined as property inherited up to four generations of male lineage, which means the property inherited from father, grandfather, great-grandfather, and great-great-grandfather.

Here are some key points regarding the right to ancestral property in India:

Definition of Ancestral Property: To qualify as ancestral property, the property must have been inherited by a Hindu from his father, father's father, or father's father's father, i.e., it should not have been divided or partitioned by the members of the joint Hindu family.

Rights of Coparceners: Initially, only male members of the family were considered coparceners, i.e., they had a birthright in the ancestral property. However, the Hindu Succession (Amendment) Act, 2005, made a significant change by giving daughters of the family the same rights and liabilities as sons in the ancestral property. Hence, both sons and daughters are now considered coparceners and have equal rights to inherit and claim a share in the ancestral property.

Partition of Property: A coparcener has the right to demand a partition of the ancestral property and receive his or her share. The partition can be done through mutual agreement among the coparceners or through legal proceedings if an agreement cannot be reached.

Self-Acquired vs. Ancestral Property: It's important to differentiate between self-acquired property and ancestral property. Self-acquired property is any property that an individual acquires through his own efforts or resources and not through inheritance. An individual has full rights to dispose of his self-acquired property as per his wish, without any obligation to his heirs during his lifetime.

Succession Laws for Other Religions: The rules mentioned above specifically apply to Hindus, Buddhists, Jains, and Sikhs. Members of other religions are governed by their respective personal laws and the Indian Succession Act, 1925, for those who are not covered by any religious laws.

Will and Testament: An individual can distribute his self-acquired property according to his wishes through a will, which can override the default rules of succession under the Hindu Succession Act. However, ancestral property that has not been partitioned is subject to the rules of succession and cannot be entirely disposed of by will.

The right to ancestral property in India is a complex issue that intertwines legal, familial, and cultural factors. Legal disputes over ancestral property are common and can be prolonged due to the intricacies of the law and familial disagreements.

Women's right to property in india
Women's rights to property in India have evolved significantly over the years, especially with legal reforms aimed at enhancing gender equality. The rights of women to own, inherit, and manage property are governed by various laws, which can be broadly categorized under two heads: personal laws that apply to individuals based on their religion and the general law that applies to all citizens irrespective of their religion. Here's an overview of women's rights to property in India:

1. Hindu Women:

Hindu Succession Act, 1956 (Amended in 2005): This is a key piece of legislation that governs the succession and inheritance rights of Hindus, which includes Buddhists, Jains, and Sikhs. The 2005 amendment to this Act was a landmark change for Hindu women, granting daughters the same rights as sons to a father's property, making them equal coparceners. This means that women now have the same rights, duties, liabilities, and disabilities that were previously limited to men. This applies to ancestral property and to partitioning of property.

2. Muslim Women:

Muslim Personal Law (Shariat) Application Act, 1937: Muslim women's property rights are governed by the Muslim Personal Law (Shariat), which provides for women to receive a share of the inheritance, although the share is generally half of what male heirs receive. The exact shares depend on the family structure and the number of heirs.

3. Christian and Parsi Women:

Indian Succession Act, 1925: This Act governs the property rights of Christians and Parsis in India. It provides for equal inheritance rights for men and women.

4. Married Women:

Protection of Women from Domestic Violence Act, 2005: This Act provides protection rights to women in a domestic relationship, including the right to reside in the matrimonial or shared household, whether or not she has any title or rights to the property.

5. Property Acquired through Self-Effort:

Regardless of religion, women have the right to acquire and own property through their own efforts. They have complete autonomy to manage, sell, or deal with such property without seeking consent from male family members.

Legal Reforms and Challenges:

The legal reforms, especially the amendment to the Hindu Succession Act, have been crucial in strengthening women's property rights in India. However, the implementation of these laws and social acceptance still pose challenges. In many parts of the country, traditional practices and patriarchal norms hinder the full realization of women's property rights.

Moreover, awareness about these rights among women themselves and the willingness to assert these rights are crucial for these legal provisions to have a practical impact. Legal battles over property rights can be long and challenging, requiring women to have the necessary socio-economic support to engage in such battles.

In conclusion, while the legal framework in India has progressively aimed at enhancing women's rights to property, the effectiveness of these laws greatly depends on their enforcement, societal attitudes towards gender equality, and the empowerment of women to claim their rights.

Right to property for daughters in india
In India, the right to property for daughters has seen significant changes, particularly with amendments to the Hindu Succession Act, 1956. Prior to these amendments, the property rights of daughters in Hindu families were limited, especially in relation to ancestral property and the Hindu Undivided Family (HUF) property.

The landmark amendment came in 2005 through the Hindu Succession (Amendment) Act, 2005, which significantly altered the property rights of daughters, making them coparceners by birth in their own right in the same manner as sons. This means that daughters have the same rights as sons to inherit and share parental property, including ancestral property. They also have the same rights and liabilities in the coparcenary property as sons.

Before the amendment, only male members of the family were considered coparceners, and they had a birthright in the ancestral property. Daughters were not part of the coparcenary and only had rights to maintenance from the property. They could inherit property from their father, but the share was often unequal compared to their brothers, and they had no rights in the ancestral property by birth.

The 2005 amendment aimed to remove gender disparity in the Hindu Succession Act and provided equal rights to daughters in the family's property. This change applies to daughters born before and after the amendment, granting them equal rights as sons to claim their share in the ancestral property.

It's important to note that these changes apply to Hindus, Buddhists, Jains, and Sikhs, as the Hindu Succession Act governs these communities. Other communities in India are governed by their own personal laws and national laws, where the rights to property may vary.

This amendment was a significant step towards gender equality, ensuring that daughters are treated equally in matters of inheritance and property rights, reflecting the changing social ethos and promoting gender justice in Indian society.

Is right to property available to foreigners in india
In India, the right to property for foreigners is subject to certain restrictions and regulations governed by various laws and acts, including the Foreign Exchange Management Act (FEMA), 1999, and the regulations issued by the Reserve Bank of India (RBI).

Under FEMA and the relevant RBI guidelines, foreigners and non-resident Indians (NRIs) have the ability to acquire, hold, transfer, or dispose of property in India, but with specific conditions attached:

Acquisition of Immovable Property: Generally, foreign nationals of non-Indian origin, whether resident in India or not, are not allowed to acquire immovable property in India without the prior approval of the RBI. There are exceptions for citizens of certain countries and for properties acquired through inheritance from a resident.

Non-Resident Indians (NRIs) and Persons of Indian Origin (PIOs): NRIs and PIOs are allowed to purchase immovable property in India (other than agricultural land/farmhouse/plantation property) without special permission from the RBI. They can acquire such property either as an investment or for residential use. The general permission, however, does not allow them to purchase agricultural land, plantation property, or a farmhouse in India.

Inheritance: Foreign nationals of non-Indian origin can inherit immovable property in India from a person resident outside India, provided the property was acquired in accordance with the foreign exchange laws in force at the time of acquisition. They can also inherit property from a person resident in India.

Sale and Transfer: NRIs and PIOs can sell or transfer immovable property in India to a person resident in India. They can also transfer such property to an NRI or a PIO. However, foreign nationals of non-Indian origin who have acquired residential property in India by way of inheritance or otherwise are required to seek specific approval from the RBI for selling or transferring such property.

Lease: Foreign nationals, including those who are not of Indian origin, can acquire immovable property in India on lease for a period not exceeding five years without the need for special permission from the RBI.

It is important for foreigners and NRIs to ensure compliance with FEMA and RBI guidelines when dealing with property transactions in India. The regulations are subject to change, and it is advisable to consult legal experts or the RBI's official communications for the most current information.

Right to property of who are not citizens of India
The Supreme Court has observed that the right to property as enshrined under Article 300A of the Constitution extends to persons who are not citizens of India.

“The expression person in Article 300-A covers not only a legal or juristic person but also a person who is not a citizen of India. The expression property is also of a wide scope and includes not only tangible or intangible property but also all rights, title and interest in a property”, a bench comprising Justices BV Nagarathna and Ujjal Bhuyan observed.


Taking note of the objects and purpose of the Act, the Supreme Court noted that Article 300-A of the Constitutional being a constitutional right to hold property not only extends to Legal or juristic person but also to persons who are not a citizen of India.

The Supreme Court expressed concerned that if the ownership of the property gets transferred from the enemy to the Custodian who takes possession of the property and administers it or manages it and thereby the ownership would then be that of the Union, in that event, it would be a deprivation of the property of the true owner who may be an enemy or an enemy subject or enemy firm but such deprivation of property cannot be without payment of compensation.

Right to property example
The right to property can manifest in various forms, reflecting the broad spectrum of what property rights entail. Below are examples to illustrate different aspects of the right to property:

Home Ownership: This is one of the most direct examples of property rights. If you purchase a home, you have the right to live in it, rent it out, sell it, or pass it on to your heirs. This right is protected by law, and any attempts to forcibly take your home would require due legal process.

Intellectual Property: This includes creations of the mind, such as inventions; literary and artistic works; designs; and symbols, names, and images used in commerce. For instance, if you write a book, the right to property protects your interests, allowing you to control publishing and sales rights.

Agricultural Land: Farmers have the right to own agricultural land, cultivate it, and benefit from the produce. This right also encompasses the ability to sell the land or use it as collateral for loans.

Ancestral Property: In many jurisdictions, individuals have the right to inherit property from their ancestors. This is a form of property right that is recognized and protected under various inheritance laws.

Patents and Trademarks: Innovators and businesses often rely on patents and trademarks to protect their inventions and brand identities, respectively. These legal instruments prevent others from using, selling, or manufacturing patented inventions or trademarked brands without authorization.

Lease and Rent Agreements: Property rights also include the ability to lease or rent your property to others. This allows the property owner to earn income from their property while retaining ownership.

Use Rights: In some cases, property rights may be limited to the use of property rather than full ownership. For example, public lands might be available for individuals to use for grazing, recreation, or resource extraction under specific regulations without allowing for ownership.

Easements: This is a type of property right that grants the holder an interest in the land owned by someone else. For instance, the right to cross someone else's land (a right of way) to get to your own property is an easement.

These examples illustrate the diverse ways in which the right to property is applied and protected across different contexts, reflecting its fundamental role in legal, economic, and social frameworks.

Right to property violation in india
Violations of the right to property in India can occur in various contexts, reflecting issues related to land acquisition, property disputes, inheritance rights, and governmental or private encroachments. While the Indian Constitution initially guaranteed the right to property as a fundamental right under Articles 19 and 31, the 44th Amendment Act of 1978 demoted it to a constitutional right under Article 300A. Despite this change, the right to property remains protected and its violation is subject to legal scrutiny and remedy. Here are some scenarios where violations may occur:

Illegal Land Acquisition: This can happen when the government or private entities forcibly take possession of property without following due legal process or without providing fair compensation. While the government has the right to acquire private property for public purposes under the Right to Fair Compensation and Transparency in Land Acquisition, Rehabilitation, and Resettlement Act, 2013, failing to adhere to this process constitutes a violation.

Forced Evictions: Evicting individuals or communities from their homes or land without legal justification, adequate notice, or compensation can be a violation of the right to property. This often affects marginalized communities and slum dwellers.

Inheritance Disputes: Denying rightful heirs, especially women, their share of inheritance can be a common violation. Despite laws like the Hindu Succession (Amendment) Act, 2005, which aimed to provide equal rights to daughters in ancestral property, cultural and societal norms often hinder their implementation.

Encroachments: Illegal encroachment on property by private parties or the government without the owner's consent is a violation. Encroachments can range from unauthorized construction on someone's land to governmental use of land without proper legal procedure.

Tenant Rights: Violations also occur in the context of tenancy and housing rights. Unlawful eviction of tenants, increasing rents without notice, or not adhering to the terms of a lease agreement can infringe on property rights.

Intellectual Property Rights Violation: Unauthorized use, reproduction, or distribution of copyrighted material, patented inventions, or trademarked goods without the owner's consent can be considered a violation of property rights in the domain of intellectual property.

Legal remedies for these violations include approaching civil courts for injunctions, compensation, or restoration of property rights, filing complaints with relevant authorities, or seeking redress through alternative dispute resolution mechanisms. The judiciary plays a crucial role in upholding property rights and providing relief in cases of violation.







சொத்துரிமை

சொத்துரிமை என்பது மனித உரிமைகள் மற்றும் சுதந்திரங்களின் அடிப்படை அம்சமாகும், இது பல நூற்றாண்டுகளாக சட்ட மரபுகள் மற்றும் போராட்டங்கள் மூலம் உருவாகி வருகிறது.

இந்தியாவில், சொத்துரிமை குறிப்பிடத்தக்க மாற்றங்களுக்கு உட்பட்டுள்ளது, இது நாட்டின் மாறும் சட்ட மற்றும் சமூக கட்டமைப்பை பிரதிபலிக்கிறது.

ஒரு காலத்தில் இந்திய அரசியலமைப்பின் கீழ் அடிப்படை உரிமையாக இருந்த சொத்துரிமை இப்போது பல்வேறு சட்டங்கள் மற்றும் நீதித்துறை விளக்கங்களால் பாதுகாக்கப்பட்டு அரசியலமைப்பு சட்ட உரிமையாக அங்கீகரிக்கப்பட்டுள்ளது.

இந்தியாவில் சொத்துரிமையின் நுணுக்கங்களை ஆராய்ந்து, அதன் வரலாறு, தற்போதைய நிலை மற்றும் நாடு முழுவதும் உள்ள தனிநபர்கள் மற்றும் சமூகங்கள் மீதான தாக்கத்தை ஆராய்வதில் எங்களுடன் சேருங்கள்.

சட்டம், உரிமைகள் மற்றும் சமூக முன்னேற்றத்தின் வழித்தடங்கள் வழியாக ஒரு அறிவார்ந்த பயணத்திற்கு எங்களுடன் இருங்கள். இது 'சொத்துக்கான உரிமை: இந்தியாவில் விரியும் மரபு'.

சொத்துக்கான உரிமை பொருள் / வரையறை
சொத்துரிமை என்பது தனிநபர்கள் பொருள் உடைமைகள் அல்லது சொத்தை பெறுவதற்கும், பயன்படுத்துவதற்கும், கட்டுப்படுத்துவதற்கும், பயன்பெறுவதற்கும், அப்புறப்படுத்துவதற்கும் உள்ள சட்டப்பூர்வ உரிமை அல்லது உத்தரவாதத்தைக் குறிக்கிறது. இந்த உரிமை தனிநபர்களின் சுதந்திரம் மற்றும் சுயாட்சிக்கு அடிப்படையானது, அரசு உட்பட மற்றவர்களின் தன்னிச்சையான தலையீட்டிற்கு எதிராக அவர்களின் உடைமைகளையும் முதலீடுகளையும் பாதுகாக்க அனுமதிக்கிறது. தனிநபர் சுதந்திரத்தைப் பாதுகாப்பதற்கும், மகிழ்ச்சியைத் தேடுவதற்கும், வளமான மற்றும் செயல்படும் சமுதாயத்தின் வளர்ச்சிக்கும் சொத்துரிமை முக்கியமானதாகக் கருதப்படுகிறது.

சட்ட மற்றும் அரசியலமைப்புச் சூழல்களில், சொத்துக்கான உரிமை அதன் வரையறை மற்றும் அது வழங்கும் பாதுகாப்புகள் ஆகிய இரண்டிலும் ஒரு அதிகார வரம்பிலிருந்து மற்றொன்றுக்கு கணிசமாக வேறுபடலாம். பொதுவாக, இது உள்ளடக்கியது:

கையகப்படுத்துதல் மற்றும் உரிமை: வாங்குதல், பரம்பரை, பரிசு அல்லது கண்டுபிடிப்பு மூலம் சொத்தைப் பெறுவதற்கான உரிமை.

பயன்படுத்துதல் மற்றும் கட்டுப்பாடு: மற்றவர்களுக்கு தீங்கு செய்யாத வரை அல்லது சட்டங்களை மீறாத வரை, ஒருவரின் விருப்பங்களுக்கு ஏற்ப ஒருவரின் சொத்தை பயன்படுத்துவதற்கும் கட்டுப்படுத்துவதற்கும் உரிமை.

பலன்: சொத்திலிருந்து பயனடையும் உரிமை, இதில் வாடகை, விற்பனை அல்லது பிற வகையான பொருளாதார நடவடிக்கைகள் மூலம் வருமானம் ஈட்டுவது அடங்கும்.

இடமாற்றம்: சொத்தை விற்பதன் மூலமோ, நன்கொடையாக அளிப்பதன் மூலமோ, வாரிசுகளுக்கு விட்டுவிடுவதன் மூலமோ அல்லது வேறு வழிகளிலோ அப்புறப்படுத்தும் உரிமை.

முதலில், சொத்துரிமை என்பது வாழ்க்கை மற்றும் சுதந்திரத்துடன் இயற்கையான உரிமையாகக் கருதப்பட்டது. ஜான் லாக் போன்ற தத்துவவாதிகள் சொத்து உரிமைகள் தனிநபர் சுதந்திரம் மற்றும் சமூக செழுமைக்கு அடிப்படை என்று வாதிட்டனர்.

சில நாடுகளில், சொத்துரிமை என்பது அரசியலமைப்பிற்குள் ஒரு அடிப்படை உரிமையாக பொறிக்கப்பட்டுள்ளது, தன்னிச்சையான பறிமுதல் அல்லது இழப்பீடு இல்லாமல் அபகரிப்புக்கு எதிராக வலுவான பாதுகாப்பை வழங்குகிறது.

சொத்துரிமை ஜான் லாக்
17 ஆம் நூற்றாண்டின் ஆங்கில தத்துவஞானி மற்றும் அறிவொளியின் முக்கிய நபரான ஜான் லாக், சொத்துரிமைக்கான கருத்துக்கு குறிப்பிடத்தக்க பங்களிப்பைக் கொண்டிருந்தார், அதை அவர் தனது படைப்பான "இரண்டு ஒப்பந்தங்கள்" (1689) இல் விவரித்தார். லாக்கின் சொத்துக் கோட்பாடு இயற்கை உரிமைகள் என்ற கருத்தை அடிப்படையாகக் கொண்டது, இது கடவுள் அல்லது இயற்கையால் வழங்கப்பட்ட உயிர், சுதந்திரம் மற்றும் சொத்து உட்பட உள்ளார்ந்த மற்றும் பிரிக்க முடியாத உரிமைகள் என்று அவர் நம்பினார்.

சொத்துரிமை பற்றிய லாக்கின் புரிதல் பின்வரும் கொள்கைகளை அடிப்படையாகக் கொண்டது:

சுய-உரிமை: ஒவ்வொரு தனிநபருக்கும் தங்கள் சொந்த உடலின் மீது உரிமை உள்ளது மற்றும் நீட்டிப்பதன் மூலம், அவர்களின் உடலின் உழைப்பு உள்ளது என்று லாக் வாதிட்டார். தனிநபர்கள் தங்கள் உழைப்பை இயற்கை அல்லது இயற்கை வளங்களுடன் கலக்கும்போது, ​​​​கடவுளால் பொதுவாக மனிதகுலத்திற்கு வழங்கப்பட்டால், அவர்கள் அந்த வளங்களை தங்கள் சொந்த சொத்தாக ஆக்குகிறார்கள்.

உழைப்பு சொத்துக்கான வழிமுறை: லாக்கின் கூற்றுப்படி, ஒரு நபர் இயற்கை வளங்களுக்கு உழைப்பைப் பயன்படுத்தும்போது சொத்து உருவாக்கப்படுகிறது. உதாரணமாக, ஒருவர் சொந்தமில்லாத நிலத்தை பயிரிட்டு பயிர்களை வளர்க்கும்போது, ​​நிலமும் பயிர்களும் அந்த நபரின் சொத்தாகிவிடும். ஏனென்றால், முன்பு அனைவருக்கும் பொதுவாக இருந்த நிலத்துடன் அவர்கள் தங்கள் உழைப்பைக் கலந்துள்ளனர்.

இயற்கை சட்டம் மற்றும் சொத்தின் வரம்புகள்: லாக் இயற்கையின் விதியின் கருத்தை அறிமுகப்படுத்துவதன் மூலம் உழைப்பின் மூலம் சொத்துக்களைப் பெறுவதற்கான வரம்புகளையும் நிர்ணயித்தார். இந்தச் சட்டம் ஒருவர் எந்த அளவுக்குப் பயன்படுத்த முடியுமோ, அந்த அளவுக்கு மட்டுமே கெடாமல் பயன்படுத்த முடியும் என்று ஆணையிடுகிறது (கெட்டுப்போகும் வரம்பு) மற்றும் ஒருவர் மற்றவர்களுக்குப் பொதுவாக "போதுமான மற்றும் நல்லது" என்று விட்டுவிட வேண்டும் (போதுமான வரம்பு). இந்த நிபந்தனைகள் சொத்து கையகப்படுத்தல் மற்றவர்களுக்கு தீங்கு விளைவிக்காமல் அல்லது குறிப்பிடத்தக்க ஏற்றத்தாழ்வுகளுக்கு வழிவகுக்காது என்பதை உறுதி செய்வதாகும்.

அரசாங்கம் இல்லாமல் சொத்து உரிமைகள்: லாக் சொத்து உரிமைகள் அரசாங்கத்திற்கு முன் மற்றும் சுயாதீனமாக இருந்ததாக நம்பினார். ஆளுகைக்குட்பட்டவர்களின் சம்மதத்திலிருந்து எழும் அரசாங்கத்தின் பங்கு, இந்த முன்பே இருக்கும் உரிமைகளைப் பாதுகாப்பதாகும். மக்கள் சமூகத்திற்குள் நுழைவதற்கும் அரசாங்கங்களை நிறுவுவதற்கும் ஒரு முக்கிய காரணம் அவர்களின் சொத்து உரிமைகளைப் பாதுகாப்பதாகும் என்று லாக் வாதிட்டார்.

சொத்து உரிமைகள் பற்றிய லாக்கின் கருத்துக்கள் அரசியல் தத்துவத்தின் மீது, குறிப்பாக தாராளவாதத்தின் வளர்ச்சியில் ஆழமான தாக்கத்தை ஏற்படுத்தியுள்ளன. தனிப்பட்ட உரிமைகள் மற்றும் இந்த உரிமைகளைப் பாதுகாப்பதில் அரசாங்கத்தின் பங்கைப் புரிந்துகொள்வதற்கும், பல்வேறு ஜனநாயக சமூகங்கள் மற்றும் அவற்றின் சட்ட அமைப்புகளில், குறிப்பாக தனியார் சொத்துக்களைப் பாதுகாப்பது தொடர்பாகவும் அவரது கருத்துக்கள் பங்களித்தன. லோக்கின் கோட்பாடு, தனியார் சொத்துக்களின் இருப்பு மற்றும் பாதுகாப்பிற்கான ஒரு தத்துவ நியாயத்தை இயற்கை உரிமையாக வழங்கியது, இது மேற்கத்திய அரசியல் சிந்தனை மற்றும் பொருளாதாரக் கோட்பாட்டிற்கு அடித்தளமாக உள்ளது.

அந்தத் திருத்தத்தின் மூலம் சொத்துரிமை நீக்கப்பட்டது
1978 ஆம் ஆண்டின் 44 வது திருத்தச் சட்டத்தின் மூலம் இந்தியாவில் உள்ள அடிப்படை உரிமைகள் பட்டியலில் இருந்து சொத்துரிமை நீக்கப்பட்டது. இந்த திருத்தத்திற்கு முன், இந்திய அரசியலமைப்பின் 31 வது பிரிவின் கீழ் சொத்துரிமை ஒரு அடிப்படை உரிமையாக இருந்தது. 44 வது திருத்தம் சொத்து உரிமையை அரசியலமைப்பு சட்டப்பூர்வ உரிமையாக மறுவகைப்படுத்தியது, ஒரு புதிய விதியின் கீழ், 300A, சட்டத்தின் அதிகாரத்தால் தவிர எந்தவொரு நபரின் சொத்தையும் பறிக்கக்கூடாது என்று கூறுகிறது. இந்த மாற்றத்தின் அர்த்தம், சொத்துரிமை என்பது அடிப்படை உரிமைகள் தொடர்பான அரசியலமைப்பின் மூன்றாம் பகுதியின் கீழ் பாதுகாக்கப்பட்ட ஒரு அடிப்படை உரிமையாக இருக்காது, ஆனால் அது அரசியலமைப்பு உரிமையாகவே இருந்தது.

இந்தியாவில் சொத்துரிமை
சொத்துரிமை காலப்போக்கில், குறிப்பாக இந்தியாவில் கணிசமாக வளர்ந்துள்ளது. ஆரம்பத்தில், சொத்துரிமை என்பது இந்திய அரசியலமைப்பின் கீழ் ஒரு அடிப்படை உரிமையாக இருந்தது, 31வது பிரிவின் கீழ் பாதுகாக்கப்பட்டது. இருப்பினும், 1978 இன் 44வது திருத்தச் சட்டத்துடன் இது மாறியது.

44 வது திருத்தத்திற்கு முன் (1978 க்கு முன்):

சொத்துரிமை ஒரு அடிப்படை உரிமையாக இருந்தது. இதன் பொருள் இது அரசியலமைப்பின் கீழ் பாதுகாக்கப்பட்டுள்ளது மற்றும் தனிநபர்கள் தங்கள் சொத்துரிமை மீறப்பட்டதாக நம்பினால், இந்திய உச்ச நீதிமன்றத்திடம் நேரடி தீர்வு பெற உரிமை உள்ளது.

பொது நோக்கங்களுக்காக தனியார் சொத்தை கையகப்படுத்தும் அதிகாரம் அரசாங்கத்திற்கு இருந்தது, ஆனால் பாதிக்கப்பட்ட சொத்து உரிமையாளர்களுக்கு இழப்பீடு வழங்க வேண்டியது அவசியம்.

44வது திருத்தத்திற்குப் பிறகு (1978க்குப் பின்):

சொத்துரிமை அடிப்படை உரிமைகள் பட்டியலில் இருந்து நீக்கப்பட்டு, பிரிவு 300A-ன் கீழ் அரசியலமைப்பு உரிமையாக்கப்பட்டது.

பிரிவு 300A கூறுகிறது, "எந்தவொரு நபரும் அவரது சொத்துக்களை சட்டத்தின் அதிகாரத்தால் இல்லாமல் இழக்கக்கூடாது." இதன் பொருள் என்னவென்றால், தனியார் சொத்தைப் பெறுவதற்கான அதிகாரத்தை அரசாங்கம் இன்னும் வைத்திருக்கும் அதே வேளையில், அது நிறுவப்பட்ட சட்டத்தின்படி அவ்வாறு செய்ய வேண்டும், இது பொதுவாக சொத்து உரிமையாளருக்கு நியாயமான இழப்பீடு தேவைப்படுகிறது. எவ்வாறாயினும், சொத்துரிமை ஒரு அடிப்படை உரிமையாக இருக்காது என்பதால், தனிநபர்கள் இந்த உரிமையை மீறுவதற்காக உச்ச நீதிமன்றத்தை நேரடியாக அணுக முடியாது, ஆனால் உயர் நீதிமன்றங்கள் மற்றும் கீழ் நீதிமன்றங்கள் மூலம் தீர்வு காண வேண்டும்.

சட்டப்பிரிவு 300A, தன்னிச்சையான அரசின் நடவடிக்கைக்கு எதிராக சொத்து உரிமையாளர்களுக்கு அடிப்படை அளவிலான பாதுகாப்பை உறுதி செய்கிறது ஆனால் சொத்துக்கான உரிமையை அது அடிப்படை உரிமையாக அனுபவித்த நிலைக்கு உயர்த்தாது.

பிரிவு 300A இன் முக்கியத்துவம்:

பிரிவு 300A குடிமக்கள் அல்லாதவர்கள் உட்பட அனைத்து நபர்களுக்கும் பொருந்தும்.

இது உறுதியான மற்றும் அருவமான சொத்துக்கள் உட்பட சொத்தின் பரந்த வரையறையை வழங்குகிறது.

சொத்துரிமை ஒரு அடிப்படை உரிமையாக இருந்தபோது அதே அளவிலான பாதுகாப்பை இது வழங்கவில்லை என்றாலும், அரசால் எந்தவொரு சொத்துக் கையகப்படுத்துதலும் சட்டப்பூர்வமாக, முறையான சட்டத்துடன் செய்யப்படுவதை உறுதி செய்வதன் மூலம், சட்டத்திற்குப் புறம்பாக சொத்து பறிப்பதில் இருந்து பாதுகாக்கிறது.

சுருக்கமாக, இந்தியாவில் சொத்துரிமை என்பது இப்போது அரசால் தன்னிச்சையாக சொத்துக்களை பறிமுதல் செய்வதிலிருந்து தனிநபர்களைப் பாதுகாக்கும் அரசியலமைப்பு உரிமையாகும், எந்தவொரு சொத்துக் கையகப்படுத்துதலும் சட்டப்பூர்வமாகவும், பொதுவாக இழப்பீட்டுடனும் நடத்தப்படுவதை உறுதிசெய்கிறது.

இந்தியாவில் சொத்துரிமை என்பது சட்டபூர்வமான உரிமை
ஆம், இந்தியாவில், சொத்துரிமை என்பது சட்டப்பூர்வ அல்லது அரசியலமைப்பு உரிமை, அடிப்படை உரிமை அல்ல. இந்த நிலை 1978 ஆம் ஆண்டின் 44 வது திருத்தச் சட்டத்தின் மூலம் நிறுவப்பட்டது, இது இந்திய அரசியலமைப்பின் பகுதி III இல் குறிப்பிடப்பட்டுள்ள அடிப்படை உரிமைகளின் பட்டியலிலிருந்து சொத்துரிமையை நீக்கியது. இந்தத் திருத்தத்தைத் தொடர்ந்து, சொத்துரிமை, நிதி, சொத்து, ஒப்பந்தங்கள் மற்றும் வழக்குகள் தொடர்பான அரசியலமைப்பின் பகுதி XII இன் கீழ் 300A என்ற புதிய விதிக்கு மாற்றப்பட்டது.

பிரிவு 300A கூறுகிறது, "எந்தவொரு நபரின் சொத்தும் சட்டத்தின் அதிகாரத்தால் இல்லாமல் பறிக்கப்படக்கூடாது." இதன் பொருள் என்னவென்றால், பொது பயன்பாட்டிற்காக தனியார் சொத்தை கையகப்படுத்தும் அதிகாரத்தை அரசாங்கம் வைத்திருக்கும் அதே வேளையில், அது சட்டப்பூர்வமாக, சட்டத்தால் நிறுவப்பட்ட நடைமுறையைப் பின்பற்றி, பொதுவாக பாதிக்கப்பட்ட தரப்பினருக்கு இழப்பீடு வழங்க வேண்டும். இருப்பினும், சொத்துரிமை ஒரு அடிப்படை உரிமையாக இருக்காது என்பதால், இந்த உரிமையை அமல்படுத்துவதற்காக, சட்டப்பிரிவு 32ன் கீழ் இந்திய உச்ச நீதிமன்றத்தை நேரடியாக அணுகும் திறன் தனிநபர்களுக்கு இல்லை. எவ்வாறாயினும், சொத்துரிமை தொடர்பான ஏதேனும் குறைகளுக்கு அவர்கள் 226வது பிரிவின் கீழ் உயர் நீதிமன்றத்தை அணுகலாம்.

இந்தியாவில் நில உரிமை
இந்தியாவில் நிலத்திற்கான உரிமை பல்வேறு சட்டங்கள் மற்றும் ஒழுங்குமுறைகளால் நிர்வகிக்கப்படுகிறது, இது நில உரிமை, நில பயன்பாடு மற்றும் நில உரிமைகள் தொடர்பான நாட்டின் சிக்கலான சட்ட கட்டமைப்பை பிரதிபலிக்கிறது. இந்திய அரசியலமைப்புச் சட்டத்தில் ஒற்றை, மேலான "நில உரிமை" இல்லை; மாறாக, நில உரிமைகள் மாநில மற்றும் மத்திய சட்டங்களின் ஒட்டுவேலைக்கு உட்பட்டவை. இந்தியாவில் நில உரிமையின் சில முக்கிய அம்சங்கள் இங்கே:

நில உரிமைச் சட்டங்கள்: இந்திய அரசியலமைப்பின் கீழ் நிலம் மாநிலப் பொருளாக இருப்பதால், இந்தியாவில் நில உரிமை முதன்மையாக மாநிலச் சட்டங்களால் நிர்வகிக்கப்படுகிறது. ஒவ்வொரு மாநிலமும் நில உரிமை, குத்தகை மற்றும் விவசாய நிலப் பயன்பாடு ஆகியவற்றை நிர்வகிக்கும் அதன் சொந்த சட்டங்களைக் கொண்டுள்ளது, இது நாடு முழுவதும் நில உரிமைகள் மற்றும் நிலச் சீர்திருத்தச் சட்டங்களில் குறிப்பிடத்தக்க மாறுபாடுகளுக்கு வழிவகுக்கிறது.

நிலச் சீர்திருத்தங்கள்: சுதந்திரத்திற்குப் பிறகு, நிலமற்றவர்களுக்கு நிலத்தை மறுபங்கீடு செய்தல், இடைத்தரகர்களை ஒழித்தல் மற்றும் குத்தகை உரிமைகளைப் பெறுதல் ஆகியவற்றை இலக்காகக் கொண்ட பல்வேறு நிலச் சீர்திருத்த நடவடிக்கைகளை இந்தியா மேற்கொண்டது. இந்த சீர்திருத்தங்கள் பல்வேறு மாநிலங்களில் பல்வேறு அளவுகளில் செயல்படுத்தப்பட்டுள்ளன.

பட்டியலிடப்பட்ட பகுதிகள் மற்றும் பழங்குடியின நிலங்கள்: குறிப்பிடத்தக்க பழங்குடியின மக்கள் வசிக்கும் பகுதிகளான-பட்டியலிடப்பட்ட பகுதிகளில் நில உரிமைகளுக்கு சிறப்பு ஏற்பாடுகள் உள்ளன. இந்திய அரசியலமைப்பின் ஐந்தாவது மற்றும் ஆறாவது அட்டவணைகள் பழங்குடியினரின் நிலங்களைப் பாதுகாப்பதற்கும், சுரண்டலைத் தடுக்க பழங்குடியினரிடமிருந்து பழங்குடியினர் அல்லாதவர்களுக்கு நிலத்தை மாற்றுவதைக் கட்டுப்படுத்துவதற்கும் வழங்குகிறது.

நிலம் கையகப்படுத்துதல், மறுவாழ்வு மற்றும் மீள்குடியேற்ற சட்டம், 2013 (LARR) ஆகியவற்றில் நியாயமான இழப்பீடு மற்றும் வெளிப்படைத்தன்மைக்கான உரிமை: இந்தச் சட்டம் இந்தியாவில் நிலம் கையகப்படுத்துதலை நிர்வகிக்கிறது மற்றும் பொது நோக்கங்களுக்காக நிலம் கையகப்படுத்துவதால் பாதிக்கப்பட்டவர்களுக்கு நியாயமான இழப்பீடு, வெளிப்படைத்தன்மை மற்றும் மறுவாழ்வு ஆகியவற்றை உறுதி செய்கிறது. இது 1894 நிலம் கையகப்படுத்தும் சட்டத்தை மாற்றியது மற்றும் நில உரிமையாளர்கள் மற்றும் பிற பாதிக்கப்பட்ட தரப்பினருக்கு இந்த செயல்முறையை மிகவும் சமமானதாக மாற்றுவதை நோக்கமாகக் கொண்டது.

வன உரிமைச் சட்டம், 2006: காடுகளில் வசிக்கும் பழங்குடி சமூகங்கள் மற்றும் பிற பாரம்பரிய வனவாசிகளின் நிலம் மற்றும் பிற வளங்களுக்கான உரிமைகளை இந்தச் சட்டம் அங்கீகரிக்கிறது. வாழ்வாதாரத்திற்காக வாழ அல்லது சுய சாகுபடிக்காக வன நிலத்தின் மீதான அவர்களின் உரிமைகளுக்கு இது சட்டப்பூர்வ அங்கீகாரத்தை வழங்குகிறது.

விவசாய நில உச்சவரம்புச் சட்டங்கள்: தனிநபர் அல்லது குடும்பம் சொந்தமாக வைத்திருக்கும் விவசாய நிலத்தின் அளவுக்கு அதிகபட்ச வரம்பை நிர்ணயிக்கும் சட்டங்களை பல்வேறு மாநிலங்கள் இயற்றியுள்ளன. உபரி நிலம் நிலமற்ற தொழிலாளர்கள் மற்றும் சிறு விவசாயிகளுக்கு மறுபங்கீடு செய்யப்பட வேண்டும்.

இந்தியாவில் நில உரிமை என்பது சட்ட, சமூக மற்றும் பொருளாதார பரிமாணங்களை உள்ளடக்கிய ஒரு சிக்கலான பிரச்சினையாகும். நில உரிமை தொடர்பான சர்ச்சைகள் பொதுவானவை மற்றும் துண்டு துண்டான நிலப் பதிவுகள், வரலாற்று அநீதிகள் மற்றும் மாநிலங்களுக்கிடையேயான சட்டங்களின் மாறுபட்ட விளக்கங்கள் காரணமாக தீர்க்க சவாலாக இருக்கலாம். தொழில்நுட்பத்தின் மூலம் நில நிர்வாகத்தை மேம்படுத்த டிஜிட்டல் இந்தியா நில பதிவுகள் நவீனமயமாக்கல் திட்டம் (DILRMP) போன்ற முயற்சிகளில் அரசாங்கம் செயல்பட்டு வருகிறது.

இந்தியாவில் மூதாதையர் சொத்துரிமை
இந்தியாவில் மூதாதையர் சொத்துக்கான உரிமை இந்து வாரிசு சட்டம், 1956 ஆல் நிர்வகிக்கப்படுகிறது, இது இந்துக்கள், பௌத்தர்கள், ஜைனர்கள் மற்றும் சீக்கியர்களுக்கு பொருந்தும். இந்தச் சட்டம் பரம்பரை மற்றும் வாரிசுக்கான விதிகளை கோடிட்டுக் காட்டுகிறது, மூதாதையர் சொத்துக்கான உரிமைகள் உட்பட. தந்தை, தாத்தா, கொள்ளு தாத்தா, கொள்ளு தாத்தா ஆகியோரிடமிருந்து நான்கு தலைமுறைகள் வரை பரம்பரை பரம்பரையாக வந்த சொத்து என மூதாதையர் சொத்தை வரையறுக்கலாம்.

இந்தியாவில் மூதாதையர் சொத்துரிமை தொடர்பான சில முக்கிய குறிப்புகள் இங்கே:

மூதாதையர் சொத்தின் வரையறை: மூதாதையர் சொத்தாக தகுதி பெற, சொத்து ஒரு இந்துவிற்கு அவரது தந்தை, தந்தையின் தந்தை அல்லது தந்தையின் தந்தையின் தந்தையிடமிருந்து பெற்றிருக்க வேண்டும், அதாவது, கூட்டு இந்து குடும்பத்தின் உறுப்பினர்களால் பிரிக்கப்படவோ அல்லது பிரிக்கப்படவோ கூடாது. .

கோபார்செனர்களின் உரிமைகள்: ஆரம்பத்தில், குடும்பத்தின் ஆண் உறுப்பினர்கள் மட்டுமே கோபார்செனர்களாகக் கருதப்பட்டனர், அதாவது, மூதாதையர் சொத்தில் அவர்களுக்கு பிறப்புரிமை இருந்தது. இருப்பினும், இந்து வாரிசு (திருத்தம்) சட்டம், 2005, குடும்பத்தின் மகள்களுக்கு மூதாதையர் சொத்தில் மகன்களுக்கு இருக்கும் அதே உரிமைகள் மற்றும் பொறுப்புகளை வழங்குவதன் மூலம் குறிப்பிடத்தக்க மாற்றத்தை ஏற்படுத்தியது. எனவே, மகன்கள் மற்றும் மகள்கள் இருவரும் இப்போது கோபார்செனர்களாகக் கருதப்படுகிறார்கள், மேலும் மூதாதையர் சொத்தில் வாரிசு பெறவும் பங்கு பெறவும் சம உரிமை உள்ளது.

சொத்துப் பகிர்வு: மூதாதையர் சொத்தைப் பிரிக்கக் கோருவதற்கும் அவரது பங்கைப் பெறுவதற்கும் ஒரு coparcener உரிமை உண்டு. ஒரு ஒப்பந்தத்தை எட்ட முடியாவிட்டால், கோபார்செனர்களிடையே பரஸ்பர ஒப்பந்தம் மூலமாகவோ அல்லது சட்ட நடவடிக்கைகள் மூலமாகவோ பிரிவினை செய்ய முடியும்.

சுயமாக வாங்கியது மற்றும் மூதாதையர் சொத்து: சுயமாக வாங்கிய சொத்து மற்றும் மூதாதையர் சொத்து ஆகியவற்றை வேறுபடுத்துவது முக்கியம். சுயமாக கையகப்படுத்தப்பட்ட சொத்து என்பது ஒரு நபர் தனது சொந்த முயற்சிகள் அல்லது வளங்கள் மூலம் பெறும் எந்தவொரு சொத்தும், ஆனால் பரம்பரை மூலம் அல்ல. ஒரு தனிநபருக்குத் தன் வாழ்நாளில் வாரிசுகளுக்கு எந்தக் கடமையும் இல்லாமல், தன் விருப்பப்படி, சுயமாகச் சம்பாதித்த சொத்தை அப்புறப்படுத்த முழு உரிமை உண்டு.

பிற மதங்களுக்கான வாரிசுச் சட்டங்கள்: மேலே குறிப்பிடப்பட்டுள்ள விதிகள் குறிப்பாக இந்துக்கள், பௌத்தர்கள், ஜைனர்கள் மற்றும் சீக்கியர்களுக்குப் பொருந்தும். பிற மதங்களைச் சேர்ந்தவர்கள் அந்தந்த தனிப்பட்ட சட்டங்கள் மற்றும் இந்திய வாரிசுச் சட்டம், 1925, எந்த மதச் சட்டங்களின் கீழ் வராதவர்களுக்காகவும் நிர்வகிக்கப்படுகிறார்கள்.

உயில் மற்றும் ஏற்பாடு: இந்து வாரிசுரிமைச் சட்டத்தின் கீழ் வாரிசு விதிகளை மீறக்கூடிய உயில் மூலம் ஒரு தனிநபர் தனது சுயமாக வாங்கிய சொத்தை அவரது விருப்பத்திற்கு ஏற்ப விநியோகிக்க முடியும். இருப்பினும், பிரிக்கப்படாத மூதாதையர் சொத்து வாரிசு விதிகளுக்கு உட்பட்டது மற்றும் விருப்பத்தின் மூலம் முழுமையாக அகற்ற முடியாது.

இந்தியாவில் மூதாதையர் சொத்துரிமை என்பது சட்ட, குடும்பம் மற்றும் கலாச்சார காரணிகளை பின்னிப் பிணைந்த ஒரு சிக்கலான பிரச்சினையாகும். மூதாதையர் சொத்து தொடர்பான சட்ட தகராறுகள் பொதுவானவை மற்றும் சட்டத்தின் நுணுக்கங்கள் மற்றும் குடும்ப கருத்து வேறுபாடுகள் காரணமாக நீடிக்கலாம்.

இந்தியாவில் பெண்களின் சொத்துரிமை
இந்தியாவில் சொத்துரிமைக்கான பெண்களின் உரிமைகள், குறிப்பாக பாலின சமத்துவத்தை மேம்படுத்துவதை நோக்கமாகக் கொண்ட சட்டச் சீர்திருத்தங்களுடன், பல ஆண்டுகளாக கணிசமாக வளர்ச்சியடைந்துள்ளன. பெண்களின் உரிமைகள், சொத்துரிமை, வாரிசு மற்றும் நிர்வகிப்பதற்கான உரிமைகள் பல்வேறு சட்டங்களால் நிர்வகிக்கப்படுகின்றன, அவை இரண்டு தலைப்புகளின் கீழ் பரவலாக வகைப்படுத்தப்படுகின்றன: தனிநபர்களின் மதத்தின் அடிப்படையில் தனிப்பட்ட சட்டங்கள் மற்றும் அவர்களின் மதத்தைப் பொருட்படுத்தாமல் அனைத்து குடிமக்களுக்கும் பொருந்தும் பொதுச் சட்டம். . இந்தியாவில் சொத்துரிமைக்கான பெண்களின் உரிமைகள் பற்றிய கண்ணோட்டம் இங்கே:

1. இந்து பெண்கள்:

இந்து வாரிசுரிமைச் சட்டம், 1956 (2005 இல் திருத்தப்பட்டது): இது பௌத்தர்கள், ஜைனர்கள் மற்றும் சீக்கியர்கள் அடங்கிய இந்துக்களின் வாரிசுரிமை மற்றும் வாரிசு உரிமைகளை நிர்வகிக்கும் ஒரு முக்கிய சட்டமாகும். இந்தச் சட்டத்தின் 2005 திருத்தம் இந்துப் பெண்களுக்கு ஒரு முக்கிய மாற்றமாக இருந்தது, தந்தையின் சொத்துக்களில் மகன்களுக்கு சமமான உரிமைகளை மகள்களுக்கும் வழங்கி, அவர்களை இணையாக மாற்றியது. இதன் பொருள், முன்பு ஆண்களுக்கு மட்டுமே இருந்த உரிமைகள், கடமைகள், பொறுப்புகள் மற்றும் குறைபாடுகள் இப்போது பெண்களுக்கும் உள்ளன. இது மூதாதையர் சொத்துக்களுக்கும், சொத்தைப் பிரிப்பதற்கும் பொருந்தும்.

2. முஸ்லிம் பெண்கள்:

முஸ்லீம் தனிநபர் சட்டம் (ஷரியத்) விண்ணப்பச் சட்டம், 1937: முஸ்லீம் பெண்களின் சொத்து உரிமைகள் முஸ்லீம் தனிநபர் சட்டத்தால் (ஷரியாத்) நிர்வகிக்கப்படுகிறது, இது பெண்களுக்கு வாரிசுரிமையில் ஒரு பங்கைப் பெற வழங்குகிறது, இருப்பினும் பங்கு பொதுவாக ஆண் வாரிசுகள் பெறுவதில் பாதி. சரியான பங்குகள் குடும்ப அமைப்பு மற்றும் வாரிசுகளின் எண்ணிக்கையைப் பொறுத்தது.

3. கிறிஸ்தவ மற்றும் பார்சி பெண்கள்:

இந்திய வாரிசு சட்டம், 1925: இந்தச் சட்டம் இந்தியாவில் உள்ள கிறிஸ்தவர்கள் மற்றும் பார்சிகளின் சொத்து உரிமைகளை நிர்வகிக்கிறது. இது ஆண்களுக்கும் பெண்களுக்கும் சமமான பரம்பரை உரிமைகளை வழங்குகிறது.

4. திருமணமான பெண்கள்:

குடும்ப வன்முறையில் இருந்து பெண்களைப் பாதுகாக்கும் சட்டம், 2005: இந்தச் சட்டம், குடும்ப உறவில் உள்ள பெண்களுக்குப் பாதுகாப்பு உரிமைகளை வழங்குகிறது, இதில் அவளுக்கு ஏதேனும் உரிமை அல்லது சொத்து உரிமைகள் இருந்தாலும் இல்லாவிட்டாலும், திருமண அல்லது பகிரப்பட்ட குடும்பத்தில் வசிக்கும் உரிமையும் அடங்கும்.

5. சுய முயற்சியால் பெறப்பட்ட சொத்து:

எந்த மதத்தைச் சேர்ந்தவராக இருந்தாலும், பெண்கள் தங்கள் சொந்த முயற்சியின் மூலம் சொத்துக்களைப் பெறுவதற்கும், சொந்தமாக்குவதற்கும் உரிமை பெற்றுள்ளனர். ஆண் குடும்ப உறுப்பினர்களின் சம்மதத்தைப் பெறாமல் அத்தகைய சொத்தை நிர்வகிக்க, விற்க அல்லது கையாள்வதில் அவர்களுக்கு முழு சுயாட்சி உள்ளது.

சட்ட சீர்திருத்தங்கள் மற்றும் சவால்கள்:

சட்டச் சீர்திருத்தங்கள், குறிப்பாக இந்து வாரிசுரிமைச் சட்டத்தின் திருத்தம், இந்தியாவில் பெண்களின் சொத்துரிமையை வலுப்படுத்துவதில் முக்கியமானது. இருப்பினும், இந்தச் சட்டங்களைச் செயல்படுத்துவது மற்றும் சமூக ஏற்றுக்கொள்ளல் இன்னும் சவால்களை முன்வைக்கின்றன. நாட்டின் பல பகுதிகளில், பாரம்பரிய நடைமுறைகள் மற்றும் ஆணாதிக்க நெறிமுறைகள் பெண்களின் சொத்துரிமையை முழுமையாக நிறைவேற்றுவதற்கு தடையாக உள்ளன.

மேலும், பெண்கள் மத்தியில் இந்த உரிமைகள் பற்றிய விழிப்புணர்வு மற்றும் இந்த உரிமைகளை நிலைநாட்ட விருப்பம் ஆகியவை இந்த சட்ட விதிகள் நடைமுறை தாக்கத்தை ஏற்படுத்துவதற்கு முக்கியமானதாகும். சொத்து உரிமைகள் மீதான சட்டப் போர்கள் நீண்ட மற்றும் சவாலானதாக இருக்கலாம், அத்தகைய போர்களில் ஈடுபட பெண்களுக்கு தேவையான சமூக-பொருளாதார ஆதரவு தேவை.

முடிவில், இந்தியாவில் உள்ள சட்டக் கட்டமைப்பானது பெண்களின் சொத்துரிமைகளை மேம்படுத்துவதை படிப்படியாக நோக்கமாகக் கொண்டிருந்தாலும், இந்தச் சட்டங்களின் செயல்திறன் அவர்களின் அமலாக்கம், பாலின சமத்துவத்திற்கான சமூக அணுகுமுறைகள் மற்றும் பெண்கள் தங்கள் உரிமைகளைப் பெறுவதற்கான அதிகாரம் ஆகியவற்றைப் பொறுத்தது.

இந்தியாவில் மகள்களுக்கு சொத்துரிமை
இந்தியாவில், மகள்களுக்கான சொத்துரிமை குறிப்பிடத்தக்க மாற்றங்களைக் கண்டுள்ளது, குறிப்பாக இந்து வாரிசுரிமைச் சட்டம், 1956 இல் திருத்தங்கள் செய்யப்பட்டன. இந்தத் திருத்தங்களுக்கு முன், இந்துக் குடும்பங்களில் உள்ள மகள்களின் சொத்துரிமை, குறிப்பாக மூதாதையர் சொத்து மற்றும் இந்து தொடர்பாக வரையறுக்கப்பட்டிருந்தது. பிரிக்கப்படாத குடும்ப (HUF) சொத்து.

2005 ஆம் ஆண்டு இந்து வாரிசு (திருத்தம்) சட்டம், 2005 இன் மூலம் மைல்கல் திருத்தம் கொண்டு வரப்பட்டது, இது மகள்களின் சொத்து உரிமைகளை கணிசமாக மாற்றியமைத்தது, மேலும் அவர்கள் மகன்களைப் போலவே பிறப்பால் அவர்களின் சொந்த உரிமையாளராக மாற்றப்பட்டது. மூதாதையர் சொத்து உட்பட பெற்றோரின் சொத்துக்களை வாரிசாகப் பெறுவதற்கும் பகிர்ந்து கொள்வதற்கும் மகன்களைப் போலவே மகள்களுக்கும் உரிமை உண்டு என்பதே இதன் பொருள். அவர்களுக்கும் மகன்களுக்கு இணையான உரிமைகள் மற்றும் பொறுப்புகள் கோபார்செனரி சொத்தில் உள்ளது.

திருத்தத்திற்கு முன், குடும்பத்தின் ஆண் உறுப்பினர்கள் மட்டுமே கோபார்செனர்களாகக் கருதப்பட்டனர், மேலும் அவர்களுக்கு மூதாதையர் சொத்தில் பிறப்புரிமை இருந்தது. மகள்கள் கோபார்செனரியின் ஒரு பகுதியாக இருக்கவில்லை மற்றும் சொத்திலிருந்து பராமரிக்கும் உரிமையை மட்டுமே கொண்டிருந்தனர். அவர்கள் தங்கள் தந்தையிடமிருந்து சொத்தைப் பெறலாம், ஆனால் அவர்களின் சகோதரர்களுடன் ஒப்பிடும்போது பங்கு பெரும்பாலும் சமமற்றதாக இருந்தது, மேலும் பிறப்பால் மூதாதையர் சொத்தில் அவர்களுக்கு உரிமை இல்லை.

2005 ஆம் ஆண்டு திருத்தம் இந்து வாரிசுரிமைச் சட்டத்தில் உள்ள பாலின வேறுபாட்டை அகற்றுவதை நோக்கமாகக் கொண்டது மற்றும் குடும்பத்தின் சொத்தில் மகள்களுக்கு சம உரிமை வழங்கப்பட்டது. இந்த மாற்றம் திருத்தத்திற்கு முன்னும் பின்னும் பிறந்த மகள்களுக்குப் பொருந்தும், மூதாதையர் சொத்தில் தங்கள் பங்கைக் கோர அவர்களுக்கு மகன்களுக்கு சம உரிமை அளிக்கிறது.

இந்துக்கள், பௌத்தர்கள், ஜைனர்கள் மற்றும் சீக்கியர்கள் ஆகியோருக்கு இந்த மாற்றங்கள் பொருந்தும் என்பதை கவனத்தில் கொள்ள வேண்டியது அவசியம், ஏனெனில் இந்து வாரிசு சட்டம் இந்த சமூகங்களை நிர்வகிக்கிறது. இந்தியாவில் உள்ள பிற சமூகங்கள் தங்களுடைய சொந்த சட்டங்கள் மற்றும் தேசிய சட்டங்களால் நிர்வகிக்கப்படுகின்றன, அங்கு சொத்துரிமைகள் மாறுபடலாம்.

இந்த திருத்தம் பாலின சமத்துவத்தை நோக்கிய ஒரு குறிப்பிடத்தக்க படியாகும், இது பெண் குழந்தைகள் பரம்பரை மற்றும் சொத்துரிமை விஷயங்களில் சமமாக நடத்தப்படுவதை உறுதிசெய்தது, மாறிவரும் சமூக நெறிமுறைகளை பிரதிபலிக்கிறது மற்றும் இந்திய சமூகத்தில் பாலின நீதியை மேம்படுத்துகிறது.

இந்தியாவில் உள்ள வெளிநாட்டவர்களுக்கு சொத்துரிமை உள்ளது
இந்தியாவில், வெளிநாட்டினருக்கான சொத்துரிமை, அந்நியச் செலாவணி மேலாண்மைச் சட்டம் (FEMA), 1999 மற்றும் இந்திய ரிசர்வ் வங்கி (RBI) வழங்கிய விதிமுறைகள் உட்பட பல்வேறு சட்டங்கள் மற்றும் சட்டங்களால் நிர்வகிக்கப்படும் சில கட்டுப்பாடுகள் மற்றும் விதிமுறைகளுக்கு உட்பட்டது.

FEMA மற்றும் தொடர்புடைய RBI வழிகாட்டுதல்களின் கீழ், வெளிநாட்டினர் மற்றும் வெளிநாடு வாழ் இந்தியர்கள் (NRIகள்) இந்தியாவில் சொத்துக்களை வாங்க, வைத்திருக்க, மாற்ற அல்லது அப்புறப்படுத்துவதற்கான திறனைக் கொண்டுள்ளனர், ஆனால் குறிப்பிட்ட நிபந்தனைகள் இணைக்கப்பட்டுள்ளன:

அசையாச் சொத்துக்களை கையகப்படுத்துதல்: பொதுவாக, இந்திய வம்சாவளியினர் அல்லாத வெளிநாட்டினர், இந்தியாவில் வசிப்பவராக இருந்தாலும் இல்லாவிட்டாலும், ரிசர்வ் வங்கியின் முன் அனுமதியின்றி, இந்தியாவில் அசையாச் சொத்தைப் பெற அனுமதிக்கப்பட மாட்டார்கள். சில நாடுகளின் குடிமக்களுக்கும், குடியிருப்பாளரிடமிருந்து மரபுரிமை மூலம் பெறப்பட்ட சொத்துக்களுக்கும் விதிவிலக்குகள் உள்ளன.

வெளிநாடு வாழ் இந்தியர்கள் (என்ஆர்ஐக்கள்) மற்றும் இந்திய வம்சாவளியைச் சேர்ந்தவர்கள் (பிஐஓக்கள்): ரிசர்வ் வங்கியின் சிறப்பு அனுமதியின்றி இந்தியாவில் (விவசாய நிலம்/பண்ணை வீடு/தோட்ட சொத்துக்கள் தவிர) அசையா சொத்துகளை வாங்க என்ஆர்ஐகள் மற்றும் பிஐஓக்கள் அனுமதிக்கப்படுகிறார்கள். அவர்கள் அத்தகைய சொத்தை முதலீடாகவோ அல்லது வீட்டு உபயோகத்திற்காகவோ பெறலாம். எவ்வாறாயினும், பொதுவான அனுமதி இந்தியாவில் விவசாய நிலம், தோட்ட சொத்துக்கள் அல்லது பண்ணை வீட்டை வாங்க அனுமதிக்காது.

பரம்பரை: இந்திய வம்சாவளியைச் சேர்ந்த வெளிநாட்டினர், இந்தியாவிற்கு வெளியே வசிக்கும் ஒருவரிடமிருந்து இந்தியாவில் அசையாச் சொத்தைப் பெறலாம், கையகப்படுத்தும் போது நடைமுறையில் உள்ள அந்நியச் செலாவணி சட்டங்களின்படி சொத்து கையகப்படுத்தப்பட்டிருந்தால். இந்தியாவில் வசிக்கும் ஒருவரிடமிருந்தும் அவர்கள் சொத்தைப் பெறலாம்.

விற்பனை மற்றும் பரிமாற்றம்: NRIகள் மற்றும் PIOக்கள் இந்தியாவில் வசிக்கும் ஒருவருக்கு இந்தியாவில் உள்ள அசையாச் சொத்தை விற்கலாம் அல்லது மாற்றலாம். அவர்கள் அத்தகைய சொத்தை NRI அல்லது PIO க்கு மாற்றலாம். எவ்வாறாயினும், இந்திய வம்சாவளியினர் அல்லாத வெளிநாட்டினர், இந்தியாவில் வாரிசு மூலமாகவோ அல்லது வேறுவிதமாகவோ வீட்டுச் சொத்தைப் பெற்றிருந்தால், அத்தகைய சொத்தை விற்க அல்லது மாற்றுவதற்கு RBI யிடம் குறிப்பிட்ட அனுமதியைப் பெற வேண்டும்.

குத்தகை: இந்திய வம்சாவளியைச் சேர்ந்தவர்கள் உட்பட வெளிநாட்டினர், ரிசர்வ் வங்கியின் சிறப்பு அனுமதியின்றி ஐந்து ஆண்டுகளுக்கு மிகாமல் குத்தகைக்கு இந்தியாவில் அசையாச் சொத்தை வாங்கலாம்.

வெளிநாட்டினர் மற்றும் NRIகள் இந்தியாவில் சொத்து பரிவர்த்தனைகளை கையாளும் போது FEMA மற்றும் RBI வழிகாட்டுதல்களுக்கு இணங்குவதை உறுதி செய்வது முக்கியம். விதிமுறைகள் மாற்றத்திற்கு உட்பட்டவை, மேலும் தற்போதைய தகவல்களுக்கு சட்ட வல்லுநர்கள் அல்லது ரிசர்வ் வங்கியின் அதிகாரப்பூர்வ தகவல்தொடர்புகளை அணுகுவது நல்லது.

இந்தியாவின் குடிமக்கள் அல்லாதவர்களின் சொத்துரிமை
அரசியலமைப்பின் 300A பிரிவின் கீழ் வழங்கப்பட்ட சொத்துரிமை, இந்திய குடிமக்கள் அல்லாத நபர்களுக்கும் பொருந்தும் என்று உச்ச நீதிமன்றம் கவனித்துள்ளது.

"பிரிவு 300-A இல் உள்ள வெளிப்பாடு நபர் ஒரு சட்ட அல்லது நீதித்துறை நபர் மட்டுமல்ல, இந்திய குடிமகனாக இல்லாத நபரையும் உள்ளடக்கியது. வெளிப்பாடு சொத்து என்பது ஒரு பரந்த நோக்கம் கொண்டது மற்றும் உறுதியான அல்லது அருவமான சொத்து மட்டுமல்ல, ஒரு சொத்தின் மீதான அனைத்து உரிமைகள், உரிமைகள் மற்றும் வட்டி ஆகியவற்றை உள்ளடக்கியது" என்று நீதிபதிகள் பி.வி. நாகரத்னா மற்றும் உஜ்ஜல் புயான் அடங்கிய பெஞ்ச் குறிப்பிட்டது.

சட்டத்தின் பொருள்கள் மற்றும் நோக்கத்தை கவனத்தில் கொண்டு, உச்ச நீதிமன்றம், அரசியலமைப்பின் 300-A சட்டப்பிரிவு சொத்து வைத்திருப்பதற்கான அரசியலமைப்பு உரிமை என்பது சட்ட அல்லது நீதித்துறை நபர்களுக்கு மட்டுமல்ல, இந்திய குடிமகன் அல்லாத நபர்களுக்கும் பொருந்தும் என்று குறிப்பிட்டது.

சொத்தின் உரிமையை எதிரியிடமிருந்து கைப்பற்றி, அதை நிர்வகிக்கும் அல்லது நிர்வகிக்கும் பாதுகாவலருக்கு சொத்தின் உரிமை மாற்றப்பட்டால், அதன் மூலம் உரிமையானது யூனியனுடையதாக இருக்கும் என்று உச்ச நீதிமன்றம் கவலை தெரிவித்தது. ஒரு எதிரி அல்லது எதிரி பொருள் அல்லது எதிரி நிறுவனமாக இருக்கும் உண்மையான உரிமையாளரின் சொத்தை பறிப்பது, ஆனால் அத்தகைய சொத்தை இழப்பீடு இழப்பீடு இல்லாமல் இருக்க முடியாது.

சொத்து உரிமை உதாரணம்
சொத்துரிமை என்பது பல்வேறு வடிவங்களில் வெளிப்படும், இது சொத்து உரிமைகள் என்ன என்பதைப் பிரதிபலிக்கிறது. சொத்துரிமையின் பல்வேறு அம்சங்களை விளக்குவதற்கு கீழே எடுத்துக்காட்டுகள் உள்ளன:

வீட்டு உரிமை: இது சொத்து உரிமைகளின் நேரடி எடுத்துக்காட்டுகளில் ஒன்றாகும். நீங்கள் ஒரு வீட்டை வாங்கினால், அதில் வசிக்கவோ, வாடகைக்கு விடவோ, விற்கவோ அல்லது உங்கள் வாரிசுகளுக்கு வழங்கவோ உங்களுக்கு உரிமை உண்டு. இந்த உரிமை சட்டத்தால் பாதுகாக்கப்படுகிறது, மேலும் உங்கள் வீட்டை வலுக்கட்டாயமாக எடுத்துச் செல்லும் எந்தவொரு முயற்சிக்கும் உரிய சட்ட நடைமுறை தேவைப்படும்.

அறிவுசார் சொத்து: இதில் கண்டுபிடிப்புகள் போன்ற மனதின் படைப்புகளும் அடங்கும்; இலக்கிய மற்றும் கலைப் படைப்புகள்; வடிவமைப்புகள்; வர்த்தகத்தில் பயன்படுத்தப்படும் சின்னங்கள், பெயர்கள் மற்றும் படங்கள். உதாரணமாக, நீங்கள் ஒரு புத்தகத்தை எழுதினால், சொத்துரிமை உங்கள் நலன்களைப் பாதுகாக்கிறது, வெளியீடு மற்றும் விற்பனை உரிமைகளைக் கட்டுப்படுத்த உங்களை அனுமதிக்கிறது.

விவசாய நிலம்: விவசாய நிலத்தை சொந்தமாக வைத்திருக்கவும், அதில் பயிரிடவும், விளைச்சலில் பயன்பெறவும் விவசாயிகளுக்கு உரிமை உண்டு. இந்த உரிமையானது நிலத்தை விற்பது அல்லது கடனுக்கான பிணையமாகப் பயன்படுத்தும் திறனையும் உள்ளடக்கியது.

மூதாதையர் சொத்து: பல அதிகார வரம்புகளில், தனிநபர்கள் தங்கள் மூதாதையர்களிடமிருந்து சொத்துக்களை பெற உரிமை உண்டு. இது பல்வேறு பரம்பரைச் சட்டங்களின் கீழ் அங்கீகரிக்கப்பட்டு பாதுகாக்கப்படும் சொத்து உரிமையின் ஒரு வடிவமாகும்.

காப்புரிமைகள் மற்றும் வர்த்தக முத்திரைகள்: கண்டுபிடிப்பாளர்கள் மற்றும் வணிகங்கள் முறையே தங்கள் கண்டுபிடிப்புகள் மற்றும் பிராண்ட் அடையாளங்களைப் பாதுகாக்க காப்புரிமைகள் மற்றும் வர்த்தக முத்திரைகளை நம்பியிருக்கின்றன. காப்புரிமை பெற்ற கண்டுபிடிப்புகள் அல்லது டிரேட்மார்க் பிராண்டுகளை அங்கீகாரம் இல்லாமல் மற்றவர்கள் பயன்படுத்துவதிலிருந்து, விற்பனை செய்வதிலிருந்து அல்லது உற்பத்தி செய்வதிலிருந்து இந்த சட்டக் கருவிகள் தடுக்கின்றன.

குத்தகை மற்றும் வாடகை ஒப்பந்தங்கள்: சொத்து உரிமைகளில் உங்கள் சொத்தை மற்றவர்களுக்கு குத்தகைக்கு அல்லது வாடகைக்கு விடுவதற்கான திறனையும் உள்ளடக்கியது. இது சொத்து உரிமையாளரை உரிமையைத் தக்கவைத்துக்கொள்ளும் போது அவர்களின் சொத்திலிருந்து வருமானம் ஈட்ட அனுமதிக்கிறது.

உரிமைகளைப் பயன்படுத்தவும்: சில சந்தர்ப்பங்களில், சொத்து உரிமைகள் முழு உரிமையைக் காட்டிலும் சொத்தைப் பயன்படுத்துவதற்கு மட்டுப்படுத்தப்படலாம். எடுத்துக்காட்டாக, பொது நிலங்கள் தனிநபர்கள் மேய்ச்சல், பொழுதுபோக்கு அல்லது வளங்களைப் பிரித்தெடுப்பதற்காக குறிப்பிட்ட விதிமுறைகளின் கீழ் உரிமையை அனுமதிக்காமல் பயன்படுத்தலாம்.

ஈஸிமென்ட்கள்: இது ஒரு வகையான சொத்து உரிமையாகும், இது உரிமையாளருக்கு வேறொருவருக்குச் சொந்தமான நிலத்தில் ஆர்வத்தை வழங்குகிறது. உதாரணமாக, உங்கள் சொந்தச் சொத்தைப் பெறுவதற்கு வேறொருவரின் நிலத்தை (வழிக்கான உரிமை) கடக்கும் உரிமை ஒரு இலகுவாகும்.

சட்ட, பொருளாதார மற்றும் சமூக கட்டமைப்பில் அதன் அடிப்படைப் பங்கை பிரதிபலிக்கும் வகையில், பல்வேறு சூழல்களில் சொத்துக்கான உரிமை பயன்படுத்தப்படும் மற்றும் பாதுகாக்கப்படும் பல்வேறு வழிகளை இந்த எடுத்துக்காட்டுகள் விளக்குகின்றன.

இந்தியாவில் சொத்துரிமை மீறல்
நிலம் கையகப்படுத்துதல், சொத்து தகராறுகள், பரம்பரை உரிமைகள் மற்றும் அரசு அல்லது தனியார் அத்துமீறல்கள் தொடர்பான பிரச்சனைகளை பிரதிபலிக்கும் பல்வேறு சூழல்களில் இந்தியாவில் சொத்து உரிமை மீறல்கள் நிகழலாம். இந்திய அரசியலமைப்பு சட்டப்பிரிவு 19 மற்றும் 31ன் கீழ் சொத்துரிமையை அடிப்படை உரிமையாக ஆரம்பத்தில் உறுதி செய்த நிலையில், 1978 ஆம் ஆண்டின் 44 வது திருத்தச் சட்டம் பிரிவு 300A இன் கீழ் அரசியலமைப்பு உரிமையாகக் குறைக்கப்பட்டது. இந்த மாற்றம் இருந்தபோதிலும், சொத்துக்கான உரிமை பாதுகாக்கப்படுகிறது மற்றும் அதன் மீறல் சட்ட ஆய்வு மற்றும் தீர்வுக்கு உட்பட்டது. மீறல்கள் ஏற்படக்கூடிய சில காட்சிகள் இங்கே:

சட்டவிரோத நிலம் கையகப்படுத்துதல்: அரசு அல்லது தனியார் நிறுவனங்கள் உரிய சட்ட நடைமுறைகளை பின்பற்றாமல் அல்லது நியாயமான இழப்பீடு வழங்காமல் சொத்துக்களை வலுக்கட்டாயமாக கையகப்படுத்தும் போது இது நிகழலாம். நிலம் கையகப்படுத்துதல், மறுவாழ்வு மற்றும் மீள்குடியேற்ற சட்டம், 2013 இல் நியாயமான இழப்பீடு மற்றும் வெளிப்படைத்தன்மைக்கான உரிமையின் கீழ் பொது நோக்கங்களுக்காக தனியார் சொத்தை கையகப்படுத்தும் உரிமை அரசாங்கத்திற்கு இருந்தாலும், இந்த செயல்முறையை கடைபிடிக்கத் தவறியது மீறலாகும்.

கட்டாய வெளியேற்றங்கள்: சட்டப்பூர்வ நியாயம், போதுமான அறிவிப்பு அல்லது இழப்பீடு இல்லாமல் தனிநபர்கள் அல்லது சமூகங்களை அவர்களது வீடுகள் அல்லது நிலத்தில் இருந்து வெளியேற்றுவது சொத்துரிமையை மீறுவதாகும். இது பெரும்பாலும் ஒதுக்கப்பட்ட சமூகங்களையும் குடிசைவாசிகளையும் பாதிக்கிறது.

பரம்பரை தகராறுகள்: சரியான வாரிசுகளை மறுப்பது, குறிப்பாக பெண்கள், அவர்களின் பரம்பரைப் பங்கை மறுப்பது பொதுவான மீறலாக இருக்கலாம். இந்து வாரிசு (திருத்தம்) சட்டம், 2005 போன்ற சட்டங்கள் இருந்தபோதிலும், இது மூதாதையர் சொத்துக்களில் மகள்களுக்கு சம உரிமைகளை வழங்குவதை நோக்கமாகக் கொண்டது, கலாச்சார மற்றும் சமூக விதிமுறைகள் பெரும்பாலும் அவை செயல்படுத்தப்படுவதைத் தடுக்கின்றன.

ஆக்கிரமிப்புகள்: உரிமையாளரின் அனுமதியின்றி தனியார் அல்லது அரசாங்கத்தால் சொத்துக்களை சட்டவிரோதமாக ஆக்கிரமிப்பது மீறலாகும். ஒருவரின் நிலத்தில் அங்கீகரிக்கப்படாத கட்டுமானம் முதல் முறையான சட்ட நடைமுறைகள் இல்லாமல் நிலத்தை அரசு பயன்படுத்துவது வரை ஆக்கிரமிப்புகள் இருக்கலாம்.

குத்தகைதாரர் உரிமைகள்: குத்தகை மற்றும் வீட்டு உரிமைகளின் பின்னணியிலும் மீறல்கள் ஏற்படுகின்றன. குத்தகைதாரர்களை சட்டவிரோதமாக வெளியேற்றுவது, முன்னறிவிப்பின்றி வாடகையை அதிகரிப்பது அல்லது குத்தகை ஒப்பந்தத்தின் விதிமுறைகளை கடைபிடிக்காமல் இருப்பது சொத்து உரிமைகளை மீறும்.

அறிவுசார் சொத்துரிமை மீறல்: உரிமையாளரின் அனுமதியின்றி பதிப்புரிமை பெற்ற பொருள், காப்புரிமை பெற்ற கண்டுபிடிப்புகள் அல்லது வர்த்தக முத்திரையிடப்பட்ட பொருட்களின் அங்கீகரிக்கப்படாத பயன்பாடு, மறுஉருவாக்கம் அல்லது விநியோகம் ஆகியவை அறிவுசார் சொத்துக் களத்தில் சொத்து உரிமைகளை மீறுவதாகக் கருதலாம்.

இந்த மீறல்களுக்கான சட்டப்பூர்வ தீர்வுகள், தடை உத்தரவு, இழப்பீடு அல்லது சொத்து உரிமைகளை மீட்டெடுப்பதற்காக சிவில் நீதிமன்றங்களை அணுகுவது, சம்பந்தப்பட்ட அதிகாரிகளிடம் புகார்களை தாக்கல் செய்தல் அல்லது மாற்று தகராறு தீர்வு வழிமுறைகள் மூலம் தீர்வு தேடுவது ஆகியவை அடங்கும். சொத்துரிமையை நிலைநாட்டுவதிலும், மீறப்பட்ட வழக்குகளில் நிவாரணம் வழங்குவதிலும் நீதித்துறை முக்கிய பங்கு வகிக்கிறது.






संपत्ति का अधिकार

संपत्ति का अधिकार सदियों से चली आ रही कानूनी परंपराओं और संघर्षों के माध्यम से विकसित होते हुए मानव अधिकारों और स्वतंत्रताओं का एक मूलभूत पहलू रहा है।

भारत में, संपत्ति के अधिकार में महत्वपूर्ण परिवर्तन हुए हैं, जो देश के गतिशील कानूनी और सामाजिक ताने-बाने को दर्शाता है।

भारतीय संविधान के तहत एक बार मौलिक अधिकार के रूप में, संपत्ति के अधिकार को अब एक संवैधानिक कानूनी अधिकार के रूप में मान्यता दी गई है, जिसे विभिन्न कानूनों और न्यायिक व्याख्याओं द्वारा संरक्षित किया गया है।

हमारे साथ जुड़ें क्योंकि हम भारत में संपत्ति के अधिकार की पेचीदगियों में तल्लीन हैं, इसके इतिहास, वर्तमान स्थिति और पूरे देश में व्यक्तियों और समुदायों पर इसके प्रभाव की खोज कर रहे हैं।

कानून, अधिकारों और सामाजिक प्रगति के गलियारों के माध्यम से एक ज्ञानवर्धक यात्रा के लिए हमारे साथ बने रहें। यह 'संपत्ति का अधिकार: भारत में एक उभरती हुई विरासत' है।

संपत्ति के अधिकार का अर्थ / परिभाषा
संपत्ति का अधिकार कानूनी अधिकार या गारंटी को संदर्भित करता है जो व्यक्तियों को भौतिक संपत्ति या संपत्ति को प्राप्त करने, उपयोग करने, नियंत्रित करने, लाभ उठाने और निपटाने के लिए होता है। यह अधिकार व्यक्तियों की स्वतंत्रता और स्वायत्तता के लिए मौलिक है, जो उन्हें राज्य सहित अन्य लोगों द्वारा मनमाने हस्तक्षेप के खिलाफ अपनी संपत्ति और निवेश को सुरक्षित करने की अनुमति देता है। संपत्ति के अधिकार को व्यक्तिगत स्वतंत्रता की सुरक्षा, खुशी की खोज और एक समृद्ध और कार्यशील समाज के विकास के लिए महत्वपूर्ण माना जाता है।

कानूनी और संवैधानिक संदर्भों में, संपत्ति का अधिकार एक क्षेत्राधिकार से दूसरे क्षेत्राधिकार में काफी भिन्न हो सकता है, इसकी परिभाषा और इसके द्वारा प्रदान की जाने वाली सुरक्षा दोनों के संदर्भ में। आम तौर पर, इसमें शामिल हैं:

अधिग्रहण और स्वामित्व: खरीद, विरासत, उपहार या खोज के माध्यम से संपत्ति प्राप्त करने का अधिकार।

उपयोग और नियंत्रण: अपनी पसंद के अनुसार अपनी संपत्ति का उपयोग और नियंत्रण करने का अधिकार, जब तक कि यह दूसरों को नुकसान न पहुँचाए या कानूनों का उल्लंघन न करे।

लाभ: संपत्ति से लाभ उठाने का अधिकार, जिसमें किराए, बिक्री या अन्य प्रकार की आर्थिक गतिविधियों के माध्यम से आय अर्जित करना शामिल है।

विनिमय: संपत्ति को बेचकर, दान करके, उत्तराधिकारियों को छोड़कर या अन्य तरीकों से निपटाने का अधिकार।

मूल रूप से, संपत्ति के अधिकार को जीवन और स्वतंत्रता के साथ-साथ एक प्राकृतिक अधिकार माना जाता था। जॉन लॉक जैसे दार्शनिकों ने तर्क दिया कि संपत्ति के अधिकार व्यक्तिगत स्वतंत्रता और सामाजिक समृद्धि के लिए मौलिक थे।

कुछ देशों में, संपत्ति के अधिकार को संविधान के भीतर एक मौलिक अधिकार के रूप में स्थापित किया गया है, जो बिना किसी उचित मुआवजे के मनमाने ढंग से ज़ब्ती या अधिग्रहण के खिलाफ़ मज़बूत सुरक्षा प्रदान करता है।

संपत्ति का अधिकार जॉन लॉक
17वीं सदी के अंग्रेज़ी दार्शनिक और ज्ञानोदय के एक प्रमुख व्यक्ति जॉन लॉक ने संपत्ति के अधिकार की अवधारणा में महत्वपूर्ण योगदान दिया था, जिसका उन्होंने अपने काम, "टू ट्रीटीज़ ऑफ़ गवर्नमेंट" (1689) में विस्तार से वर्णन किया है। संपत्ति के बारे में लॉक का सिद्धांत प्राकृतिक अधिकारों के विचार पर आधारित है, जिसे वह ईश्वर या प्रकृति द्वारा दिए गए अंतर्निहित और अविभाज्य अधिकार मानते थे, जिसमें जीवन, स्वतंत्रता और संपत्ति शामिल हैं।

संपत्ति के अधिकार के बारे में लॉक की समझ निम्नलिखित सिद्धांतों पर आधारित है:

स्व-स्वामित्व: लॉक ने तर्क दिया कि प्रत्येक व्यक्ति का अपने शरीर और विस्तार से, अपने शरीर के श्रम पर स्वामित्व होता है। जब व्यक्ति अपने श्रम को प्रकृति या प्राकृतिक संसाधनों के साथ मिलाते हैं, जो ईश्वर द्वारा मानव जाति को दिए गए हैं, तो वे उन संसाधनों को अपनी संपत्ति बना लेते हैं।

संपत्ति के साधन के रूप में श्रम: लॉक के अनुसार, संपत्ति तब बनती है जब कोई व्यक्ति प्राकृतिक संसाधनों पर श्रम लगाता है। उदाहरण के लिए, जब कोई व्यक्ति बिना स्वामित्व वाली भूमि पर खेती करता है और फसल उगाता है, तो भूमि और फसलें उस व्यक्ति की संपत्ति बन जाती हैं। ऐसा इसलिए है क्योंकि उन्होंने अपने श्रम को भूमि के साथ मिला दिया है, जो पहले सभी के लिए समान थी।

प्राकृतिक कानून और संपत्ति की सीमाएँ: लॉक ने प्रकृति के कानून की अवधारणा को पेश करके श्रम के माध्यम से संपत्ति के अधिग्रहण पर सीमाएँ भी निर्धारित कीं। यह कानून तय करता है कि कोई व्यक्ति केवल उतना ही उपयोग कर सकता है जितना वह खराब किए बिना उपयोग कर सकता है (खराब होने की सीमा) और उसे दूसरों के लिए "पर्याप्त और उतना ही अच्छा" छोड़ना चाहिए (पर्याप्तता की सीमा)। इन शर्तों का उद्देश्य यह सुनिश्चित करना था कि संपत्ति का अधिग्रहण दूसरों को नुकसान न पहुँचाए या महत्वपूर्ण असमानताओं को जन्म न दे।

सरकार के बिना संपत्ति के अधिकार: लॉक का मानना ​​था कि संपत्ति के अधिकार सरकार से पहले और स्वतंत्र रूप से मौजूद थे। सरकार की भूमिका, जो शासितों की सहमति से उत्पन्न होती है, इन पहले से मौजूद अधिकारों की रक्षा करना है। लॉक ने तर्क दिया कि लोगों के समाज में प्रवेश करने और सरकार स्थापित करने का एक मुख्य कारण उनके संपत्ति अधिकारों को सुरक्षित करना है।

संपत्ति के अधिकारों पर लोके के विचारों का राजनीतिक दर्शन पर गहरा प्रभाव पड़ा है, खासकर उदारवाद के विकास पर। उनके विचारों ने व्यक्तिगत अधिकारों की समझ और इन अधिकारों की रक्षा में सरकार की भूमिका को समझने में योगदान दिया, जिससे विभिन्न लोकतांत्रिक समाजों और उनकी कानूनी प्रणालियों पर प्रभाव पड़ा, खासकर निजी संपत्ति की सुरक्षा के संबंध में। लोके के सिद्धांत ने निजी संपत्ति के अस्तित्व और संरक्षण के लिए एक प्राकृतिक अधिकार के रूप में एक दार्शनिक औचित्य प्रदान किया, जो पश्चिमी राजनीतिक विचार और आर्थिक सिद्धांत का आधार रहा है।

किस संशोधन द्वारा संपत्ति के अधिकार को हटाया गया
भारत में मौलिक अधिकारों की सूची से संपत्ति के अधिकार को 1978 के 44वें संशोधन अधिनियम द्वारा हटा दिया गया था। इस संशोधन से पहले, संपत्ति का अधिकार भारतीय संविधान के अनुच्छेद 31 के तहत एक मौलिक अधिकार था। 44वें संशोधन ने संपत्ति के अधिकार को एक नए प्रावधान, अनुच्छेद 300A के तहत एक संवैधानिक कानूनी अधिकार के रूप में पुनर्वर्गीकृत किया, जिसमें कहा गया है कि किसी भी व्यक्ति को कानून के अधिकार के बिना उसकी संपत्ति से वंचित नहीं किया जाएगा। इस परिवर्तन का अर्थ था कि संपत्ति का अधिकार अब संविधान के भाग III के तहत संरक्षित मौलिक अधिकार नहीं रह गया था, जो मौलिक अधिकारों से संबंधित है, लेकिन यह एक संवैधानिक अधिकार बना रहा।

भारत में संपत्ति का अधिकार
समय के साथ संपत्ति का अधिकार काफी विकसित हुआ है, खासकर भारत में। शुरू में, संपत्ति का अधिकार भारत के संविधान के तहत एक मौलिक अधिकार था, जिसे अनुच्छेद 31 के तहत संरक्षित किया गया था। हालाँकि, 1978 के 44वें संशोधन अधिनियम के साथ इसमें बदलाव आया।

44वें संशोधन से पहले (1978 से पहले):

संपत्ति का अधिकार एक मौलिक अधिकार था। इसका मतलब था कि यह संविधान के तहत संरक्षित था और व्यक्तियों को भारत के सर्वोच्च न्यायालय से सीधे निवारण की मांग करने का अधिकार था, अगर उन्हें लगता था कि उनके संपत्ति के अधिकार का उल्लंघन किया गया है।

सरकार के पास सार्वजनिक उद्देश्यों के लिए निजी संपत्ति का अधिग्रहण करने की शक्ति थी, लेकिन उसे प्रभावित संपत्ति मालिकों को मुआवज़ा देना आवश्यक था।

44वें संशोधन (1978 के बाद) के बाद:

संपत्ति के अधिकार को मौलिक अधिकारों की सूची से हटा दिया गया और अनुच्छेद 300A के तहत इसे संवैधानिक अधिकार बना दिया गया।

अनुच्छेद 300A में कहा गया है, "किसी भी व्यक्ति को कानून के अधिकार के बिना उसकी संपत्ति से वंचित नहीं किया जाएगा।" इसका मतलब यह है कि जबकि सरकार के पास अभी भी निजी संपत्ति हासिल करने की शक्ति है, उसे स्थापित कानून के अनुसार ऐसा करना चाहिए, जिसके लिए आम तौर पर संपत्ति के मालिक को उचित मुआवज़ा देने की आवश्यकता होती है। हालाँकि, चूँकि संपत्ति का अधिकार अब मौलिक अधिकार नहीं है, इसलिए व्यक्ति इस अधिकार के उल्लंघन के लिए सीधे सर्वोच्च न्यायालय का दरवाजा नहीं खटखटा सकते हैं, लेकिन उन्हें उच्च न्यायालयों और निचली अदालतों के माध्यम से निवारण की माँग करनी चाहिए।

अनुच्छेद 300A राज्य की मनमानी कार्रवाई के खिलाफ संपत्ति के मालिकों को बुनियादी स्तर की सुरक्षा सुनिश्चित करता है, लेकिन संपत्ति के अधिकार को मौलिक अधिकार के रूप में प्राप्त स्थिति तक नहीं बढ़ाता है।

अनुच्छेद 300A का महत्व:

अनुच्छेद 300A गैर-नागरिकों सहित सभी व्यक्तियों पर लागू होता है।

यह मूर्त और अमूर्त संपत्तियों सहित संपत्ति की एक व्यापक परिभाषा प्रदान करता है।

हालाँकि यह उस स्तर की सुरक्षा प्रदान नहीं करता है, जब संपत्ति का अधिकार एक मौलिक अधिकार था, लेकिन यह यह सुनिश्चित करके संपत्ति के अवैध वंचन के विरुद्ध सुरक्षा प्रदान करता है कि राज्य द्वारा कोई भी संपत्ति अधिग्रहण वैध रूप से, उचित कानून के साथ किया जाता है।

संक्षेप में, भारत में संपत्ति का अधिकार अब एक संवैधानिक अधिकार है जो व्यक्तियों को राज्य द्वारा संपत्ति के मनमाने ढंग से जब्ती से बचाता है, यह सुनिश्चित करता है कि कोई भी संपत्ति अधिग्रहण वैध रूप से और, आमतौर पर, मुआवजे के साथ किया जाता है।

भारत में संपत्ति का अधिकार एक कानूनी अधिकार है
हाँ, भारत में, संपत्ति का अधिकार एक कानूनी या संवैधानिक अधिकार है, न कि एक मौलिक अधिकार। यह स्थिति 1978 के 44वें संशोधन अधिनियम के माध्यम से स्थापित की गई थी, जिसने भारतीय संविधान के भाग III में उल्लिखित मौलिक अधिकारों की सूची से संपत्ति के अधिकार को हटा दिया था। इस संशोधन के बाद, संपत्ति के अधिकार को संविधान के भाग XII के तहत एक नए प्रावधान, अनुच्छेद 300A में स्थानांतरित कर दिया गया, जो वित्त, संपत्ति, अनुबंध और मुकदमों से संबंधित है।

अनुच्छेद 300A में कहा गया है, "किसी भी व्यक्ति को कानून के अधिकार के बिना उसकी संपत्ति से वंचित नहीं किया जाएगा।" इसका मतलब यह है कि सरकार सार्वजनिक उपयोग के लिए निजी संपत्ति का अधिग्रहण करने का अधिकार रखती है, लेकिन उसे ऐसा कानूनी रूप से, कानून द्वारा स्थापित प्रक्रिया का पालन करते हुए और आमतौर पर प्रभावित पक्षों को मुआवज़ा देकर करना चाहिए। हालाँकि, चूँकि संपत्ति का अधिकार अब मौलिक अधिकार नहीं है, इसलिए व्यक्तियों के पास इस अधिकार के प्रवर्तन के लिए अनुच्छेद 32 के तहत सीधे भारत के सर्वोच्च न्यायालय में जाने की क्षमता नहीं है। हालाँकि, वे संपत्ति के अधिकार से संबंधित किसी भी शिकायत के लिए अनुच्छेद 226 के तहत उच्च न्यायालय का दरवाजा खटखटा सकते हैं।

भारत में भूमि का अधिकार
भारत में भूमि का अधिकार विभिन्न कानूनों और विनियमों द्वारा शासित है, जो भूमि स्वामित्व, भूमि उपयोग और भूमि अधिकारों से संबंधित देश के जटिल कानूनी ढांचे को दर्शाता है। भारतीय संविधान में कोई एकल, व्यापक "भूमि का अधिकार" नहीं है; इसके बजाय, भूमि अधिकार राज्य और केंद्रीय कानूनों के एक समूह के अधीन हैं। यहाँ भारत में भूमि अधिकारों के कुछ प्रमुख पहलू दिए गए हैं:

भूमि स्वामित्व कानून: भारत में भूमि स्वामित्व मुख्य रूप से राज्य कानूनों द्वारा शासित है, क्योंकि भारतीय संविधान के तहत भूमि राज्य का विषय है। प्रत्येक राज्य के पास भूमि स्वामित्व, किरायेदारी और कृषि भूमि उपयोग को नियंत्रित करने वाले अपने स्वयं के कानून हैं, जिसके कारण देश भर में भूमि अधिकारों और भूमि सुधार कानूनों में महत्वपूर्ण भिन्नताएँ हैं।

भूमि सुधार: स्वतंत्रता के बाद, भारत ने भूमिहीनों को भूमि का पुनर्वितरण करने, बिचौलियों को खत्म करने और किरायेदारी अधिकारों को सुरक्षित करने के उद्देश्य से विभिन्न भूमि सुधार उपायों की शुरुआत की। इन सुधारों को विभिन्न राज्यों में अलग-अलग स्तरों पर लागू किया गया है।

अनुसूचित क्षेत्र और जनजातीय भूमि: अनुसूचित क्षेत्रों में भूमि अधिकारों के लिए विशेष प्रावधान मौजूद हैं - महत्वपूर्ण जनजातीय आबादी वाले क्षेत्र। भारतीय संविधान की पांचवीं और छठी अनुसूची आदिवासियों की भूमि की सुरक्षा का प्रावधान करती है और शोषण को रोकने के लिए आदिवासियों से गैर-आदिवासियों को भूमि के हस्तांतरण को प्रतिबंधित करती है।

भूमि अधिग्रहण, पुनर्वास और पुनर्स्थापन में उचित मुआवज़ा और पारदर्शिता का अधिकार अधिनियम, 2013 (LARR): यह कानून भारत में भूमि अधिग्रहण को नियंत्रित करता है और सार्वजनिक उद्देश्यों के लिए भूमि अधिग्रहण से प्रभावित लोगों के लिए उचित मुआवज़ा, पारदर्शिता और पुनर्वास सुनिश्चित करता है। इसने 1894 के भूमि अधिग्रहण अधिनियम की जगह ली और इसका उद्देश्य भूमि मालिकों और अन्य प्रभावित पक्षों के लिए प्रक्रिया को अधिक न्यायसंगत बनाना था।

वन अधिकार अधिनियम, 2006: यह अधिनियम वनों में रहने वाले आदिवासी समुदायों और अन्य पारंपरिक वनवासियों के भूमि और अन्य संसाधनों पर अधिकारों को मान्यता देता है, आजीविका और सांस्कृतिक पहचान के लिए जंगलों पर उनकी निर्भरता को स्वीकार करता है। यह आजीविका के लिए निवास या स्व-खेती के लिए वन भूमि पर उनके अधिकारों को कानूनी मान्यता देता है।

कृषि भूमि सीलिंग कानून: विभिन्न राज्यों ने ऐसे कानून बनाए हैं जो किसी व्यक्ति या परिवार के स्वामित्व वाली कृषि भूमि की अधिकतम सीमा निर्धारित करते हैं। अधिशेष भूमि को भूमिहीन मजदूरों और छोटे किसानों को पुनर्वितरित किया जाना है।

भारत में भूमि अधिकार एक जटिल मुद्दा है, जिसमें कानूनी, सामाजिक और आर्थिक आयाम शामिल हैं। भूमि स्वामित्व पर विवाद आम हैं और खंडित भूमि रिकॉर्ड, ऐतिहासिक अन्याय और राज्यों के बीच कानूनों की अलग-अलग व्याख्याओं के कारण हल करना चुनौतीपूर्ण हो सकता है। सरकार प्रौद्योगिकी के माध्यम से भूमि प्रशासन में सुधार के लिए डिजिटल इंडिया भूमि रिकॉर्ड आधुनिकीकरण कार्यक्रम (DILRMP) जैसी पहलों पर काम कर रही है।

भारत में पैतृक संपत्ति का अधिकार
भारत में पैतृक संपत्ति का अधिकार हिंदू उत्तराधिकार अधिनियम, 1956 द्वारा शासित है, जो हिंदुओं, बौद्धों, जैनियों और सिखों पर लागू होता है। यह कानून पैतृक संपत्ति के अधिकारों सहित विरासत और उत्तराधिकार के नियमों की रूपरेखा तैयार करता है। पैतृक संपत्ति को पुरुष वंश की चार पीढ़ियों तक विरासत में मिली संपत्ति के रूप में परिभाषित किया जा सकता है, जिसका अर्थ है पिता, दादा, परदादा और परदादा से विरासत में मिली संपत्ति।

भारत में पैतृक संपत्ति के अधिकार के बारे में कुछ मुख्य बिंदु इस प्रकार हैं:

पैतृक संपत्ति की परिभाषा: पैतृक संपत्ति के रूप में अर्हता प्राप्त करने के लिए, संपत्ति को हिंदू द्वारा अपने पिता, पिता के पिता या पिता के पिता के पिता से विरासत में प्राप्त किया जाना चाहिए, यानी, इसे संयुक्त हिंदू परिवार के सदस्यों द्वारा विभाजित या विभाजित नहीं किया जाना चाहिए।

सहदायिक के अधिकार: शुरुआत में, परिवार के केवल पुरुष सदस्यों को सहदायिक माना जाता था, यानी, उन्हें पैतृक संपत्ति में जन्मसिद्ध अधिकार था। हालाँकि, हिंदू उत्तराधिकार (संशोधन) अधिनियम, 2005 ने परिवार की बेटियों को पैतृक संपत्ति में बेटों के समान अधिकार और दायित्व देकर एक महत्वपूर्ण बदलाव किया। इसलिए, अब बेटे और बेटियों दोनों को सहदायिक माना जाता है और उन्हें पैतृक संपत्ति में हिस्सा पाने और दावा करने का समान अधिकार है।

संपत्ति का विभाजन: सहदायिक को पैतृक संपत्ति के विभाजन की मांग करने और अपना हिस्सा प्राप्त करने का अधिकार है। विभाजन सहदायिकों के बीच आपसी समझौते के माध्यम से या कानूनी कार्यवाही के माध्यम से किया जा सकता है यदि कोई समझौता नहीं हो सकता है।

स्व-अर्जित बनाम पैतृक संपत्ति: स्व-अर्जित संपत्ति और पैतृक संपत्ति के बीच अंतर करना महत्वपूर्ण है। स्व-अर्जित संपत्ति वह संपत्ति है जिसे कोई व्यक्ति अपने प्रयासों या संसाधनों के माध्यम से प्राप्त करता है, न कि विरासत के माध्यम से। किसी व्यक्ति को अपने जीवनकाल के दौरान अपने उत्तराधिकारियों के प्रति किसी भी दायित्व के बिना, अपनी इच्छानुसार अपनी स्व-अर्जित संपत्ति का निपटान करने का पूरा अधिकार है।

अन्य धर्मों के लिए उत्तराधिकार कानून: ऊपर बताए गए नियम विशेष रूप से हिंदुओं, बौद्धों, जैनियों और सिखों पर लागू होते हैं। अन्य धर्मों के सदस्य अपने-अपने व्यक्तिगत कानूनों और भारतीय उत्तराधिकार अधिनियम, 1925 द्वारा शासित होते हैं, जो उन लोगों के लिए हैं जो किसी भी धार्मिक कानून के अंतर्गत नहीं आते हैं।

वसीयत और वसीयतनामा: कोई व्यक्ति अपनी स्व-अर्जित संपत्ति को वसीयत के माध्यम से अपनी इच्छा के अनुसार वितरित कर सकता है, जो हिंदू उत्तराधिकार अधिनियम के तहत उत्तराधिकार के डिफ़ॉल्ट नियमों को ओवरराइड कर सकता है। हालाँकि, पैतृक संपत्ति जिसका विभाजन नहीं हुआ है, उत्तराधिकार के नियमों के अधीन है और इसे पूरी तरह से वसीयत द्वारा निपटाया नहीं जा सकता है।

भारत में पैतृक संपत्ति का अधिकार एक जटिल मुद्दा है जो कानूनी, पारिवारिक और सांस्कृतिक कारकों को आपस में जोड़ता है। पैतृक संपत्ति पर कानूनी विवाद आम हैं और कानून की पेचीदगियों और पारिवारिक असहमति के कारण लंबे समय तक चल सकते हैं।

भारत में महिलाओं का संपत्ति का अधिकार
भारत में महिलाओं का संपत्ति का अधिकार पिछले कुछ वर्षों में काफी विकसित हुआ है, खासकर लैंगिक समानता को बढ़ाने के उद्देश्य से कानूनी सुधारों के साथ। महिलाओं के संपत्ति के स्वामित्व, उत्तराधिकार और प्रबंधन के अधिकार विभिन्न कानूनों द्वारा शासित होते हैं, जिन्हें मोटे तौर पर दो श्रेणियों में वर्गीकृत किया जा सकता है: व्यक्तिगत कानून जो व्यक्तियों पर उनके धर्म के आधार पर लागू होते हैं और सामान्य कानून जो सभी नागरिकों पर उनके धर्म के बावजूद लागू होते हैं। यहाँ भारत में महिलाओं के संपत्ति के अधिकारों का अवलोकन दिया गया है:

1. हिंदू महिलाएँ:

हिंदू उत्तराधिकार अधिनियम, 1956 (2005 में संशोधित): यह कानून का एक महत्वपूर्ण हिस्सा है जो हिंदुओं के उत्तराधिकार और विरासत के अधिकारों को नियंत्रित करता है, जिसमें बौद्ध, जैन और सिख शामिल हैं। इस अधिनियम में 2005 का संशोधन हिंदू महिलाओं के लिए एक ऐतिहासिक बदलाव था, जिसने बेटियों को पिता की संपत्ति में बेटों के समान अधिकार प्रदान किए, जिससे वे समान सहदायिक बन गईं। इसका मतलब है कि अब महिलाओं के पास वही अधिकार, कर्तव्य, दायित्व और अक्षमताएँ हैं जो पहले पुरुषों तक सीमित थीं। यह पैतृक संपत्ति और संपत्ति के बंटवारे पर लागू होता है।

2. मुस्लिम महिलाएँ:

मुस्लिम पर्सनल लॉ (शरीयत) आवेदन अधिनियम, 1937: मुस्लिम महिलाओं के संपत्ति अधिकार मुस्लिम पर्सनल लॉ (शरीयत) द्वारा शासित होते हैं, जो महिलाओं को विरासत में हिस्सा प्राप्त करने का प्रावधान करता है, हालाँकि यह हिस्सा आम तौर पर पुरुष उत्तराधिकारियों को मिलने वाले हिस्से का आधा होता है। सटीक हिस्सा परिवार की संरचना और उत्तराधिकारियों की संख्या पर निर्भर करता है।

3. ईसाई और पारसी महिलाएँ:

भारतीय उत्तराधिकार अधिनियम, 1925: यह अधिनियम भारत में ईसाइयों और पारसियों के संपत्ति अधिकारों को नियंत्रित करता है। यह पुरुषों और महिलाओं के लिए समान उत्तराधिकार अधिकार प्रदान करता है।

4. विवाहित महिलाएँ:

घरेलू हिंसा से महिलाओं का संरक्षण अधिनियम, 2005: यह अधिनियम घरेलू संबंध में महिलाओं को सुरक्षा अधिकार प्रदान करता है, जिसमें वैवाहिक या साझा घर में रहने का अधिकार शामिल है, चाहे उसके पास संपत्ति पर कोई शीर्षक या अधिकार हो या न हो।

5. स्व-प्रयास से अर्जित संपत्ति:

धर्म की परवाह किए बिना, महिलाओं को अपने स्वयं के प्रयासों से संपत्ति अर्जित करने और उसका स्वामित्व रखने का अधिकार है। उन्हें पुरुष परिवार के सदस्यों की सहमति के बिना ऐसी संपत्ति का प्रबंधन, बिक्री या सौदा करने की पूरी स्वायत्तता है।

कानूनी सुधार और चुनौतियाँ:

कानूनी सुधार, विशेष रूप से हिंदू उत्तराधिकार अधिनियम में संशोधन, भारत में महिलाओं के संपत्ति अधिकारों को मजबूत करने में महत्वपूर्ण रहे हैं। हालाँकि, इन कानूनों के कार्यान्वयन और सामाजिक स्वीकृति अभी भी चुनौतियों का सामना करती है। देश के कई हिस्सों में, पारंपरिक प्रथाएँ और पितृसत्तात्मक मानदंड महिलाओं के संपत्ति अधिकारों की पूर्ण प्राप्ति में बाधा डालते हैं।

इसके अलावा, महिलाओं में इन अधिकारों के बारे में जागरूकता और इन अधिकारों का दावा करने की इच्छा इन कानूनी प्रावधानों के व्यावहारिक प्रभाव के लिए महत्वपूर्ण है। संपत्ति के अधिकारों पर कानूनी लड़ाई लंबी और चुनौतीपूर्ण हो सकती है, जिसके लिए महिलाओं को ऐसी लड़ाई में शामिल होने के लिए आवश्यक सामाजिक-आर्थिक समर्थन की आवश्यकता होती है।

निष्कर्ष रूप से, जबकि भारत में कानूनी ढांचे ने महिलाओं के संपत्ति के अधिकारों को बढ़ाने के लिए उत्तरोत्तर लक्ष्य बनाया है, इन कानूनों की प्रभावशीलता उनके प्रवर्तन, लैंगिक समानता के प्रति सामाजिक दृष्टिकोण और महिलाओं के अपने अधिकारों का दावा करने के लिए सशक्तीकरण पर बहुत अधिक निर्भर करती है।

भारत में बेटियों के लिए संपत्ति का अधिकार
भारत में, बेटियों के लिए संपत्ति के अधिकार में महत्वपूर्ण बदलाव हुए हैं, खासकर हिंदू उत्तराधिकार अधिनियम, 1956 में संशोधन के साथ। इन संशोधनों से पहले, हिंदू परिवारों में बेटियों के संपत्ति अधिकार सीमित थे, खासकर पैतृक संपत्ति और हिंदू अविभाजित परिवार (HUF) की संपत्ति के संबंध में।

हिंदू उत्तराधिकार (संशोधन) अधिनियम, 2005 के माध्यम से 2005 में ऐतिहासिक संशोधन आया, जिसने बेटियों के संपत्ति अधिकारों में महत्वपूर्ण बदलाव किया, जिससे वे बेटों की तरह ही जन्म से ही सहदायिक बन गईं। इसका मतलब है कि बेटियों को पैतृक संपत्ति सहित पैतृक संपत्ति को विरासत में लेने और साझा करने का बेटों के समान अधिकार है। उनके पास सहदायिक संपत्ति में बेटों के समान अधिकार और दायित्व भी हैं।

संशोधन से पहले, परिवार के केवल पुरुष सदस्यों को ही सहदायिक माना जाता था, और उन्हें पैतृक संपत्ति में जन्मसिद्ध अधिकार प्राप्त था। बेटियाँ सहदायिक का हिस्सा नहीं थीं और उन्हें केवल संपत्ति से भरण-पोषण का अधिकार था। वे अपने पिता से संपत्ति प्राप्त कर सकती थीं, लेकिन अक्सर उनके भाइयों की तुलना में हिस्सा असमान होता था, और जन्म से ही उन्हें पैतृक संपत्ति में कोई अधिकार नहीं था।

2005 के संशोधन का उद्देश्य हिंदू उत्तराधिकार अधिनियम में लैंगिक असमानता को दूर करना और परिवार की संपत्ति में बेटियों को समान अधिकार प्रदान करना था। यह परिवर्तन संशोधन से पहले और बाद में पैदा हुई बेटियों पर लागू होता है, जिससे उन्हें पैतृक संपत्ति में अपने हिस्से का दावा करने के लिए बेटों के समान अधिकार मिलते हैं।

यह ध्यान रखना महत्वपूर्ण है कि ये परिवर्तन हिंदुओं, बौद्धों, जैनियों और सिखों पर लागू होते हैं, क्योंकि हिंदू उत्तराधिकार अधिनियम इन समुदायों को नियंत्रित करता है। भारत में अन्य समुदाय अपने स्वयं के व्यक्तिगत कानूनों और राष्ट्रीय कानूनों द्वारा शासित होते हैं, जहाँ संपत्ति के अधिकार भिन्न हो सकते हैं।

यह संशोधन लैंगिक समानता की दिशा में एक महत्वपूर्ण कदम था, जो यह सुनिश्चित करता है कि बेटियों के साथ उत्तराधिकार और संपत्ति के अधिकार के मामले में समान व्यवहार किया जाए, जो बदलते सामाजिक लोकाचार को दर्शाता है और भारतीय समाज में लैंगिक न्याय को बढ़ावा देता है।

क्या भारत में विदेशियों को संपत्ति का अधिकार उपलब्ध है
भारत में, विदेशियों के लिए संपत्ति का अधिकार कुछ प्रतिबंधों और विनियमों के अधीन है, जो विभिन्न कानूनों और अधिनियमों द्वारा शासित हैं, जिनमें विदेशी मुद्रा प्रबंधन अधिनियम (FEMA), 1999 और भारतीय रिज़र्व बैंक (RBI) द्वारा जारी किए गए विनियम शामिल हैं।

FEMA और RBI के प्रासंगिक दिशा-निर्देशों के तहत, विदेशी और अनिवासी भारतीय (NRI) भारत में संपत्ति अर्जित करने, रखने, हस्तांतरित करने या निपटाने की क्षमता रखते हैं, लेकिन कुछ विशेष शर्तों के साथ:

अचल संपत्ति का अधिग्रहण: आम तौर पर, गैर-भारतीय मूल के विदेशी नागरिक, चाहे वे भारत में निवासी हों या नहीं, RBI की पूर्व स्वीकृति के बिना भारत में अचल संपत्ति अर्जित करने की अनुमति नहीं है। कुछ देशों के नागरिकों और किसी निवासी से विरासत के माध्यम से अर्जित संपत्तियों के लिए अपवाद हैं।

अनिवासी भारतीय (एनआरआई) और भारतीय मूल के व्यक्ति (पीआईओ): एनआरआई और पीआईओ को आरबीआई से विशेष अनुमति के बिना भारत में अचल संपत्ति (कृषि भूमि/फार्महाउस/बागान संपत्ति के अलावा) खरीदने की अनुमति है। वे ऐसी संपत्ति निवेश के रूप में या आवासीय उपयोग के लिए प्राप्त कर सकते हैं। हालाँकि, सामान्य अनुमति उन्हें भारत में कृषि भूमि, बागान संपत्ति या फार्महाउस खरीदने की अनुमति नहीं देती है।

उत्तराधिकार: गैर-भारतीय मूल के विदेशी नागरिक भारत के बाहर रहने वाले किसी व्यक्ति से भारत में अचल संपत्ति प्राप्त कर सकते हैं, बशर्ते कि संपत्ति अधिग्रहण के समय लागू विदेशी मुद्रा कानूनों के अनुसार अर्जित की गई हो। वे भारत में रहने वाले किसी व्यक्ति से भी संपत्ति प्राप्त कर सकते हैं।

बिक्री और हस्तांतरण: एनआरआई और पीआईओ भारत में रहने वाले किसी व्यक्ति को भारत में अचल संपत्ति बेच या हस्तांतरित कर सकते हैं। वे ऐसी संपत्ति किसी एनआरआई या पीआईओ को हस्तांतरित भी कर सकते हैं। हालांकि, गैर-भारतीय मूल के विदेशी नागरिक जिन्होंने भारत में विरासत या अन्य तरीके से आवासीय संपत्ति अर्जित की है, उन्हें ऐसी संपत्ति को बेचने या हस्तांतरित करने के लिए RBI से विशेष अनुमति लेनी होगी।

लीज: विदेशी नागरिक, जिनमें वे लोग भी शामिल हैं जो भारतीय मूल के नहीं हैं, RBI से विशेष अनुमति की आवश्यकता के बिना पाँच वर्ष से अधिक अवधि के लिए भारत में अचल संपत्ति लीज पर प्राप्त कर सकते हैं।

विदेशियों और NRI के लिए भारत में संपत्ति के लेन-देन करते समय FEMA और RBI के दिशा-निर्देशों का अनुपालन सुनिश्चित करना महत्वपूर्ण है। नियम परिवर्तन के अधीन हैं, और सबसे ताज़ा जानकारी के लिए कानूनी विशेषज्ञों या RBI के आधिकारिक संचार से परामर्श करना उचित है।

भारत के नागरिक नहीं होने वालों का संपत्ति पर अधिकार
सुप्रीम कोर्ट ने देखा है कि संविधान के अनुच्छेद 300A के तहत संपत्ति का अधिकार उन व्यक्तियों तक विस्तारित है जो भारत के नागरिक नहीं हैं।

“अनुच्छेद 300-A में व्यक्ति शब्द का अर्थ केवल कानूनी या न्यायिक व्यक्ति ही नहीं है, बल्कि वह व्यक्ति भी है जो भारत का नागरिक नहीं है। न्यायमूर्ति बीवी नागरत्ना और न्यायमूर्ति उज्जल भुयान की पीठ ने कहा, "संपत्ति शब्द का दायरा भी व्यापक है और इसमें न केवल मूर्त या अमूर्त संपत्ति शामिल है, बल्कि संपत्ति में सभी अधिकार, शीर्षक और हित भी शामिल हैं।" अधिनियम के उद्देश्यों और उद्देश्यों को ध्यान में रखते हुए, सर्वोच्च न्यायालय ने कहा कि संविधान का अनुच्छेद 300-ए संपत्ति रखने का संवैधानिक अधिकार होने के नाते न केवल कानूनी या न्यायिक व्यक्ति तक बल्कि उन व्यक्तियों तक भी विस्तारित है जो भारत के नागरिक नहीं हैं।

सर्वोच्च न्यायालय ने चिंता व्यक्त की कि यदि संपत्ति का स्वामित्व शत्रु से संरक्षक को हस्तांतरित हो जाता है, जो संपत्ति पर कब्जा कर लेता है और उसका प्रशासन या प्रबंधन करता है और इस प्रकार स्वामित्व तब संघ का हो जाएगा, उस स्थिति में, यह वास्तविक स्वामी की संपत्ति से वंचित होना होगा जो शत्रु या शत्रु विषय या शत्रु फर्म हो सकता है, लेकिन संपत्ति से ऐसा वंचित होना मुआवजे के भुगतान के बिना नहीं हो सकता है।

संपत्ति के अधिकार का उदाहरण
संपत्ति का अधिकार विभिन्न रूपों में प्रकट हो सकता है, जो संपत्ति के अधिकारों के व्यापक स्पेक्ट्रम को दर्शाता है। संपत्ति के अधिकार के विभिन्न पहलुओं को स्पष्ट करने के लिए नीचे उदाहरण दिए गए हैं:

घर का स्वामित्व: यह संपत्ति के अधिकारों के सबसे प्रत्यक्ष उदाहरणों में से एक है। यदि आप एक घर खरीदते हैं, तो आपको इसमें रहने, इसे किराए पर देने, इसे बेचने या अपने उत्तराधिकारियों को देने का अधिकार है। यह अधिकार कानून द्वारा संरक्षित है, और आपके घर को जबरन लेने के किसी भी प्रयास के लिए उचित कानूनी प्रक्रिया की आवश्यकता होगी।

बौद्धिक संपदा: इसमें मन की रचनाएँ शामिल हैं, जैसे आविष्कार; साहित्यिक और कलात्मक कार्य; डिजाइन; और वाणिज्य में उपयोग किए जाने वाले प्रतीक, नाम और चित्र। उदाहरण के लिए, यदि आप कोई पुस्तक लिखते हैं, तो संपत्ति का अधिकार आपके हितों की रक्षा करता है, जिससे आप प्रकाशन और बिक्री अधिकारों को नियंत्रित कर सकते हैं।

कृषि भूमि: किसानों को कृषि भूमि का स्वामित्व रखने, उस पर खेती करने और उपज से लाभ उठाने का अधिकार है। इस अधिकार में भूमि को बेचने या ऋण के लिए संपार्श्विक के रूप में उपयोग करने की क्षमता भी शामिल है।

पैतृक संपत्ति: कई अधिकार क्षेत्रों में, व्यक्तियों को अपने पूर्वजों से संपत्ति विरासत में पाने का अधिकार है। यह संपत्ति अधिकार का एक रूप है जिसे विभिन्न उत्तराधिकार कानूनों के तहत मान्यता प्राप्त है और संरक्षित किया गया है।

पेटेंट और ट्रेडमार्क: इनोवेटर और व्यवसाय अक्सर अपने आविष्कारों और ब्रांड पहचान की रक्षा के लिए क्रमशः पेटेंट और ट्रेडमार्क पर भरोसा करते हैं। ये कानूनी साधन दूसरों को प्राधिकरण के बिना पेटेंट किए गए आविष्कारों या ट्रेडमार्क वाले ब्रांडों का उपयोग करने, बेचने या निर्माण करने से रोकते हैं।

लीज और रेंट एग्रीमेंट: संपत्ति अधिकारों में आपकी संपत्ति को दूसरों को पट्टे पर देने या किराए पर देने की क्षमता भी शामिल है। यह संपत्ति के मालिक को स्वामित्व बनाए रखते हुए अपनी संपत्ति से आय अर्जित करने की अनुमति देता है।

उपयोग अधिकार: कुछ मामलों में, संपत्ति के अधिकार पूर्ण स्वामित्व के बजाय संपत्ति के उपयोग तक सीमित हो सकते हैं। उदाहरण के लिए, सार्वजनिक भूमि व्यक्तियों को स्वामित्व की अनुमति दिए बिना विशिष्ट विनियमों के तहत चराई, मनोरंजन या संसाधन निष्कर्षण के लिए उपयोग करने के लिए उपलब्ध हो सकती है।

सुविधाएँ: यह एक प्रकार का संपत्ति अधिकार है जो धारक को किसी और के स्वामित्व वाली भूमि में रुचि प्रदान करता है। उदाहरण के लिए, अपनी खुद की संपत्ति तक पहुँचने के लिए किसी और की भूमि (मार्ग का अधिकार) को पार करने का अधिकार एक सुविधता है।

ये उदाहरण विभिन्न तरीकों को दर्शाते हैं जिनमें संपत्ति के अधिकार को विभिन्न संदर्भों में लागू और संरक्षित किया जाता है, जो कानूनी, आर्थिक और सामाजिक ढाँचों में इसकी मौलिक भूमिका को दर्शाता है।

भारत में संपत्ति के अधिकार का उल्लंघन
भारत में संपत्ति के अधिकार का उल्लंघन विभिन्न संदर्भों में हो सकता है, जो भूमि अधिग्रहण, संपत्ति विवाद, विरासत के अधिकार और सरकारी या निजी अतिक्रमण से संबंधित मुद्दों को दर्शाता है। जबकि भारतीय संविधान ने शुरू में अनुच्छेद 19 और 31 के तहत संपत्ति के अधिकार को मौलिक अधिकार के रूप में गारंटी दी थी, 1978 के 44वें संशोधन अधिनियम ने इसे अनुच्छेद 300A के तहत संवैधानिक अधिकार में बदल दिया। इस परिवर्तन के बावजूद, संपत्ति का अधिकार सुरक्षित बना हुआ है और इसका उल्लंघन कानूनी जांच और उपचार के अधीन है। यहाँ कुछ परिदृश्य दिए गए हैं जहाँ उल्लंघन हो सकते हैं:

अवैध भूमि अधिग्रहण: यह तब हो सकता है जब सरकार या निजी संस्थाएँ उचित कानूनी प्रक्रिया का पालन किए बिना या उचित मुआवज़ा दिए बिना जबरन संपत्ति पर कब्ज़ा कर लेती हैं। जबकि सरकार को भूमि अधिग्रहण, पुनर्वास और पुनर्स्थापन अधिनियम, 2013 में उचित मुआवज़ा और पारदर्शिता के अधिकार के तहत सार्वजनिक उद्देश्यों के लिए निजी संपत्ति का अधिग्रहण करने का अधिकार है, इस प्रक्रिया का पालन न करना उल्लंघन माना जाता है।

जबरन बेदखली: कानूनी औचित्य, पर्याप्त नोटिस या मुआवज़े के बिना व्यक्तियों या समुदायों को उनके घरों या ज़मीन से बेदखल करना संपत्ति के अधिकार का उल्लंघन हो सकता है। यह अक्सर हाशिए पर रहने वाले समुदायों और झुग्गी-झोपड़ियों में रहने वालों को प्रभावित करता है।

उत्तराधिकार विवाद: वैध उत्तराधिकारियों, विशेषकर महिलाओं को, उनके उत्तराधिकार के हिस्से से वंचित करना एक आम उल्लंघन हो सकता है। हिंदू उत्तराधिकार (संशोधन) अधिनियम, 2005 जैसे कानूनों के बावजूद, जिसका उद्देश्य पैतृक संपत्ति में बेटियों को समान अधिकार प्रदान करना है, सांस्कृतिक और सामाजिक मानदंड अक्सर उनके कार्यान्वयन में बाधा डालते हैं।

अतिक्रमण: निजी पक्षों या सरकार द्वारा मालिक की सहमति के बिना संपत्ति पर अवैध अतिक्रमण उल्लंघन है। अतिक्रमण में किसी की भूमि पर अनधिकृत निर्माण से लेकर उचित कानूनी प्रक्रिया के बिना भूमि का सरकारी उपयोग तक शामिल हो सकता है।

किरायेदार अधिकार: किरायेदारी और आवास अधिकारों के संदर्भ में भी उल्लंघन होते हैं। किरायेदारों को गैरकानूनी तरीके से बेदखल करना, बिना सूचना के किराए में वृद्धि करना या लीज़ समझौते की शर्तों का पालन न करना संपत्ति के अधिकारों का उल्लंघन कर सकता है।

बौद्धिक संपदा अधिकारों का उल्लंघन: कॉपीराइट सामग्री, पेटेंट किए गए आविष्कारों या मालिक की सहमति के बिना ट्रेडमार्क वाले सामानों का अनधिकृत उपयोग, पुनरुत्पादन या वितरण बौद्धिक संपदा के क्षेत्र में संपत्ति के अधिकारों का उल्लंघन माना जा सकता है।

इन उल्लंघनों के लिए कानूनी उपायों में निषेधाज्ञा, मुआवज़ा या संपत्ति के अधिकारों की बहाली के लिए सिविल अदालतों का रुख करना, संबंधित अधिकारियों के पास शिकायत दर्ज करना या वैकल्पिक विवाद समाधान तंत्र के माध्यम से निवारण की मांग करना शामिल है। न्यायपालिका संपत्ति के अधिकारों को बनाए रखने और उल्लंघन के मामलों में राहत प्रदान करने में महत्वपूर्ण भूमिका निभाती है।

 Kallakurichi Poisoned Liquor Case: Supreme Court Orders CBI to Investigate

The Supreme Court has ruled that there is no bar to the CBI to investigate the Kallakurichi poisoned liquor case.

The judges have ordered the dismissal of the Tamil Nadu government's appeal.

New Delhi: 68 people died after consuming poisoned liquor in the Karunapuram area of ​​Kallakurichi last June. The C.P.C.I.D. police were investigating the incident that caused great shock across the country.

Meanwhile, cases were filed in the Madras High Court on behalf of the AIADMK, the DMK and the BJP to transfer the case to the CBI. The bench comprising Justices Krishnakumar and Balaji, which heard these cases, ordered the transfer of the cases related to the Kallakurichi poisoned liquor death to the CBI on November 20.

Subsequently, Advocate D. Kumanan filed an appeal in the Supreme Court on behalf of the Tamil Nadu government against this order of the Madras High Court and seeking an interim stay on the High Court order. In it, the appeal petition urged that if the poisonous liquor case is handed over to the CBI, it will delay the completion of its investigation and that the Tamil Nadu Police should be allowed to continue the investigation.

In this situation, this petition came up for hearing today in a session comprising Justices J.P. Parthiwala and R. Mahadevan. At that time, the Tamil Nadu Police had completed the investigation in the Kallakurichi case. The judges, who said that they did not want to interfere with the Madras High Court decision, dismissed the Tamil Nadu government's appeal and ordered.

Furthermore, there is no bar on the CBI investigating the Kallakurichi poisonous liquor case. They said that the CBI can conduct the investigation.

கள்ளக்குறிச்சி விஷசாராய வழக்கு: சிபிஐ விசாரிக்க தடையில்லை என உத்தரவிட்ட சுப்ரீம் கோர்ட்

கள்ளக்குறிச்சி விஷ சாராய வழக்கை சிபிஐ விசாரிக்க தடையில்லை என சுப்ரீம் கோர்ட் அறிவித்தது.

தமிழக அரசின் மேல்முறையீட்டு மனுவை தள்ளுபடி செய்து நீதிபதிகள் உத்தரவிட்டனர்.

புதுடெல்லி:  கள்ளக்குறிச்சி கருணாபுரம் பகுதியில் கடந்த ஜூன் மாதம் விஷச்சாராயம் குடித்து 68 பேர் பலியானார்கள். நாடு முழுவதும் பெரும் அதிர்ச்சியை ஏற்படுத்திய இச்சம்பவம் குறித்து சி.பி.சி.ஐ.டி. போலீசார் விசாரணை நடத்தி வந்தனர்.  

இதற்கிடையே, இந்த வழக்கை சிபிஐக்கு மாற்றவேண்டும் என அ.தி.மு.க, தே.மு.தி.க, பா.ஜ.க. சார்பில் சென்னை ஐகோர்ட்டில் வழக்குகள் தாக்கல் செய்யப்பட்டன. இந்த வழக்குகளை விசாரித்த நீதிபதிகள் கிருஷ்ணகுமார் மற்றும் பாலாஜி ஆகியோர் அடங்கிய அமர்வு, கள்ளக்குறிச்சி விஷ சாராய மரணம் தொடர்பான வழக்குகளை சி.பி.ஐ. விசாரணைக்கு மாற்றி நவம்பர் 20-ம் தேதி உத்தரவிட்டது.

இதையடுத்து, சென்னை ஐகோர்ட்டின் இந்த உத்தரவை எதிர்த்தும், ஐகோர்ட் உத்தரவுக்கு இடைக்கால தடை விதிக்கக் கோரியும் சுப்ரீம் கோர்ட்டில் தமிழ்நாடு அரசின் சார்பில் வக்கீல் டி.குமணன் மேல்முறையீட்டு மனு தாக்கல் செய்தார். அதில் விஷ சாராய வழக்கை சி.பி.ஐ. வசம் ஒப்படைத்தால் அதன் விசாரணை முடிய காலதாமதம் ஆகும் என்றும், தமிழ்நாடு காவல்துறையே விசாரணையை தொடர்ந்து நடத்த அனுமதிக்க வேண்டும் என்றும் மேல்முறையீட்டு மனுவில் வலியுறுத்தப்பட்டு இருந்தது.

இந்நிலையில், இந்த மனு நீதிபதிகள் ஜே.பி.பார்திவாலா, ஆர்.மகாதேவன் ஆகியோர் அடங்கிய அமர்வில் இன்று விசாரணைக்கு வந்தது. அப்போது கள்ளக்குறிச்சி வழக்கில் தமிழக காவல்துறை விசாரணையை முடித்துவிட்டது. சென்னை ஐகோர்ட் முடிவில் தலையிட விரும்பவில்லை எனக்கூறிய நீதிபதிகள், தமிழக அரசின் மேல்முறையீட்டு மனுவை தள்ளுபடி செய்து உத்தரவிட்டனர்.  

மேலும், கள்ளக்குறிச்சி விஷ சாராய வழக்கை சி.பி.ஐ. விசாரிக்க தடையில்லை. சி.பி.ஐ. விசாரணையை நடத்தலாம் என தெரிவித்தனர்.

 

कल्लाकुरिची विशसराय मामला: सुप्रीम कोर्ट ने दिया सीबीआई जांच पर रोक नहीं लगाने का आदेश

सुप्रीम कोर्ट ने कहा है कि कल्लाकुरिची जहरीली शराब मामले की जांच करने से सीबीआई को कोई रोक नहीं है।

जजों ने तमिलनाडु सरकार की अपील खारिज कर दी.

नई दिल्ली: पिछले साल जून में कल्लाकुरिची करुणापुरम इलाके में शराब के जहर से 68 लोगों की मौत हो गई थी. पूरे देश को गहरा सदमा पहुंचाने वाली इस घटना के बारे में सी.पी.सी.आई.डी. पुलिस जांच कर रही थी.

इस बीच एडीएमके, डीएमडीके, बीजेपी ने मांग की कि इस केस को सीबीआई को ट्रांसफर किया जाए. चेन्नई उच्च न्यायालय में मामले दायर किए गए। न्यायमूर्ति कृष्णकुमार और न्यायमूर्ति बालाजी की पीठ ने इन मामलों की सुनवाई की और फैसला किया कि सीबीआई को कल्लाकुरिची जहर से हुई मौत के मामलों को लेना चाहिए। मुकदमे को 20 नवंबर तक के लिए भेज दिया गया।

इसके बाद, वकील डी. कुमानन ने चेन्नई हाई कोर्ट के इस आदेश के खिलाफ तमिलनाडु सरकार की ओर से सुप्रीम कोर्ट में अपील दायर की और हाई कोर्ट के आदेश पर अंतरिम रोक लगाने की मांग की। जहरीली शराब मामले में सी.बी.आई. अपील में इस बात पर जोर दिया गया कि अगर कब्जा सौंप दिया गया तो इसकी जांच पूरी होने में देरी होगी और तमिलनाडु पुलिस को जांच जारी रखने की इजाजत दी जानी चाहिए.

ऐसे में आज जस्टिस जेपी पार्थीवाला और आर महादेवन की बेंच में यह याचिका सुनवाई के लिए आई। फिर तमिलनाडु पुलिस ने कल्लाकुरिची मामले की जांच पूरी की. न्यायाधीशों ने कहा कि वे चेन्नई उच्च न्यायालय के फैसले में हस्तक्षेप नहीं करना चाहते हैं और तमिलनाडु सरकार की अपील खारिज कर दी.

साथ ही कल्लाकुरिची जहरीली शराब मामले की जांच भी सीबीआई ने की थी. बेझिझक पूछताछ करें. सीबीआई उन्होंने कहा कि जांच करायी जा सकती है.

 

 

BSA act sections list / bare act / Meaning and translate in English, Tamil, Hindi

 

BSA Section 1 - Short title, application and commencement

BSA Section 2 - Definitions
BSA Section 3 - Evidence may be given of facts in issue and relevant facts.
BSA Section 4 - Relevancy of facts forming part of same transaction
BSA Section 5 - Facts which are occasion, cause or effect of facts in issue or relevant facts
BSA Section 6 - Motive, Preparation and previous or subsequent conduct
BSA Section 7 - Facts necessary to explain or introduce fact in issue or relevant facts
BSA Section 8 - Things said or done by conspirator in reference to common design
BSA Section 9 - When facts not otherwise relevant become relevant
BSA Section 10 - Facts tending to enable Court to determine amount are relevant in suits for damages
BSA Section 11 - Facts relevant when right or custom is in question
BSA Section 12 - Facts showing existence of state of mind, or of body or bodily feeling
BSA Section 13 - Facts bearing on question whether act was accidental or intentional
BSA Section 14 - Existence of course of business when relevant
BSA Section 15 - Admission defined
BSA Section 16 - Admission by party to proceeding or his agent
BSA Section 17 - Admissions by persons whose position must be proved as against party to suit
BSA Section 18 - Admissions by persons expressly referred to by party to suit
BSA Section 19 - Proof of admissions against persons making them, and by or on their behalf
BSA Section 20 - When oral admissions as to contents of documents are relevant
BSA Section 21 - Admissions in civil cases when relevant
BSA Section 22 - Confession caused by inducement, threat, coercion or promise, when irrelevant in criminal proceeding
BSA Section 23 - Confession to police officer
BSA Section 24 - Consideration of proved confession affecting person making it and others jointly under trial for same offence
BSA Section 25 - Admissions not conclusive proof, but may estop
BSA Section 26 - Cases in which statement of relevant fact by person who is dead or cannot be found, etc., is relevant
BSA Section 27 - Relevancy of certain evidence for proving, in subsequent proceeding, truth of facts therein stated.
BSA Section 28 - Entries in books of account when relevant
BSA Section 29 - Relevancy of entry in public record or an electronic record made in performance of duty
BSA Section 30 - Relevancy of statements in maps, charts and plans
BSA Section 31 - Relevancy of statement as to fact of public nature contained in certain Acts or notifications
BSA Section 32 - Relevancy of statements as to any law contained in law books including electronic or digital form
BSA Section 33 - What evidence to be given when statement forms part of a conversation, document, electronic record, book or series of letters or papers.
BSA Section 34 - Previous judgments relevant to bar a second suit or trial
BSA Section 35 - Relevancy of certain judgments in probate, etc., jurisdiction
BSA Section 36 - Relevancy and effect of judgments, orders or decrees, other than those mentioned in section 35
BSA Section 37 - Judgments, etc., other than those mentioned in sections 34, 35 and 36 when relevant
BSA Section 38 - Fraud or collusion in obtaining judgment, or incompetency of Court, may be proved
BSA Section 39 - Opinions of experts
BSA Section 40 - Facts bearing upon opinions of experts
BSA Section 41 - Opinion as to handwriting and signature, when relevant
BSA Section 42 - Opinion as to existence of general custom or right, when relevant
BSA Section 43 - Opinion as to usages, tenets, etc., when relevant
BSA Section 44 - Opinion on relationship, when relevant
BSA Section 45 - Grounds of opinion, when relevant
BSA Section 46 - In civil cases character to prove conduct imputed, irrelevant
BSA Section 47 - In criminal cases previous good character relevant
BSA Section 48 - Evidence of character or previous sexual experience not relevant in certain cases
BSA Section 49 - Previous bad character not relevant, except in reply
BSA Section 50 - Character as Affecting damages
BSA Section 51 - Fact judicially noticeable need not be proved
BSA Section 52 - Facts of which Court shall take judicial notice
BSA Section 53 - Facts admitted need not be proved
BSA Section 54 - Proof of facts by oral evidence
BSA Section 55 - Oral evidence to be direct
BSA Section 56 - Proof of contents of documents
BSA Section 57 - Primary Evidence
BSA Section 58 - Secondary Evidence
BSA Section 59 - Proof of documents by primary evidence
BSA Section 60 - Cases in which secondary evidence relating to documents may be given
BSA Section 61 - Electronic or digital record
BSA Section 62 - Special provisions as to evidence relating to electronic record
BSA Section 63 - Admissibility of electronic records
BSA Section 64 - Rules as to notice to produce
BSA Section 65 - Proof of signature and handwriting of person alleged to have signed or written document produced
BSA Section 66 - Proof as to Electronic signature
BSA Section 67 - Proof of execution of document required by law to be attested
BSA Section 68 - Proof where no attesting witness found
BSA Section 69 - Admission of execution by party to attested document
BSA Section 70 - Proof when Attesting witness denies execution
BSA Section 71 - Proof of document not required by law to be attested
BSA Section 72 - Comparison of signature, writing or seal with others admitted or proved
BSA Section 73 - Proof as to verification of digital signature
BSA Section 74 - Public and private documents
BSA Section 75 - Certified copies of public documents
BSA Section 76 - Proof of documents by production of certified copies
BSA Section 77 - Proof of other official documents
BSA Section 78 - Presumption as to genuineness of certified copies
BSA Section 79 - Presumption as to documents produced as record of evidence, etc
BSA Section 80 - Presumption as to Gazettes, newspapers, and other documents
BSA Section 81 - Presumption as to Gazettes in electronic or digital record
BSA Section 82 - Presumption as to maps or plans made by authority of Government
BSA Section 83 - Presumption as to collections of laws and reports of decisions
BSA Section 84 - Presumption as to powers of-attorney
BSA Section 85 - Presumption as to electronic agreements
BSA Section 86 - Presumption as to electronic records and electronic signatures
BSA Section 87 - Presumption as to Electronic Signature Certificates
BSA Section 88 - Presumption as to certified copies of foreign judicial records
BSA Section 89 - Presumption as to books, maps and charts
BSA Section 90 - Presumption as to electronic messages
BSA Section 91 - Presumption as to due execution, etc., of documents not produced
BSA Section 92 - Presumption as to documents thirty years old
BSA Section 93 - Presumption as to electronic records five years old
BSA Section 97 - Exclusion of Evidence against application of document to existing facts
BSA Section 94 - Evidence of terms of contracts, grants and other dispositions of property reduced to form of document
BSA Section 95 - Exclusion of evidence of oral agreement
BSA Section 96 - Exclusion of evidence to explain or amend ambiguous document
BSA Section 98 - Evidence as to document unmeaning in reference to existing facts
BSA Section 99 - Evidence as to application of language which can apply to one only of several persons
BSA Section 100 - Evidence as to application of language to one of two sets of facts, to neither of which the whole correctly applies
BSA Section 101 - Evidence as to meaning of illegible characters, etc
BSA Section 102 - Who may give evidence of agreement varying terms of document
BSA Section 103 - Saving of provisions of Indian Succession Act relating to wills
BSA Section 104 - Burden of proof
BSA Section 105 - On whom burden of proof lies
BSA Section 106 - Burden of proof as to particular fact
BSA Section 107 - Burden of proving fact to be proved to make evidence admissible
BSA Section 108 - Burden of proving that case of accused comes within exceptions
BSA Section 109 - Burden of proving fact especially within knowledge
BSA Section 110 - Burden of proving death of person known to have been alive within thirty years
BSA Section 111 - Burden of proving that person is alive who has not been heard of for seven years
BSA Section 112 - Burden of proof as to relationship in the cases of partners, landlord and tenant, principal and agent
BSA Section 113 - Burden of proof as to ownership
BSA Section 114 - Proof of good faith in transactions where one party is in relation of active confidence
BSA Section 115 - Presumption as to certain offences
BSA Section 116. Birth during marriage, conclusive proof of legitimacy
BSA Section 117 - Presumption as to abetment of suicide by a married woman
BSA Section 118 - Presumption as to dowry death
BSA Section 119 - Court may Presume existence of certain facts
BSA Section 120 - Presumption as to absence of consent in certain prosecution for rape
BSA Section 121 - Estoppel
BSA Section 122 - Estoppel of tenant and of licensee of person in possession
BSA Section 123 - Estoppel of acceptor of bill of exchange, bailee or licensee
BSA Section 124 - Who may testify
BSA Section 125 - Witness unable to communicate verbally
BSA Section 126 - Competency of husband and wife as witnesses in certain cases
BSA Section 127 - Judges and Magistrates
BSA Section 128 - Communications During marriage
BSA Section 129 - Evidence as to affairs of State
BSA Section 130 - Official communications
BSA Section 131 - Information as to commission of offences
BSA Section 132 - Professional communications
BSA Section 133 - Privilege not waived by volunteering evidence
BSA Section 134 - Confidential communication with legal advisers
BSA Section 135 - Production of title-deeds of witness not a party
BSA Section 136 - Production of documents or electronic records which another person, having possession, could refuse to produce
BSA Section 137 - Witness not excused from answering on ground that answer will criminate
BSA Section 138 - Accomplice
BSA Section 139 - Number of witnesses
BSA Section 149 - Questions lawful in cross-examination
BSA Section 150 - When witness to be compelled to answer
BSA Section 151 - Court to decide when question shall be asked and when witness compelled to answer
BSA Section 152 - Question not to be asked without reasonable grounds
BSA Section 153 - Procedure of Court in case of question being asked without reasonable grounds
BSA Section 154 - Indecent and scandalous questions
BSA Section 155 - Questions intended to insult or annoy
BSA Section 156 - Exclusion of evidence to contradict answers to questions testing veracity
BSA Section 157 - Question by party to his own witness
BSA Section 158 - Impeaching credit of witness
BSA Section 159 - Questions tending to corroborate evidence of relevant fact, admissible
BSA Section 160 - Former statements of witness may be proved to corroborate later testimony as to same fact
BSA Section 161 - What matters may be proved in connection with proved statement relevant under section 26 or 27
BSA Section 162 - Refreshing memory
BSA Section 163 - Testimony to facts stated in document mentioned in section 162
BSA Section 164 - Right of adverse party as to writing used to refresh memory
BSA Section 165 - Production of documents
BSA Section 166 - Giving, as evidence, of document called for and produced on notice
BSA Section 167 - Using, as evidence, of document production of which was refused on notice
BSA Section 168 - Judge's power to put questions or order production
BSA Section 140 - Order of production and examination of witnesses
BSA Section 141 - Judge to decide as to admissibility of evidence
BSA Section 142 - Examination of witnesses
BSA Section 143 - Order of examinations
BSA Section 144 - Cross-examination of person called to produce a document
BSA Section 145 - Witnesses to character
BSA Section 146 - Leading questions
BSA Section 147 - Evidence as to matters in writing
BSA Section 148 - Cross-examination as to previous statements in writing
BSA Section 169 - No new trial for improper admission or rejection of evidence
BSA Section 170 - Repeal and savings

BSA அத்தியாயம் 1 - ஆரம்பநிலை

BSA அத்தியாயம் 2 - உண்மைகளின் பொருத்தம்

BSA அத்தியாயம் 3 - நிரூபிக்கப்படாத உண்மைகள்

BSA அத்தியாயம் 4 - வாய்வழி ஆதாரம்

BSA அத்தியாயம் 5 - ஆவணச் சான்றுகள்

BSA அத்தியாயம் 6 - ஆவணச் சான்றுகள் மூலம் வாய்வழி ஆதாரங்களை விலக்குதல்

BSA அத்தியாயம் 7 - ஆதாரத்தின் சுமை

BSA அத்தியாயம் 8 - எஸ்டோப்பல்

BSA அத்தியாயம் 9 - சாட்சிகள்

BSA அத்தியாயம் 10 - சாட்சிகளின் விசாரணை

BSA அத்தியாயம் 11 - முறையற்ற சேர்க்கை மற்றும் ஆதாரங்களை நிராகரித்தல்

BSA அத்தியாயம் 12 - ரத்து மற்றும் சேமிப்பு

BSA அட்டவணை -1

BSA பிரிவு 1 - குறுகிய தலைப்பு, விண்ணப்பம் மற்றும் ஆரம்பம்

BSA பிரிவு 2 - வரையறைகள்

BSA பிரிவு 3 - சிக்கலில் உள்ள உண்மைகள் மற்றும் தொடர்புடைய உண்மைகளுக்கு ஆதாரம் வழங்கப்படலாம்.

BSA பிரிவு 4 - ஒரே பரிவர்த்தனையின் ஒரு பகுதியாக இருக்கும் உண்மைகளின் பொருத்தம்

BSA பிரிவு 5 - சிக்கல் அல்லது தொடர்புடைய உண்மைகளின் சந்தர்ப்பம், காரணம் அல்லது விளைவு

BSA பிரிவு 6 - நோக்கம், தயாரிப்பு மற்றும் முந்தைய அல்லது அடுத்தடுத்த நடத்தை

BSA பிரிவு 7 - பிரச்சினை அல்லது தொடர்புடைய உண்மைகளை விளக்க அல்லது அறிமுகப்படுத்த தேவையான உண்மைகள்

BSA பிரிவு 8 - பொதுவான வடிவமைப்பைக் குறிக்கும் வகையில் சதிகாரரால் கூறப்பட்ட அல்லது செய்யப்பட்ட விஷயங்கள்

BSA பிரிவு 9 - மற்றபடி தொடர்புடையதாக இல்லாத உண்மைகள் பொருத்தமானதாக மாறும் போது

பிஎஸ்ஏ பிரிவு 10 - இழப்பீட்டுத் தொகை வழக்குகளில் தொடர்புடையது என்பதை நீதிமன்றம் தீர்மானிக்க உதவும் உண்மைகள்

BSA பிரிவு 11 - உரிமை அல்லது வழக்கம் கேள்விக்குரியதாக இருக்கும் போது தொடர்புடைய உண்மைகள்

BSA பிரிவு 12 - மன நிலை அல்லது உடல் அல்லது உடல் உணர்வு இருப்பதைக் காட்டும் உண்மைகள்

பிஎஸ்ஏ பிரிவு 13 - செயல் தற்செயலானதா அல்லது வேண்டுமென்றே செய்யப்பட்டதா என்ற கேள்வியைத் தாங்கும் உண்மைகள்

BSA பிரிவு 14 - தொடர்புடைய போது வணிகத்தின் இருப்பு

BSA பிரிவு 15 - சேர்க்கை வரையறுக்கப்பட்டது

BSA பிரிவு 16 - தரப்பினர் அல்லது அவரது முகவர் மூலம் அனுமதி

பிஎஸ்ஏ பிரிவு 17 - பொருந்தக்கூடிய கட்சிக்கு எதிரானது என நிரூபிக்கப்பட வேண்டிய நபர்களின் சேர்க்கைகள்

BSA பிரிவு 18 - கட்சியால் வெளிப்படையாக குறிப்பிடப்படும் நபர்களின் சேர்க்கைகள்

BSA பிரிவு 19 - அவர்களை உருவாக்கும் நபர்களுக்கு எதிரான சேர்க்கைக்கான சான்று, மற்றும் அவர்கள் சார்பாக அல்லது

BSA பிரிவு 20 - ஆவணங்களின் உள்ளடக்கம் தொடர்பான வாய்மொழி அனுமதிகள் பொருத்தமானதாக இருக்கும் போது

பிஎஸ்ஏ பிரிவு 21 - சிவில் வழக்குகளில் பொருத்தமான போது சேர்க்கை

BSA பிரிவு 22 - தூண்டுதல், அச்சுறுத்தல், வற்புறுத்தல் அல்லது வாக்குறுதியினால் ஏற்படும் வாக்குமூலம், குற்றவியல் நடவடிக்கையில் பொருத்தமற்றதாக இருக்கும்போது

BSA பிரிவு 23 - போலீஸ் அதிகாரியிடம் வாக்குமூலம்

பிஎஸ்ஏ பிரிவு 24 - நிரூபிக்கப்பட்ட ஒப்புதல் வாக்குமூலத்தை அதைச் செய்பவர் மற்றும் அதே குற்றத்திற்காக கூட்டாக விசாரணையின் கீழ் உள்ள மற்றவர்களைப் பாதிக்கிறது

BSA பிரிவு 25 - சேர்க்கைகள் உறுதியான ஆதாரம் அல்ல, ஆனால் நிறுத்தப்படலாம்

பிஎஸ்ஏ பிரிவு 26 - இறந்த அல்லது கண்டுபிடிக்க முடியாத நபரின் தொடர்புடைய உண்மையின் அறிக்கை பொருத்தமானது.

பிஎஸ்ஏ பிரிவு 27 - அதில் கூறப்பட்டுள்ள உண்மைகளின் உண்மைத்தன்மையை நிரூபிப்பதற்காக சில ஆதாரங்களின் பொருத்தம்.

பிஎஸ்ஏ பிரிவு 28 - கணக்குப் புத்தகங்களில் உள்ள பதிவுகள் தொடர்புடையவை

பிஎஸ்ஏ பிரிவு 29 - பொதுப் பதிவேட்டில் உள்ளீடு அல்லது கடமையைச் செய்வதில் செய்யப்பட்ட மின்னணுப் பதிவின் பொருத்தம்

BSA பிரிவு 30 - வரைபடங்கள், விளக்கப்படங்கள் மற்றும் திட்டங்களில் உள்ள அறிக்கைகளின் பொருத்தம்

பிஎஸ்ஏ பிரிவு 31 - சில சட்டங்கள் அல்லது அறிவிப்புகளில் உள்ள பொது இயல்பு பற்றிய அறிக்கையின் பொருத்தம்

BSA பிரிவு 32 - மின்னணு அல்லது டிஜிட்டல் படிவம் உட்பட சட்டப் புத்தகங்களில் உள்ள எந்தவொரு சட்டத்திற்கும் அறிக்கைகளின் பொருத்தம்

BSA பிரிவு 33 - ஒரு உரையாடல், ஆவணம், மின்னணு பதிவு, புத்தகம் அல்லது தொடர் கடிதங்கள் அல்லது தாள்களின் ஒரு பகுதியாக அறிக்கை உருவாகும்போது என்ன ஆதாரம் கொடுக்கப்பட வேண்டும்.

பிஎஸ்ஏ பிரிவு 34 - இரண்டாவது வழக்கு அல்லது விசாரணையைத் தடுக்க தொடர்புடைய முந்தைய தீர்ப்புகள்

BSA பிரிவு 35 - தகுதிகாண், முதலியன, அதிகார வரம்பில் சில தீர்ப்புகளின் பொருத்தம்

BSA பிரிவு 36 - பிரிவு 35 இல் குறிப்பிடப்பட்டுள்ள தீர்ப்புகள், உத்தரவுகள் அல்லது ஆணைகளின் பொருத்தம் மற்றும் விளைவு

பிஎஸ்ஏ பிரிவு 37 - தீர்ப்புகள், முதலியன, பிரிவு 34, 35 மற்றும் 36 ஆகியவற்றில் குறிப்பிடப்பட்டுள்ளவை தவிர, தொடர்புடைய போது

BSA பிரிவு 38 - தீர்ப்பைப் பெறுவதில் மோசடி அல்லது கூட்டு அல்லது நீதிமன்றத்தின் திறமையின்மை நிரூபிக்கப்படலாம்

BSA பிரிவு 39 - நிபுணர்களின் கருத்துக்கள்

பிஎஸ்ஏ பிரிவு 40 - நிபுணர்களின் கருத்துகளின் அடிப்படையில் உண்மைகள்

BSA பிரிவு 41 - பொருத்தமான போது கையெழுத்து மற்றும் கையொப்பம் பற்றிய கருத்து

பிஎஸ்ஏ பிரிவு 42 - பொதுவான வழக்கம் அல்லது சரியானது, பொருத்தமானதாக இருக்கும்போது கருத்து

பிஎஸ்ஏ பிரிவு 43 - பயன்பாடுகள், கோட்பாடுகள் போன்றவற்றைப் பற்றிய கருத்து

பிஎஸ்ஏ பிரிவு 44 - தொடர்புடைய போது உறவு பற்றிய கருத்து

பிஎஸ்ஏ பிரிவு 45 - கருத்து அடிப்படையில், பொருத்தமான போது

பிஎஸ்ஏ பிரிவு 46 - சிவில் வழக்குகளில் நடத்தை கணக்கிடப்பட்ட, பொருத்தமற்றது என்பதை நிரூபிக்கும் தன்மை

BSA பிரிவு 47 - குற்றவியல் வழக்குகளில் முந்தைய நல்ல குணம் பொருத்தமானது

BSA பிரிவு 48 - சில சந்தர்ப்பங்களில் பொருந்தாத தன்மை அல்லது முந்தைய பாலியல் அனுபவத்தின் சான்றுகள்

பிஎஸ்ஏ பிரிவு 49 - பதில் தவிர, முந்தைய மோசமான தன்மை பொருந்தாது

BSA பிரிவு 50 - சேதங்களை பாதிக்கும் தன்மை

BSA பிரிவு 51 - நீதித்துறையில் கவனிக்கத்தக்க உண்மை நிரூபிக்கப்பட வேண்டியதில்லை

பிஎஸ்ஏ பிரிவு 52 - நீதிமன்றத்தின் உண்மைகள் நீதித்துறை நோட்டீஸ் எடுக்க வேண்டும்

BSA பிரிவு 53 - ஒப்புக்கொள்ளப்பட்ட உண்மைகள் நிரூபிக்கப்பட வேண்டியதில்லை

பிஎஸ்ஏ பிரிவு 54 - வாய்வழி ஆதாரம் மூலம் உண்மைகளின் ஆதாரம்

BSA பிரிவு 55 - வாய்வழி ஆதாரம் நேரடியாக இருக்க வேண்டும்

BSA பிரிவு 56 - ஆவணங்களின் உள்ளடக்கங்களின் சான்று

BSA பிரிவு 57 - முதன்மை ஆதாரம்

BSA பிரிவு 58 - இரண்டாம் நிலை சான்று

BSA பிரிவு 59 - முதன்மை ஆதாரத்தின் மூலம் ஆவணங்களின் சான்று

BSA பிரிவு 60 - ஆவணங்கள் தொடர்பான இரண்டாம் நிலை சான்றுகள் வழங்கப்படலாம்

BSA பிரிவு 61 - மின்னணு அல்லது டிஜிட்டல் பதிவு

BSA பிரிவு 62 - மின்னணு பதிவு தொடர்பான சான்றுகள் போன்ற சிறப்பு ஏற்பாடுகள்

BSA பிரிவு 63 - மின்னணு பதிவுகளின் அனுமதி

BSA பிரிவு 64 - தயாரிப்பதற்கான அறிவிப்புக்கான விதிகள்

BSA பிரிவு 65 - கையொப்பமிடப்பட்ட அல்லது எழுதப்பட்ட ஆவணம் தயாரிக்கப்பட்டதாகக் கூறப்படும் நபரின் கையொப்பம் மற்றும் கையெழுத்துக்கான சான்று

BSA பிரிவு 66 - மின்னணு கையொப்பத்திற்கான சான்று

பிஎஸ்ஏ பிரிவு 67 - சான்றளிக்கப்பட வேண்டிய சட்டத்தால் தேவைப்படும் ஆவணத்தை நிறைவேற்றுவதற்கான ஆதாரம்

பிஎஸ்ஏ பிரிவு 68 - சான்றளிக்கும் சாட்சிகள் இல்லாத ஆதாரம்

பிஎஸ்ஏ பிரிவு 69 - சான்றளிக்கப்பட்ட ஆவணத்தில் தரப்பினரால் செயல்படுத்தப்படுவதை அனுமதித்தல்

BSA பிரிவு 70 - சான்றளிக்கும் சாட்சி மரணதண்டனையை மறுக்கும் போது ஆதாரம்

பிஎஸ்ஏ பிரிவு 71 - சான்றளிக்கப்பட வேண்டிய ஆவணத்தின் ஆதாரம் சட்டத்தால் தேவையில்லை

பிஎஸ்ஏ பிரிவு 72 - கையொப்பம், எழுத்து அல்லது முத்திரையை ஒப்பிட்டு அல்லது நிரூபிக்கப்பட்ட மற்றவர்களுடன் ஒப்பிடுதல்

BSA பிரிவு 73 - டிஜிட்டல் கையொப்பத்தை சரிபார்ப்பதற்கான ஆதாரம்

BSA பிரிவு 74 - பொது மற்றும் தனியார் ஆவணங்கள்

BSA பிரிவு 75 - பொது ஆவணங்களின் சான்றளிக்கப்பட்ட நகல்

BSA பிரிவு 76 - சான்றளிக்கப்பட்ட நகல்களை தயாரிப்பதன் மூலம் ஆவணங்களின் சான்று

BSA பிரிவு 77 - பிற அதிகாரப்பூர்வ ஆவணங்களின் சான்று

பிஎஸ்ஏ பிரிவு 78 - சான்றளிக்கப்பட்ட நகல்களின் உண்மையான தன்மைக்கான அனுமானம்

BSA பிரிவு 79 - ஆதாரங்களின் பதிவாக தயாரிக்கப்பட்ட ஆவணங்கள் போன்ற அனுமானம்

BSA பிரிவு 80 - வர்த்தமானிகள், செய்தித்தாள்கள் மற்றும் பிற ஆவணங்கள் பற்றிய அனுமானம்

BSA பிரிவு 81 - மின்னணு அல்லது டிஜிட்டல் பதிவேட்டில் உள்ள கெஜட்கள் பற்றிய அனுமானம்

BSA பிரிவு 82 - அரசாங்கத்தின் அதிகாரத்தால் செய்யப்பட்ட வரைபடங்கள் அல்லது திட்டங்கள் பற்றிய அனுமானம்

BSA பிரிவு 83 - சட்டங்களின் சேகரிப்பு மற்றும் முடிவுகளின் அறிக்கைகள் பற்றிய அனுமானம்

BSA பிரிவு 84 - வழக்கறிஞரின் அதிகாரத்தைப் பற்றிய அனுமானம்

BSA பிரிவு 85 - மின்னணு ஒப்பந்தங்கள் பற்றிய அனுமானம்

BSA பிரிவு 86 - மின்னணு பதிவுகள் மற்றும் மின்னணு கையொப்பங்கள் பற்றிய அனுமானம்

BSA பிரிவு 87 - மின்னணு கையொப்பச் சான்றிதழ்கள் பற்றிய அனுமானம்

BSA பிரிவு 88 - வெளிநாட்டு நீதித்துறை பதிவுகளின் சான்றளிக்கப்பட்ட நகல்களுக்கான அனுமானம்

BSA பிரிவு 89 - புத்தகங்கள், வரைபடங்கள் மற்றும் வரைபடங்கள் போன்ற அனுமானம்

BSA பிரிவு 90 - மின்னணுச் செய்திகளைப் பற்றிய அனுமானம்

பிஎஸ்ஏ பிரிவு 91 - சமர்ப்பிக்கப்படாத ஆவணங்களை உரிய முறையில் நிறைவேற்றுவது போன்ற அனுமானம்

BSA பிரிவு 92 - முப்பது வருடங்கள் பழமையான ஆவணங்களுக்கான அனுமானம்

பிஎஸ்ஏ பிரிவு 93 - ஐந்து வருடங்கள் பழமையான மின்னணு பதிவுகளின் அனுமானம்

BSA பிரிவு 94 - ஒப்பந்தங்களின் விதிமுறைகள், மானியங்கள் மற்றும் சொத்துக்களின் பிற இடமாற்றங்கள் ஆவண வடிவத்திற்கு குறைக்கப்பட்டது

BSA பிரிவு 95 - வாய்வழி உடன்படிக்கைக்கான ஆதாரங்களை விலக்குதல்

BSA பிரிவு 96 - தெளிவற்ற ஆவணத்தை விளக்க அல்லது திருத்துவதற்கான ஆதாரங்களை விலக்குதல்

BSA பிரிவு 97 - தற்போதுள்ள உண்மைகளுக்கு ஆவணத்தைப் பயன்படுத்துவதற்கு எதிரான ஆதாரங்களை விலக்குதல்

BSA பிரிவு 98 - தற்போதுள்ள உண்மைகளைக் குறிப்பதில் அர்த்தமற்றதை ஆவணப்படுத்துவதற்கான ஆதாரம்

BSA பிரிவு 99 - பல நபர்களில் ஒருவருக்கு மட்டுமே பொருந்தும் மொழியின் பயன்பாடு பற்றிய சான்று

BSA பிரிவு 100 - முழுமையும் சரியாகப் பொருந்தாத இரண்டு உண்மைகளில் ஒன்றில் மொழியைப் பயன்படுத்துவதற்கான சான்று.

BSA பிரிவு 101 - தெளிவற்ற எழுத்துக்கள் போன்றவற்றின் பொருள் பற்றிய ஆதாரம்

பிஎஸ்ஏ பிரிவு 102 - ஒப்பந்தத்தின் பல்வேறு விதிமுறைகளின் ஆவணத்தை யார் வழங்கலாம்

BSA பிரிவு 103 - உயில்கள் தொடர்பான இந்திய வாரிசுச் சட்டத்தின் விதிகளைச் சேமித்தல்

BSA பிரிவு 104 - ஆதாரத்தின் சுமை

BSA பிரிவு 105 - ஆதாரத்தின் சுமை யாருடையது

BSA பிரிவு 106 - குறிப்பிட்ட உண்மைக்கான ஆதாரத்தின் சுமை

பிஎஸ்ஏ பிரிவு 107 - ஆதாரத்தை ஏற்றுக்கொள்ளக்கூடியதாக நிரூபிக்க உண்மையை நிரூபிக்க வேண்டிய சுமை

BSA பிரிவு 108 - குற்றம் சாட்டப்பட்டவர்களின் வழக்கு விதிவிலக்குகளுக்குள் வரும் என்பதை நிரூபிக்கும் சுமை

BSA பிரிவு 109 - குறிப்பாக அறிவிற்குள் உண்மையை நிரூபிக்கும் சுமை

BSA பிரிவு 110 - முப்பது ஆண்டுகளுக்குள் உயிருடன் இருந்ததாக அறியப்பட்ட நபரின் மரணத்தை நிரூபிக்கும் சுமை

BSA பிரிவு 111 - ஏழு ஆண்டுகளாகக் கேள்விப்படாத நபர் உயிருடன் இருக்கிறார் என்பதை நிரூபிக்கும் சுமை

பிஎஸ்ஏ பிரிவு 112 - பங்குதாரர்கள், நில உரிமையாளர் மற்றும் குத்தகைதாரர், அதிபர் மற்றும் முகவர் ஆகியோரின் வழக்குகளில் உறவுக்கான ஆதாரத்தின் சுமை

BSA பிரிவு 113 - உரிமைக்கான ஆதாரத்தின் சுமை

BSA பிரிவு 114 - ஒரு தரப்பினர் செயலில் நம்பிக்கையுடன் இருக்கும் பரிவர்த்தனைகளில் நல்ல நம்பிக்கைக்கான சான்று

BSA பிரிவு 115 - சில குற்றங்களுக்கான அனுமானம்

BSA பிரிவு 116. திருமணத்தின் போது பிறப்பு, சட்டப்பூர்வமான உறுதியான ஆதாரம்

பிஎஸ்ஏ பிரிவு 117 - திருமணமான ஒரு பெண் தற்கொலைக்குத் தூண்டுவதாக அனுமானம்

BSA பிரிவு 118 - வரதட்சணை மரணம் போன்ற அனுமானம்

BSA பிரிவு 119 - சில உண்மைகள் இருப்பதை நீதிமன்றம் ஊகிக்கலாம்

BSA பிரிவு 120 - கற்பழிப்புக்கான சில வழக்குகளில் ஒப்புதல் இல்லாதது போன்ற அனுமானம்

BSA பிரிவு 121 - எஸ்டோப்பல்

BSA பிரிவு 122 - குத்தகைதாரர் மற்றும் உடைமையில் உள்ள நபரின் உரிமம் பெற்றவரின் எஸ்டோப்பல்

பிஎஸ்ஏ பிரிவு 123 - பரிமாற்ற மசோதாவை ஏற்றுக்கொள்பவர், பிணை எடுப்பவர் அல்லது உரிமம் பெற்றவர்

BSA பிரிவு 124 - யார் சாட்சியமளிக்கலாம்

BSA பிரிவு 125 - சாட்சியால் வாய்மொழியாக தொடர்பு கொள்ள முடியவில்லை

BSA பிரிவு 126 - சில வழக்குகளில் சாட்சிகளாக கணவன் மற்றும் மனைவியின் தகுதி

BSA பிரிவு 127 - நீதிபதிகள் மற்றும் நீதிபதிகள்

BSA பிரிவு 128 - திருமணத்தின் போது தொடர்பு

BSA பிரிவு 129 - மாநில விவகாரங்களுக்கான ஆதாரம்

BSA பிரிவு 130 - அதிகாரப்பூர்வ தகவல் தொடர்பு

BSA பிரிவு 131 - குற்றங்கள் பற்றிய தகவல்

BSA பிரிவு 132 - தொழில்முறை தகவல் தொடர்பு

BSA பிரிவு 133 - தன்னார்வ சான்றுகளால் சலுகைகள் தள்ளுபடி செய்யப்படவில்லை

BSA பிரிவு 134 - சட்ட ஆலோசகர்களுடன் இரகசிய தொடர்பு

BSA பிரிவு 135 - ஒரு கட்சி அல்லாத சாட்சியின் உரிமைப் பத்திரங்களைத் தயாரித்தல்

BSA பிரிவு 136 - ஆவணங்கள் அல்லது மின்னணு பதிவுகளை தயாரித்தல்

பிஎஸ்ஏ பிரிவு 137 - பதில் குற்றமாகிவிடும் என்ற காரணத்திற்காக சாட்சி பதில் அளிப்பதில் இருந்து மன்னிக்கப்படவில்லை

BSA பிரிவு 138 - உடந்தை

BSA பிரிவு 139 - சாட்சிகளின் எண்ணிக்கை

BSA பிரிவு 140 - சாட்சிகளின் ஆணை மற்றும் விசாரணை

பிஎஸ்ஏ பிரிவு 141 - சாட்சியங்களை ஏற்றுக்கொள்வது குறித்து நீதிபதி தீர்மானிக்க வேண்டும்

BSA பிரிவு 142 - சாட்சிகளின் விசாரணை

BSA பிரிவு 143 - தேர்வுகளின் வரிசை

BSA பிரிவு 144 - ஒரு ஆவணத்தை உருவாக்க அழைக்கப்பட்ட நபரின் குறுக்கு விசாரணை

BSA பிரிவு 145 - பாத்திரத்தின் சாட்சிகள்

BSA பிரிவு 146 - முன்னணி கேள்விகள்

BSA பிரிவு 147 - எழுத்துப்பூர்வமாக உள்ள விஷயங்களுக்கான ஆதாரம்

BSA பிரிவு 148 - எழுத்துப்பூர்வமாக முந்தைய அறிக்கைகளின் குறுக்கு விசாரணை

BSA பிரிவு 149 - குறுக்கு விசாரணையில் சட்டப்பூர்வமான கேள்விகள்

BSA பிரிவு 150 - சாட்சி பதிலளிக்க வேண்டிய கட்டாயம்

BSA பிரிவு 151 - எப்போது கேள்வி கேட்கப்படும், சாட்சி எப்போது பதிலளிக்க வேண்டும் என்பதை நீதிமன்றம் தீர்மானிக்கும்

BSA பிரிவு 152 - நியாயமான காரணங்கள் இல்லாமல் கேள்வி கேட்கக்கூடாது

BSA பிரிவு 153 - நியாயமான காரணங்கள் இல்லாமல் கேள்வி கேட்கப்பட்டால் நீதிமன்ற நடைமுறை

BSA பிரிவு 154 - அநாகரீகமான மற்றும் அவதூறான கேள்விகள்

BSA பிரிவு 155 - அவமதிக்கும் அல்லது எரிச்சலூட்டும் நோக்கத்துடன் கேள்விகள்

BSA பிரிவு 156 - உண்மைத்தன்மையை சோதிக்கும் கேள்விகளுக்கான பதில்களுக்கு முரணான ஆதாரங்களை விலக்குதல்

BSA பிரிவு 157 - அவரது சொந்த சாட்சியிடம் தரப்பு கேள்வி

BSA பிரிவு 158 - சாட்சியை குற்றஞ்சாட்டுதல்

BSA பிரிவு 159 - ஏற்றுக்கொள்ளக்கூடிய தொடர்புடைய உண்மையின் ஆதாரத்தை உறுதிப்படுத்தும் கேள்விகள்

BSA பிரிவு 160 - சாட்சியின் முன்னாள் அறிக்கைகள் அதே உண்மையைப் பிற்கால சாட்சியத்தை உறுதிப்படுத்துவதாக நிரூபிக்கப்படலாம்

BSA பிரிவு 161 - பிரிவு 26 அல்லது 27 இன் கீழ் தொடர்புடைய நிரூபிக்கப்பட்ட அறிக்கை தொடர்பாக என்ன விஷயங்கள் நிரூபிக்கப்படலாம்

BSA பிரிவு 162 - நினைவகத்தைப் புதுப்பிக்கிறது

BSA பிரிவு 163 - பிரிவு 162 இல் குறிப்பிடப்பட்டுள்ள ஆவணத்தில் கூறப்பட்டுள்ள உண்மைகளுக்கான சாட்சியம்

பிஎஸ்ஏ பிரிவு 164 - நினைவகத்தைப் புதுப்பிக்கப் பயன்படும் எழுதும் உரிமை

BSA பிரிவு 165 - ஆவணங்களின் தயாரிப்பு

பிஎஸ்ஏ பிரிவு 166 - அழைப்பிதழில் சமர்ப்பிக்கப்பட்ட ஆவணத்தை ஆதாரமாக வழங்குதல்

BSA பிரிவு 167 - அறிவிப்பின் பேரில் நிராகரிக்கப்பட்ட ஆவணம் தயாரிப்பை ஆதாரமாகப் பயன்படுத்துதல்

பிஎஸ்ஏ பிரிவு 168 - கேள்விகளை எழுப்ப அல்லது உற்பத்தியை உத்தரவிட நீதிபதியின் அதிகாரம்

BSA பிரிவு 169 - முறையற்ற சேர்க்கை அல்லது ஆதாரங்களை நிராகரிப்பதற்காக புதிய விசாரணை இல்லை

BSA பிரிவு 170 - ரத்து மற்றும் சேமிப்பு

बीएसए अध्याय 1 - प्रारंभिक

बीएसए अध्याय 2 - तथ्यों की प्रासंगिकता

बीएसए अध्याय 3 - तथ्य जिन्हें साबित करने की आवश्यकता नहीं है

बीएसए अध्याय 4 - मौखिक साक्ष्य के बारे में

बीएसए अध्याय 5 - दस्तावेजी साक्ष्य के बारे में

बीएसए अध्याय 6 - दस्तावेजी साक्ष्य द्वारा मौखिक साक्ष्य के बहिष्कार के बारे में

बीएसए अध्याय 7 - सबूत के बोझ के बारे में

बीएसए अध्याय 8 - एस्टोपल

बीएसए अध्याय 9 - गवाहों के बारे में

बीएसए अध्याय 10 - गवाहों की परीक्षा के बारे में

बीएसए अध्याय 11 - साक्ष्य के अनुचित प्रवेश और अस्वीकृति के बारे में

बीएसए अध्याय 12 - निरसन और बचत

बीएसए अनुसूची -1

बीएसए धारा 1 - संक्षिप्त शीर्षक, आवेदन और प्रारंभ

बीएसए धारा 2 - परिभाषाएँ

बीएसए धारा 3 - मुद्दे में तथ्यों और प्रासंगिक तथ्यों का साक्ष्य दिया जा सकता है।

बीएसए धारा 4 - एक ही लेन-देन का हिस्सा बनने वाले तथ्यों की प्रासंगिकता

बीएसए धारा 5 - तथ्य जो मुद्दे में तथ्यों या प्रासंगिक तथ्यों का अवसर, कारण या प्रभाव हैं

बीएसए धारा 6 - उद्देश्य, तैयारी और पिछला या बाद का आचरण

बीएसए धारा 7 - मुद्दे में तथ्य या प्रासंगिक तथ्यों को स्पष्ट करने या पेश करने के लिए आवश्यक तथ्य

बीएसए धारा 8 - सामान्य डिजाइन के संदर्भ में साजिशकर्ता द्वारा कही या की गई बातें

बीएसए धारा 9 - जब अन्यथा प्रासंगिक न होने वाले तथ्य प्रासंगिक हो जाते हैं

बीएसए धारा 10 - न्यायालय को राशि निर्धारित करने में सक्षम बनाने वाले तथ्य क्षति के लिए मुकदमों में प्रासंगिक हैं

बीएसए धारा 11 - जब अधिकार या प्रथा प्रश्न में हो तो प्रासंगिक तथ्य

बीएसए धारा 12 - मन की स्थिति, या शरीर या शारीरिक भावना के अस्तित्व को दर्शाने वाले तथ्य

बीएसए धारा 13 - इस प्रश्न से संबंधित तथ्य कि कार्य आकस्मिक था या जानबूझकर

बीएसए धारा 14 - प्रासंगिक होने पर व्यवसाय के पाठ्यक्रम का अस्तित्व

बीएसए धारा 15 - स्वीकृति परिभाषित

बीएसए धारा 16 - कार्यवाही में पक्षकार या उसके प्रतिनिधि द्वारा स्वीकृति

बीएसए धारा 17 - ऐसे व्यक्तियों द्वारा स्वीकृति जिनकी स्थिति वाद के पक्षकार के विरुद्ध सिद्ध की जानी चाहिए

बीएसए धारा 18 - वाद के पक्षकार द्वारा स्पष्ट रूप से संदर्भित व्यक्तियों द्वारा स्वीकृति

बीएसए धारा 19 - उन्हें बनाने वाले व्यक्तियों के विरुद्ध, तथा उनके द्वारा या उनकी ओर से स्वीकृति का प्रमाण

बीएसए धारा 20 - जब दस्तावेजों की विषय-वस्तु के बारे में मौखिक स्वीकृति प्रासंगिक हो

बीएसए धारा 21 - जब प्रासंगिक हो तो सिविल मामलों में स्वीकृति

बीएसए धारा 22 - प्रलोभन, धमकी, जबरदस्ती या वादे के कारण किया गया इकबालिया बयान, जब आपराधिक कार्यवाही में अप्रासंगिक हो

बीएसए धारा 23 - पुलिस अधिकारी के समक्ष स्वीकारोक्ति

बीएसए धारा 24 - साबित किए गए इकबालिया बयान पर विचार करना, जो इसे बनाने वाले व्यक्ति और उसी अपराध के लिए संयुक्त रूप से विचाराधीन अन्य लोगों को प्रभावित करता है

बीएसए धारा 25 - स्वीकृति निर्णायक सबूत नहीं है, लेकिन रोक सकती है

बीएसए धारा 26 - ऐसे मामले जिनमें किसी ऐसे व्यक्ति द्वारा प्रासंगिक तथ्य का कथन जो मर चुका है या नहीं पाया जा सकता है, आदि, प्रासंगिक

बीएसए धारा 27 - बाद की कार्यवाही में, उसमें वर्णित तथ्यों की सत्यता को साबित करने के लिए कुछ साक्ष्यों की प्रासंगिकता।

बीएसए धारा 28 - प्रासंगिक होने पर लेखा पुस्तकों में प्रविष्टियाँ

बीएसए धारा 29 - कर्तव्य के निष्पादन में सार्वजनिक अभिलेख या इलेक्ट्रॉनिक अभिलेख में प्रविष्टि की प्रासंगिकता

बीएसए धारा 30 - मानचित्रों, चार्टों और योजनाओं में कथनों की प्रासंगिकता

बीएसए धारा 31 - कुछ अधिनियमों या अधिसूचनाओं में निहित सार्वजनिक प्रकृति के तथ्य के बारे में कथन की प्रासंगिकता

बीएसए धारा 32 - इलेक्ट्रॉनिक या डिजिटल रूप सहित कानून की पुस्तकों में निहित किसी भी कानून के बारे में कथनों की प्रासंगिकता

बीएसए धारा 33 - जब कथन किसी वार्तालाप, दस्तावेज़, इलेक्ट्रॉनिक अभिलेख, पुस्तक या पत्रों या कागजों की श्रृंखला का हिस्सा बनता है तो क्या साक्ष्य दिया जाना चाहिए।

बीएसए धारा 34 - दूसरे मुकदमे या मुकदमे को रोकने के लिए प्रासंगिक पिछले निर्णय

बीएसए धारा 35 - प्रोबेट, आदि, क्षेत्राधिकार में कुछ निर्णयों की प्रासंगिकता

बीएसए धारा 36 - धारा 35 में उल्लिखित निर्णयों, आदेशों या डिक्री की प्रासंगिकता और प्रभाव

बीएसए धारा 37 - धारा 34, 35 और 36 में उल्लिखित निर्णयों आदि के अलावा अन्य निर्णय, आदि जब प्रासंगिक हों

बीएसए धारा 38 - निर्णय प्राप्त करने में धोखाधड़ी या मिलीभगत, या न्यायालय की अक्षमता, साबित की जा सकती है

बीएसए धारा 39 - विशेषज्ञों की राय

बीएसए धारा 40 - विशेषज्ञों की राय से संबंधित तथ्य

बीएसए धारा 41 - हस्तलेखन और हस्ताक्षर के बारे में राय, जब प्रासंगिक हो

बीएसए धारा 42 - सामान्य प्रथा या अधिकार के अस्तित्व के बारे में राय, जब प्रासंगिक हो

बीएसए धारा 43 - प्रथाओं, सिद्धांतों आदि के बारे में राय, जब प्रासंगिक हो

बीएसए धारा 44 - राय संबंध पर, जब प्रासंगिक हो

BSA धारा 45 - राय के आधार, जब प्रासंगिक हो

BSA धारा 46 - सिविल मामलों में आरोपित आचरण को साबित करने के लिए चरित्र, अप्रासंगिक

BSA धारा 47 - आपराधिक मामलों में पिछला अच्छा चरित्र प्रासंगिक

BSA धारा 48 - चरित्र या पिछले यौन अनुभव का साक्ष्य कुछ मामलों में प्रासंगिक नहीं

BSA धारा 49 - पिछला बुरा चरित्र प्रासंगिक नहीं, सिवाय जवाब के

BSA धारा 50 - चरित्र के रूप में क्षति को प्रभावित करना

BSA धारा 51 - न्यायिक रूप से ध्यान देने योग्य तथ्य को साबित करने की आवश्यकता नहीं है

BSA धारा 52 - तथ्य जिनका न्यायालय न्यायिक नोटिस लेगा

BSA धारा 53 - स्वीकार किए गए तथ्यों को साबित करने की आवश्यकता नहीं है

BSA धारा 54 - मौखिक साक्ष्य द्वारा तथ्यों का प्रमाण

BSA धारा 55 - मौखिक साक्ष्य प्रत्यक्ष होना चाहिए

BSA धारा 56 - दस्तावेजों की सामग्री का प्रमाण

BSA धारा 57 - प्राथमिक साक्ष्य

BSA धारा 58 - द्वितीयक साक्ष्य

बीएसए धारा 59 - प्राथमिक साक्ष्य द्वारा दस्तावेजों का प्रमाण

बीएसए धारा 60 - ऐसे मामले जिनमें दस्तावेजों से संबंधित द्वितीयक साक्ष्य दिए जा सकते हैं

बीएसए धारा 61 - इलेक्ट्रॉनिक या डिजिटल रिकॉर्ड

बीएसए धारा 62 - इलेक्ट्रॉनिक रिकॉर्ड से संबंधित साक्ष्य के संबंध में विशेष प्रावधान

बीएसए धारा 63 - इलेक्ट्रॉनिक रिकॉर्ड की स्वीकार्यता

बीएसए धारा 64 - प्रस्तुत करने के लिए नोटिस के संबंध में नियम

बीएसए धारा 65 - हस्ताक्षरित या लिखित दस्तावेज प्रस्तुत करने वाले व्यक्ति के हस्ताक्षर और हस्तलेख का प्रमाण

बीएसए धारा 66 - इलेक्ट्रॉनिक हस्ताक्षर के संबंध में प्रमाण

बीएसए धारा 67 - कानून द्वारा सत्यापित किए जाने के लिए आवश्यक दस्तावेज के निष्पादन का प्रमाण

बीएसए धारा 68 - प्रमाण जहां कोई सत्यापित करने वाला गवाह नहीं मिला

बीएसए धारा 69 - सत्यापित दस्तावेज के पक्षकार द्वारा निष्पादन की स्वीकृति

बीएसए धारा 70 - प्रमाण जब सत्यापित करने वाला गवाह निष्पादन से इनकार करता है

बीएसए धारा 71 - कानून द्वारा सत्यापित किए जाने के लिए आवश्यक नहीं दस्तावेज का प्रमाण

बीएसए धारा 72 - हस्ताक्षर, लेखन या मुहर की तुलना अन्य स्वीकृत या प्रमाणित दस्तावेजों से करना

बीएसए धारा 73 - डिजिटल हस्ताक्षर के सत्यापन के बारे में प्रमाण

बीएसए धारा 74 - सार्वजनिक और निजी दस्तावेज

बीएसए धारा 75 - सार्वजनिक दस्तावेजों की प्रमाणित प्रतियां

बीएसए धारा 76 - प्रमाणित प्रतियां प्रस्तुत करके दस्तावेजों का प्रमाण

बीएसए धारा 77 - अन्य आधिकारिक दस्तावेजों का प्रमाण

बीएसए धारा 78 - प्रमाणित प्रतियों की वास्तविकता के बारे में अनुमान

बीएसए धारा 79 - साक्ष्य के अभिलेख के रूप में प्रस्तुत दस्तावेजों के बारे में अनुमान

बीएसए धारा 80 - राजपत्रों, समाचार पत्रों और अन्य दस्तावेजों के बारे में अनुमान

बीएसए धारा 81 - इलेक्ट्रॉनिक या डिजिटल रिकॉर्ड में राजपत्रों के बारे में अनुमान

बीएसए धारा 82 - सरकार के प्राधिकार द्वारा बनाए गए मानचित्रों या योजनाओं के बारे में अनुमान

बीएसए धारा 83 - कानूनों के संग्रह और निर्णयों की रिपोर्ट के बारे में अनुमान

बीएसए धारा 84 - पावर्सऑफ-अटॉर्नी

बीएसए धारा 85 - इलेक्ट्रॉनिक समझौतों के बारे में अनुमान

बीएसए धारा 86 - इलेक्ट्रॉनिक रिकॉर्ड और इलेक्ट्रॉनिक हस्ताक्षरों के बारे में अनुमान

बीएसए धारा 87 - इलेक्ट्रॉनिक हस्ताक्षर प्रमाणपत्रों के बारे में अनुमान

बीएसए धारा 88 - विदेशी न्यायिक रिकॉर्ड की प्रमाणित प्रतियों के बारे में अनुमान

बीएसए धारा 89 - पुस्तकों, मानचित्रों और चार्टों के बारे में अनुमान

बीएसए धारा 90 - इलेक्ट्रॉनिक संदेशों के बारे में अनुमान

बीएसए धारा 91 - प्रस्तुत न किए गए दस्तावेजों के उचित निष्पादन आदि के बारे में अनुमान

बीएसए धारा 92 - तीस साल पुराने दस्तावेजों के बारे में अनुमान

बीएसए धारा 93 - पांच साल पुराने इलेक्ट्रॉनिक रिकॉर्ड के बारे में अनुमान

बीएसए धारा 94 - अनुबंधों, अनुदानों और संपत्ति के अन्य निपटान की शर्तों का साक्ष्य दस्तावेज़ के रूप में कम किया गया

बीएसए धारा 95 - मौखिक समझौते के साक्ष्य का बहिष्करण

बीएसए धारा 96 - अस्पष्ट दस्तावेज़ को स्पष्ट करने या संशोधित करने के लिए साक्ष्य का बहिष्करण

BSA धारा 97 - मौजूदा तथ्यों के संदर्भ में दस्तावेज़ के अनुप्रयोग के विरुद्ध साक्ष्य का बहिष्करण

BSA धारा 98 - मौजूदा तथ्यों के संदर्भ में दस्तावेज़ के अर्थहीन होने के संबंध में साक्ष्य

BSA धारा 99 - भाषा के अनुप्रयोग के संबंध में साक्ष्य जो कई व्यक्तियों में से केवल एक पर लागू हो सकता है

BSA धारा 100 - तथ्यों के दो सेटों में से किसी एक पर भाषा के अनुप्रयोग के संबंध में साक्ष्य, जिनमें से किसी पर भी संपूर्ण रूप से लागू नहीं होता

BSA धारा 101 - अस्पष्ट वर्णों आदि के अर्थ के संबंध में साक्ष्य

BSA धारा 102 - दस्तावेज़ की शर्तों में परिवर्तन करने वाले समझौते का साक्ष्य कौन दे सकता है

BSA धारा 103 - वसीयत से संबंधित भारतीय उत्तराधिकार अधिनियम के प्रावधानों की छुट

BSA धारा 104 - सबूत का भार

BSA धारा 105 - सबूत का भार किस पर है

BSA धारा 106 - विशेष तथ्य के संबंध में सबूत का भार

BSA धारा 107 - साक्ष्य को स्वीकार्य बनाने के लिए साबित किए जाने वाले तथ्य को साबित करने का भार

बीएसए धारा 108 - यह साबित करने का भार कि अभियुक्त का मामला अपवादों के अंतर्गत आता है

बीएसए धारा 109 - तथ्य को साबित करने का भार, विशेष रूप से ज्ञान के भीतर

बीएसए धारा 110 - तीस वर्षों के भीतर जीवित रहने वाले व्यक्ति की मृत्यु को साबित करने का भार

बीएसए धारा 111 - यह साबित करने का भार कि वह व्यक्ति जीवित है जिसके बारे में सात वर्षों से कोई नहीं जानता

बीएसए धारा 112 - साझेदारों, मकान मालिक और किराएदार, प्रिंसिपल और एजेंट के मामलों में संबंध के बारे में सबूत का भार

बीएसए धारा 113 - स्वामित्व के बारे में सबूत का भार

बीएसए धारा 114 - लेन-देन में सद्भावना का प्रमाण जहां एक पक्ष सक्रिय विश्वास के संबंध में है

बीएसए धारा 115 - कुछ अपराधों के बारे में अनुमान

बीएसए धारा 116. विवाह के दौरान जन्म, वैधता का निर्णायक प्रमाण

बीएसए धारा 117 - विवाहित द्वारा आत्महत्या के लिए उकसाने के बारे में अनुमान महिला

बीएसए धारा 118 - दहेज हत्या के बारे में अनुमान

बीएसए धारा 119 - न्यायालय कुछ तथ्यों के अस्तित्व का अनुमान लगा सकता है

बीएसए धारा 120 - बलात्कार के लिए कुछ अभियोजन में सहमति की अनुपस्थिति के बारे में अनुमान

बीएसए धारा 121 - एस्टोपल

बीएसए धारा 122 - किराएदार और लाइसेंसधारी या कब्जे में मौजूद व्यक्ति का एस्टोपल

बीएसए धारा 123 - विनिमय पत्र के स्वीकारकर्ता, जमानतदार या लाइसेंसधारी का एस्टोपल

बीएसए धारा 124 - कौन गवाही दे सकता है

बीएसए धारा 125 - मौखिक रूप से संवाद करने में असमर्थ गवाह

बीएसए धारा 126 - कुछ मामलों में गवाह के रूप में पति और पत्नी की योग्यता

बीएसए धारा 127 - न्यायाधीश और मजिस्ट्रेट

बीएसए धारा 128 - विवाह के दौरान संचार

बीएसए धारा 129 - राज्य के मामलों के बारे में साक्ष्य

बीएसए धारा 130 - आधिकारिक संचार

बीएसए धारा 131 - अपराध के बारे में जानकारी

बीएसए धारा 132 - व्यावसायिक संचार

बीएसए धारा 133 - स्वैच्छिक साक्ष्य द्वारा विशेषाधिकार का त्याग नहीं किया जाना

बीएसए धारा 134 - कानूनी सलाहकारों के साथ गोपनीय संचार

बीएसए धारा 135 - गवाह के स्वामित्व-पत्रों का उत्पादन, जो पक्षकार नहीं है

बीएसए धारा 136 - ऐसे दस्तावेज़ या इलेक्ट्रॉनिक रिकॉर्ड का उत्पादन, जिन्हें कोई अन्य व्यक्ति, जो उनके पास है, प्रस्तुत करने से मना कर सकता है

बीएसए धारा 137 - गवाह को इस आधार पर उत्तर देने से छूट नहीं दी जाती कि उत्तर देने से अपराध सिद्ध होगा

बीएसए धारा 138 - सहयोगी

बीएसए धारा 139 - गवाहों की संख्या

बीएसए धारा 140 - गवाहों के उत्पादन और परीक्षा का आदेश

बीएसए धारा 141 - न्यायाधीश साक्ष्य की स्वीकार्यता के बारे में निर्णय लेना

बीएसए धारा 142 - गवाहों की परीक्षा

बीएसए धारा 143 - परीक्षा का क्रम

बीएसए धारा 144 - दस्तावेज प्रस्तुत करने के लिए बुलाए गए व्यक्ति की जिरह

बीएसए धारा 145 - चरित्र के गवाह

बीएसए धारा 146 - प्रमुख प्रश्न

बीएसए धारा 147 - लिखित मामलों के बारे में साक्ष्य

बीएसए धारा 148 - लिखित में पिछले बयानों के बारे में जिरह

बीएसए धारा 149 - जिरह में वैध प्रश्न

बीएसए धारा 150 - गवाह को उत्तर देने के लिए कब बाध्य किया जाए

बीएसए धारा 151 - न्यायालय को यह तय करना है कि कब प्रश्न पूछा जाए और कब गवाह को उत्तर देने के लिए बाध्य किया जाए

बीएसए धारा 152 - उचित आधार के बिना प्रश्न नहीं पूछा जाना चाहिए

बीएसए धारा 153 - उचित आधार के बिना प्रश्न पूछे जाने की स्थिति में न्यायालय की प्रक्रिया

बीएसए धारा 154 - अभद्र और निंदनीय प्रश्न

बीएसए धारा 155 - अपमान या परेशान करने के इरादे से पूछे गए प्रश्न

BSA धारा 156 - सत्यता की जांच करने वाले प्रश्नों के उत्तरों का खंडन करने के लिए साक्ष्य का बहिष्कार

BSA धारा 157 - पक्ष द्वारा अपने स्वयं के गवाह से प्रश्न

BSA धारा 158 - गवाह की विश्वसनीयता पर आक्षेप

BSA धारा 159 - प्रासंगिक तथ्य के साक्ष्य की पुष्टि करने वाले प्रश्न, स्वीकार्य

BSA धारा 160 - गवाह के पूर्व कथनों को उसी तथ्य के बारे में बाद की गवाही की पुष्टि करने के लिए साबित किया जा सकता है

BSA धारा 161 - धारा 26 या 27 के तहत प्रासंगिक साबित बयान के संबंध में क्या मामले साबित किए जा सकते हैं

BSA धारा 162 - स्मृति ताज़ा करना

BSA धारा 163 - धारा 162 में उल्लिखित दस्तावेज़ में बताए गए तथ्यों की गवाही

BSA धारा 164 - स्मृति ताज़ा करने के लिए उपयोग किए जाने वाले लेखन के बारे में प्रतिकूल पक्ष का अधिकार

BSA धारा 165 - दस्तावेज़ों का उत्पादन

BSA धारा 166 - साक्ष्य के रूप में, दस्तावेज़ को देना नोटिस पर प्रस्तुत करने के लिए

बीएसए धारा 167 - नोटिस पर प्रस्तुत करने से मना किए गए दस्तावेज़ को साक्ष्य के रूप में उपयोग करना

बीएसए धारा 168 - प्रश्न पूछने या प्रस्तुत करने का आदेश देने की न्यायाधीश की शक्ति

बीएसए धारा 169 - साक्ष्य के अनुचित प्रवेश या अस्वीकृति के लिए कोई नया परीक्षण नहीं

बीएसए धारा 170 - निरसन और बचत

-----------------------------
AIBE exam model question paper with answer English : https://youtu.be/m7JKG4Js_9w

AIBE exam model question paper with answer tamil/தமிழ் : https://youtu.be/D1-Ro6zaTOw

AIBE exam model question paper with answer Hindi/हिंदी : https://youtu.be/Lf_NPnvDj4w

AIBE exam model question paper with answer Bengali/বাংলা : https://youtu.be/MxVd9bZlkmI

AIBE exam model question paper with answer Marathi/मराठी : https://youtu.be/vl4_IPmxSmc

AIBE exam model question paper with answer Telugu/తెలుగు : https://youtu.be/r-ZRErVyu6E

AIBE exam model question paper with answer Gujarati/ગુજરાતી : https://youtu.be/8EWrcnFmebc
-----------------------------
BNS act sections list | bare act : https://youtu.be/PpTEX80LB30
BNSS act sections list | bare act : https://youtu.be/o3vDafx8SXg
BSA act sections list / bare act : https://youtu.be/A-5-TYhBku4
-----------------------------
Follow our Whats app channel : https://whatsapp.com/channel/0029Va9tkDP4CrfefciWJN0y
-----------------------------
👍Thank you for like and sharing👍
Share your friends in - 🎓Regional language question and answer🎓
🎓 Share & support Us 👍
-----------------------------
 

 

Ayurvedic/AYUSH Doctors Can't Seek Parity With Medical Doctors : Supreme Court Reiterates

While dismissing a special leave petition, the Supreme Court recently reiterated that Ayurvedic/AYUSH doctors cannot seek parity with medical doctors. The order was passed noting the qualitative distinction between the academic qualifications and standard of imparting of the respective degree courses.

"we are satisfied on facts that the Ayurvedic or AYUSH doctors serving in the State of Kerala, having regard to the qualitative distinction in the academic qualifications and the standard of imparting respective degree courses, cannot seek parity with medical doctors", said a bench of Justices Surya Kant and Ujjal Bhuyan.

In making the aforesaid observations, the bench referred to the Court's earlier decision in State of Gujarat And Ors. v. Dr. P.A. Bhatt And Ors., where it was held that allopathy doctors and doctors of indigenous medicine cannot be said to be performing equal work so as to be entitled to equal pay.

Reference was also made to the decision in Central Council for Research in Ayurvedic Sciences and Another v. Bikartan Das and Others, where it was observed that an employee of CCRAS, Ministry of AYUSH was not automatically entitled to demand parity in superannuation age with AYUSH doctors, just because he treated OPD and IPD patients. 

 ஆயுர்வேத/ஆயுஷ் மருத்துவர்கள் மருத்துவ மருத்துவர்களுக்கு இணையாக இருக்க முடியாது: உச்சநீதிமன்றம் மீண்டும் வலியுறுத்தல்

 சிறப்பு விடுப்பு மனுவை தள்ளுபடி செய்த உச்ச நீதிமன்றம், ஆயுர்வேத/ஆயுஷ் மருத்துவர்கள் மருத்துவ மருத்துவர்களுக்கு இணையாக இருக்க முடியாது என்று சமீபத்தில் மீண்டும் வலியுறுத்தியது. அந்தந்த பட்டப் படிப்புகளின் கல்வித் தகுதி மற்றும் தரம் ஆகியவற்றுக்கு இடையே உள்ள தர வேறுபாட்டைக் குறிப்பிட்டு இந்த உத்தரவு நிறைவேற்றப்பட்டது.

 "கேரள மாநிலத்தில் பணியாற்றும் ஆயுர்வேத அல்லது ஆயுஷ் மருத்துவர்கள், கல்வித் தகுதி மற்றும் அந்தந்த பட்டப் படிப்புகளை வழங்குவதற்கான தரத்தில் உள்ள வேறுபாட்டைக் கருத்தில் கொண்டு, மருத்துவ மருத்துவர்களுக்கு இணையாக இருக்க முடியாது என்ற உண்மைகளில் நாங்கள் திருப்தி அடைகிறோம்" என்று பெஞ்ச் கூறியது. நீதிபதிகள் சூர்யா காந்த் மற்றும் உஜ்ஜல் புயான்.

 மேற்கூறிய அவதானிப்புகளை மேற்கொள்வதில், பெஞ்ச், குஜராத் மாநிலம் மற்றும் ஓர்ஸ் தொடர்பான நீதிமன்றத்தின் முந்தைய தீர்ப்பை குறிப்பிட்டது. v. டாக்டர் பி.ஏ. பட் அண்ட் ஆர்ஸ்., அங்கு அலோபதி மருத்துவர்களும், சுதேச மருத்துவ மருத்துவர்களும் சம ஊதியம் பெறும் வகையில் சம வேலையைச் செய்வதாகக் கூற முடியாது.

 ஆயுர்வேத அறிவியல் ஆராய்ச்சிக்கான மத்திய கவுன்சில் மற்றும் மற்றொரு வி. பிகார்டன் தாஸ் மற்றும் பிறரின் முடிவு குறித்தும் குறிப்பிடப்பட்டுள்ளது. இதில், CCRAS, ஆயுஷ் அமைச்சகத்தின் ஊழியர் ஒருவர், ஆயுஷ் மருத்துவர்களுடன் ஓய்வு பெறும் வயதில் தானாக சம உரிமை கோரவில்லை என்பது கவனிக்கப்பட்டது. , அவர் OPD மற்றும் IPD நோயாளிகளுக்கு சிகிச்சை அளித்ததால்.

हाल ही में एक विशेष अनुमति याचिका को खारिज करते हुए सर्वोच्च न्यायालय ने दोहराया कि आयुर्वेदिक/आयुष चिकित्सक चिकित्सा चिकित्सकों के साथ समानता की मांग नहीं कर सकते। शैक्षणिक योग्यता और संबंधित डिग्री पाठ्यक्रमों को प्रदान करने के मानक के बीच गुणात्मक अंतर को देखते हुए यह आदेश पारित किया गया।

न्यायमूर्ति सूर्यकांत और न्यायमूर्ति उज्जल भुयान की पीठ ने कहा, "हम इस तथ्य से संतुष्ट हैं कि केरल राज्य में सेवारत आयुर्वेदिक या आयुष चिकित्सक, शैक्षणिक योग्यता और संबंधित डिग्री पाठ्यक्रमों को प्रदान करने के मानक में गुणात्मक अंतर को देखते हुए, चिकित्सा चिकित्सकों के साथ समानता की मांग नहीं कर सकते।"

उपर्युक्त टिप्पणियां करते हुए, पीठ ने गुजरात राज्य और अन्य बनाम डॉ. पी.ए. भट्ट और अन्य में न्यायालय के पहले के निर्णय का हवाला दिया, जिसमें यह माना गया था कि एलोपैथी चिकित्सक और स्वदेशी चिकित्सा के चिकित्सक समान कार्य करने वाले नहीं कहे जा सकते, ताकि उन्हें समान वेतन मिले।

 केंद्रीय आयुर्वेदिक विज्ञान अनुसंधान परिषद एवं अन्य बनाम बिकर्तन दास एवं अन्य मामले में लिए गए निर्णय का भी संदर्भ दिया गया, जिसमें यह पाया गया कि आयुष मंत्रालय के सीसीआरएएस का कोई कर्मचारी सिर्फ इसलिए आयुष डॉक्टरों के साथ सेवानिवृत्ति आयु में समानता की मांग करने का स्वतः हकदार नहीं है, क्योंकि वह ओपीडी और आईपीडी रोगियों का इलाज करता है।

"Reservation of seats cannot be given on the basis of religion.." is the most important point made by the Supreme Court

 Delhi: The West Bengal government had declared Muslims as OBCs and given them reservation. The West Bengal government's decision was quashed by the Calcutta High Court, and an appeal was filed in the Supreme Court. As this case came up for hearing today, the Supreme Court has given a very important opinion that reservation cannot be given on the basis of religion.

In 2010, the West Bengal government classified 77 castes as Other Backward Classes (OBC). Through this, those communities were also able to get the benefits of reservation.

Appeal: Most of it is said to be Muslim. In a case filed against this in the Kolkata High Court, the Kolkata High Court quashed the order of the West Bengal government saying that reservation cannot be given on the basis of religion. Against this, an appeal was filed in the High Court on behalf of the West Bengal Government.

Cannot be granted on grounds of religion: The case came up for hearing before a bench comprising Justices PR Kawai and KV Viswanathan. Then Kapil Sibal appeared and argued in support of the West Bengal government. At that time, Justice Kawai said, "Reservation cannot be given on the basis of religion."Kapil Sibal Argument: Kapil Sibal in the Supreme Court, "The Calcutta High Court has passed this judgment on the basis of the Andhra High Court's judgment which canceled the reservation given to Muslims in Andhra Pradesh. But we must note that the Supreme Court has stayed the judgment of the Andhra High Court.

Reservation by West Bengal Government is not based on religion. All societies have disadvantaged people. Even the report given by retired Justice Ranganath Mishra Commission said that reservation should be given to Muslims," he said.

Judge Kawai then interjected and pointed out that "we need data to prove that we are disadvantaged". Kapil Sibal said, "We have the data. Many people, including students, have been affected by this order of the ICourt. Around 12 lakh OBC certificates have been cancelled."

Argument of the Opposite Side: The senior advocate who appeared on the opposite side then B.SBadwalia said, "No study was conducted to find out that the people who were given reservation belong to backward communities. The High Court mentioned in its judgment that there is no data for this"Although the state government has the right to grant internal quota, internal quota can be granted following due process," he said.

As many lakhs of people were affected by this, Kapil Sibil requested to provide interim relief. However, the judges denied that an interim order could be issued and the case was dismissed on Jan. Postponed to 7th.

"மதத்தின் அடிப்படையில் இட ஒதுக்கீடு வழங்க முடியாது.." சுப்ரீம் கோர்ட் சொன்ன மிக முக்கிய கருத்து

டெல்லி: மேற்கு வங்க அரசு இஸ்லாமியர்களை ஓபிசி பிரிவினராக அறிவித்து இட ஒதுக்கீடு வழங்கியிருந்தது. மேற்கு வங்க அரசின் இந்த முடிவைக் கொல்கத்தா உயர்நீதிமன்றம் ரத்து செய்த நிலையில், அதை எதிர்த்து சுப்ரீம் கோர்ட்டில் மேல்முறையீடு செய்யப்பட்டது. இந்த வழக்கு இன்று விசாரணைக்கு வந்த நிலையில், மதத்தின் அடிப்படையில் இட ஒதுக்கீடு வழங்க முடியாது என்ற மிக முக்கிய கருத்தை சுப்ரீம் கோர்ட் கூறியுள்ளது.

மேற்கு வங்க அரசு கடந்த 2010ம் ஆண்டு 77 சாதியினரை இதர பிற்படுத்தப்பட்ட வகுப்பினராக (ஓபிசி) வகைப்படுத்தி உத்தரவிட்டது. இதன் மூலம் அந்த சமூகத்தினரும் இட ஒதுக்கீடு பலன்களைப் பெற முடிந்தது.

மேல்முறையீடு: அதில் பெரும்பாலானோர் இஸ்லாமியர்கள் என்று சொல்லப்படுகிறது. இதை எதிர்த்து கொல்கத்தா ஐகோர்ட்டில் தொடரப்பட்ட வழக்கில் மத அடிப்படையில் இட ஒதுக்கீடு வழங்க முடியாது என்று சொல்லி மேற்கு வங்க அரசின் உத்தரவைக் கொல்கத்தா ஐகோர்ட் ரத்து செய்தது. இதை எதிர்த்து மேற்கு வங்க அரசு சார்பில் உயர் நீதிமன்றத்தில் மேல்முறையீடு செய்யப்பட்டது.

மதத்தின் அடிப்படையில் தர முடியாது: இந்த வழக்கு நீதிபதிகள் பி.ஆர்.கவாய் மற்றும் கே.வி.விஸ்வநாதன் ஆகியோர் அடங்கிய அமர்வு முன்பு விசாரணைக்கு வந்தது. அப்போது கபில் சிபல் மேற்கு வங்க அரசுக்கு ஆதரவாக ஆஜராகி வாதிட்டார். அப்போது நீதிபதி கவாய், "மதத்தின் அடிப்படையில் இட ஒதுக்கீடு வழங்க முடியாது" என்று குறிப்பிட்டார்.

கபில் சிபல் வாதம்: உச்ச நீதிமன்றத்தில் கபில் சிபல், "ஆந்திராவில் இஸ்லாமியர்களுக்கு வழங்கப்பட்ட இட ஒதுக்கீட்டை ரத்து செய்து ஆந்திர ஹைகோர்ட் வழங்கிய தீர்ப்பின் அடிப்படையில் கொல்கத்தா உயர் நீதிமன்றம் இந்த தீர்ப்பைப் பிறப்பித்துள்ளது. ஆனால், ஆந்திர ஐகோர்ட்டின் தீர்ப்பை உச்ச நீதிமன்றம் நிறுத்தி வைத்துள்ளதை நாம் கவனிக்க வேண்டும்.

மேற்கு வங்க அரசு வழங்கும் இடஒதுக்கீடு என்பது மதத்தின் அடிப்படையிலானது அல்ல. அனைத்து சமூகங்களிலும் பின்தங்கிய மக்கள் உள்ளனர். ஓய்வு பெற்ற நீதியரசர் ரங்கநாத் மிஸ்ரா கமிஷன் கொடுத்த ரிப்போர்ட்டில் கூட முஸ்லிம்களுக்கு இட ஒதுக்கீடு வழங்கப்பட வேண்டும் என்றே கூறப்பட்டுள்ளது" என்றார்.

அப்போது குறுக்கிட்ட நீதிபதி கவாய், "பின்தங்கியவர்கள் என்றால் அதை நிரூபிக்கும் தரவுகள் தேவை" என்பதைச் சுட்டிக்காட்டினார். அதற்கு கபில் சிபல், "அதற்கான தரவுகள் எங்களிடம் உள்ளது. ஐகோர்ட்டின் இந்த உத்தரவால் மாணவர்கள் உட்பட அதிக பேர் பாதிக்கப்பட்டுள்ளனர். சுமார் 12 லட்சம் பேரின் ஓபிசி சான்றிதழ் இதனால் ரத்து செய்யப்பட்டுள்ளது" என்றார்

எதிர்த் தரப்பு வாதம்: அப்போது எதிர்த் தரப்பில் ஆஜரான மூத்த வழக்கறிஞர் பி.எஸ்.பட்வாலியா, "இட ஒதுக்கீடு வழங்கப்பட்டவர்கள் பின்தங்கிய சமூகத்தைச் சேர்ந்தவர்கள் தான் என்பதைக் கண்டறிய எந்த ஆய்வும் நடத்தப்படவில்லை. இதற்கான தரவுகள் எதுவும் இல்லை என்பதை உயர் நீதிமன்றம் தனது தீர்ப்பில் குறிப்பிட்டுள்ளது. உள் ஒதுக்கீடு வழங்க மாநில அரசுக்கு உரிமை இருக்கிறது என்றாலும் உரிய நடைமுறையைப் பின்பற்றியே உள் ஒதுக்கீடு வழங்க முடியும்" என்றார்.

அப்போது இதனால் பல லட்சம் பேர் பாதிக்கப்பட்டுள்ள நிலையில், இடைக்கால நிவாரணம் வழங்குமாறு கபில் சிபில் கோரிக்கை வைத்தார். இருப்பினும், இடைக்கால உத்தரவு பிறப்பிக்க முடியாது என்று மறுத்த நீதிபதிகள், இந்த வழக்கை ஜன. 7ம் தேதிக்கு ஒத்திவைத்தனர்.

"धर्म के आधार पर सीटों का आरक्षण नहीं दिया जा सकता.." सुप्रीम कोर्ट द्वारा उठाया गया सबसे महत्वपूर्ण बिंदु है।

दिल्ली: पश्चिम बंगाल सरकार ने मुसलमानों को ओबीसी घोषित कर उन्हें आरक्षण दिया था। पश्चिम बंगाल सरकार के इस फैसले को कलकत्ता हाई कोर्ट ने खारिज कर दिया था और सुप्रीम कोर्ट में अपील दायर की गई थी। आज जब यह मामला सुनवाई के लिए आया तो सुप्रीम कोर्ट ने बहुत ही महत्वपूर्ण राय दी है कि धर्म के आधार पर आरक्षण नहीं दिया जा सकता।

2010 में पश्चिम बंगाल सरकार ने 77 जातियों को अन्य पिछड़ा वर्ग (ओबीसी) में वर्गीकृत किया था। इसके जरिए उन समुदायों को भी आरक्षण का लाभ मिल पाया।

अपील: इसमें से अधिकांश मुस्लिम बताए जाते हैं। इसके खिलाफ कोलकाता हाई कोर्ट में दायर एक मामले में कोलकाता हाई कोर्ट ने पश्चिम बंगाल सरकार के आदेश को खारिज करते हुए कहा था कि धर्म के आधार पर आरक्षण नहीं दिया जा सकता। इसके खिलाफ पश्चिम बंगाल सरकार की ओर से हाई कोर्ट में अपील दायर की गई थी।

 धर्म के आधार पर आरक्षण नहीं दिया जा सकता: यह मामला न्यायमूर्ति पीआर कवाई और न्यायमूर्ति केवी विश्वनाथन की पीठ के समक्ष सुनवाई के लिए आया। तब कपिल सिब्बल ने पश्चिम बंगाल सरकार के पक्ष में दलीलें पेश कीं। उस समय न्यायमूर्ति कवाई ने कहा, "धर्म के आधार पर आरक्षण नहीं दिया जा सकता।" कपिल सिब्बल की दलील: सर्वोच्च न्यायालय में कपिल सिब्बल ने कहा, "कलकत्ता उच्च न्यायालय ने यह फैसला आंध्र प्रदेश में मुसलमानों को दिए गए आरक्षण को रद्द करने वाले आंध्र उच्च न्यायालय के फैसले के आधार पर सुनाया है। लेकिन हमें यह ध्यान रखना चाहिए कि सर्वोच्च न्यायालय ने आंध्र उच्च न्यायालय के फैसले पर रोक लगा दी है। पश्चिम बंगाल सरकार द्वारा आरक्षण धर्म के आधार पर नहीं दिया जा रहा है। सभी समाजों में वंचित लोग हैं। यहां तक कि सेवानिवृत्त न्यायमूर्ति रंगनाथ मिश्रा आयोग द्वारा दी गई रिपोर्ट में भी कहा गया है कि मुसलमानों को आरक्षण दिया जाना चाहिए।" तब न्यायाधीश कवाई ने हस्तक्षेप करते हुए कहा कि "हमें यह साबित करने के लिए डेटा की आवश्यकता है कि हम वंचित हैं।" कपिल सिब्बल ने कहा, "हमारे पास आंकड़े हैं। आईकोर्ट के इस आदेश से छात्रों समेत कई लोग प्रभावित हुए हैं। करीब 12 लाख ओबीसी प्रमाण पत्र रद्द किए गए हैं।"

विपक्षी पक्ष की दलील: उस समय विपरीत पक्ष की ओर से पेश हुए वरिष्ठ अधिवक्ता बी.एस.बडवालिया ने कहा, "यह पता लगाने के लिए कोई अध्ययन नहीं किया गया कि जिन लोगों को आरक्षण दिया गया, वे पिछड़े समुदायों से हैं। उच्च न्यायालय ने अपने फैसले में उल्लेख किया है कि इसके लिए कोई डेटा नहीं है। उन्होंने कहा, "हालांकि राज्य सरकार को आंतरिक कोटा देने का अधिकार है, लेकिन उचित प्रक्रिया का पालन करते हुए आंतरिक कोटा दिया जा सकता है।"

चूंकि इससे कई लाख लोग प्रभावित हुए हैं, इसलिए कपिल सिब्बल ने अंतरिम राहत देने का अनुरोध किया। हालांकि, न्यायाधीशों ने इस बात से इनकार कर दिया कि अंतरिम आदेश जारी किया जा सकता है और मामले को 7 जनवरी को खारिज कर दिया गया।

S.349 [BNSS] மாஜிஸ்திரேட் விசாரணையின் நோக்கத்திற்காக குரல் மாதிரியை வழங்குமாறு யாரையும் வழிநடத்த முடியும்: கேரள உயர் நீதிமன்றம்

 S.349 [BNSS] மாஜிஸ்திரேட் விசாரணையின் நோக்கத்திற்காக குரல் மாதிரியை வழங்குமாறு யாரையும் வழிநடத்த முடியும்: கேரள உயர் நீதிமன்றம்

 அரசுத் தரப்பு வழக்கின்படி, குற்றம் சாட்டப்பட்டவர்கள் ரூ.  கிராம அலுவலகத்திலிருந்து சில பதிவேடுகளை வழங்க 52,000.  மனுதாரர் ரூ.  இது தொடர்பாக 30,000.  ஒரு பொறி வைக்கப்பட்டு ஒரு குற்றம் பதிவு செய்யப்பட்டது.  புகார்தாரருக்கும் குற்றம் சாட்டப்பட்டவருக்கும் இடையேயான தொலைபேசி உரையாடல் மீட்டெடுக்கப்பட்டு, சி.டி.யில் தயாரிக்கப்பட்டது.  விசாரணை ஆணையர் மற்றும் சிறப்பு நீதிபதி (விஜிலென்ஸ்) மனுதாரரின் குரல் மாதிரியை தடய அறிவியல் ஆய்வகத்தில் எடுக்க அனுமதித்துள்ளனர்.  இந்த உத்தரவை எதிர்த்து, குற்றவாளிகள் உயர் நீதிமன்றத்தை அணுகினர்.

 பினோல்ப்தலீன் சோதனை எதிர்மறையாக வந்ததாகவும், டிகோய் நோட்டுகள் அவரது காவலில் இருந்து கைப்பற்றப்படவில்லை என்றும், ஆனால் அவரது இருக்கையிலிருந்து விலகி இருக்கும் ஜன்னலில் இருந்து கைப்பற்றப்பட்டது என்றும் மனுதாரர் சமர்பித்தார்.  மொபைல் போனில் இருந்து உரையாடல் எப்படி, எங்கு பதிவிறக்கம் செய்யப்பட்டது என்பது குறித்த விவரங்கள் விசாரணை அதிகாரி தனது விண்ணப்பத்தில் தெளிவுபடுத்தவில்லை என்றும் அவர் சமர்ப்பித்தார்.  அவர் சி.டி.  கூறப்படும் உரையாடல் அடங்கியது இந்திய சாட்சியச் சட்டத்தின் 65பி பிரிவின் கீழ் கட்டாயப்படுத்தப்பட்ட சான்றிதழுடன் இல்லை.

 ஃபீனால்ப்தலின் சோதனை எதிர்மறையாக மாறியதால், அவர்களின் வழக்கிற்கு ஆதரவாக சாத்தியமான ஆதாரங்களைத் தாக்கல் செய்ய காவல்துறைக்கு மேலும் காரணம் என்று நீதிமன்றம் கூறியது.  மனுதாரர் லஞ்சம் கேட்டதாகக் கூறப்படும் குரல் கிளிப்பை நீதிமன்றம் கவனித்தது, இது முக்கிய ஆதாரமாக இருக்கும்.  விசாரணையின் கட்டத்தில் உரையாடல் எவ்வாறு மீட்டெடுக்கப்படுகிறது என்பதை குற்றம் சாட்டப்பட்டவர்கள் கேள்வி கேட்க முடியாது என்று நீதிமன்றம் மேலும் கூறியது.  விசாரணையின் போது குற்றம் சாட்டப்பட்டவர் உரையாடலை மீட்டெடுக்கும் முறை மற்றும் வழியைக் கேள்வி கேட்க வாய்ப்பு கிடைக்கும் என்று நீதிமன்றம் கூறியது.

 மின்னணு ஆதாரங்களை நீதிமன்றத்தில் சமர்ப்பிக்கும் போது மட்டுமே 65பி சான்றிதழ் தேவை என்றும் விசாரணையின் போது அல்ல என்றும் நீதிமன்றம் கூறியது.

 

 

 

S.349 [BNSS] Magistrate Can Direct Any Person To Provide Voice Sample For Purpose Of Investigation: Kerala High Court

As Per the prosecution case, the accused demanded a bribe of Rs. 52,000 to issue some records from the village office. The petitioner received Rs. 30,000 in this regard. A trap was laid and a crime was registered. The phone conversation between the complainant and the accused is retrieved and s produced in a C.D. The Enquiry Commissioner and Special Judge (Vigilance) have permitted the petitioner's voice sample to be taken at the Forensic Science Laboratory. Against this order, the accused approached the High Court.

The petitioner also submitted that the phenolphthalein test came out negative and the decoy notes were not seized from his custody, but from a window which is away from his seat. He also submitted that the details on how and where the conversation was downloaded from the mobile phone is not clarified by the investigating officer in his application. He also argued that the C.D. containing the alleged conversation was not accompanied by a certificate mandated under Section 65B of the Indian Evidence Act.

The Court said that the fact that the phenolphthalein test turned negative is all the more reason for the police to produce whatever evidence possible in support of their case. The Court observed the alleged voice clip where the petitioner demanded a bribe would be an important piece of evidence. The Court further observed that the accused cannot question the way in which the conversation is retrieved at the stage of investigation. The Court held that the accused will get an opportunity during trial to question the modality and way in which the conversation was retrieved.

The Court also held that a 65B certificate is required only when electronic evidence is produced before the court as evidence and not during the investigation stage.

Accordingly, the petition was dismissed

 

 

 

धारा 349 [बीएनएसएस] मजिस्ट्रेट किसी भी व्यक्ति को जांच के उद्देश्य से आवाज का नमूना देने का निर्देश दे सकता है: केरल उच्च न्यायालय

अभियोजन पक्ष के मामले के अनुसार, आरोपी ने ग्राम कार्यालय से कुछ रिकॉर्ड जारी करने के लिए 52,000 रुपये की रिश्वत मांगी। याचिकाकर्ता को इस संबंध में 30,000 रुपये मिले। जाल बिछाया गया और अपराध दर्ज किया गया। शिकायतकर्ता और आरोपी के बीच फोन पर हुई बातचीत को बरामद किया गया और सी.डी. में पेश किया गया। जांच आयुक्त और विशेष न्यायाधीश (सतर्कता) ने याचिकाकर्ता की आवाज का नमूना फोरेंसिक विज्ञान प्रयोगशाला में लेने की अनुमति दी है। इस आदेश के खिलाफ आरोपी ने उच्च न्यायालय का दरवाजा खटखटाया।

याचिकाकर्ता ने यह भी कहा कि फिनोलफथेलिन परीक्षण नकारात्मक आया और फर्जी नोट उसकी हिरासत से नहीं, बल्कि उसकी सीट से दूर एक खिड़की से जब्त किए गए थे। उन्होंने यह भी कहा कि जांच अधिकारी ने अपने आवेदन में इस बात का विवरण स्पष्ट नहीं किया है कि मोबाइल फोन से बातचीत कैसे और कहां से डाउनलोड की गई। उन्होंने यह भी तर्क दिया कि सी.डी.  कथित बातचीत के साथ भारतीय साक्ष्य अधिनियम की धारा 65बी के तहत अनिवार्य प्रमाण पत्र नहीं था।

कोर्ट ने कहा कि फिनोलफथेलिन परीक्षण के नकारात्मक होने के तथ्य ने पुलिस को अपने मामले के समर्थन में जो भी संभव हो, सबूत पेश करने के लिए और भी अधिक कारण दिया है। कोर्ट ने कहा कि कथित वॉयस क्लिप जिसमें याचिकाकर्ता ने रिश्वत की मांग की थी, सबूत का एक महत्वपूर्ण हिस्सा होगा। कोर्ट ने आगे कहा कि आरोपी जांच के चरण में बातचीत को पुनः प्राप्त करने के तरीके पर सवाल नहीं उठा सकता। कोर्ट ने कहा कि आरोपी को सुनवाई के दौरान बातचीत को पुनः प्राप्त करने के तरीके और तौर-तरीकों पर सवाल उठाने का अवसर मिलेगा।

कोर्ट ने यह भी कहा कि 65बी प्रमाण पत्र की आवश्यकता केवल तभी होती है जब इलेक्ट्रॉनिक साक्ष्य को सबूत के तौर पर कोर्ट के सामने पेश किया जाता है, न कि जांच के चरण के दौरान।

तदनुसार, याचिका खारिज कर दी गई।

 அதன்படி மனு தள்ளுபடி செய்யப்பட்டது